ارزیابی مؤلفه‌های مؤثر بر حس تعلق مکانی با رویکرد شهر شاد مطالعه موردی: کلان‌شهر ارومیه

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

چکیده

امروزه، تکامل و توسعه شهرها، برنامه‌ریزی برای ارتقاء کیفیت زیست و ارتقای نشاط شهروندان را اجتناب ناپذیر نموده است. در این بین چالش‌های متعدد همانند افزایش تراکم جمعیت، افزایش میزان آلودگی هوا، ایجاد و تعمیق میزان نابرابری در شهرها، فقر، مشکلات روانی شهروندان و... باعث آن شده که الزامی مهم تحت عنوان «شهر شاد» و «داشتن شهروندان با نشاط» مطرح شود. نوشتار حاضر در پی آن است که با هدف بررسی و شناخت پایه‌ای بر وضعیت عوامل مؤثر در تحقق شهر شاد و افزایش حس تعلق مکانی در شهر ارومیه بپردازد. برای وصول بدین هدف، با استفاده از روش کتابخانه ای و پیمایشی(میدانی) در جمع آوری داده ها و همچنین با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته؛ تعداد 384 نفر از شهروندان ساکن در شهر ارومیه، مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفتند. روش نمونه‌گیری در این پژوهش، روش فضایی چند سطحی بود. داده‌های آماری جمع‌آوری شده، از طریق تکنیک‌های بار عاملی، تحلیل رگرسیونی و همچنین تحلیل مسیر، تجزیه و تحلیل گردید. نتایج بدست آمده از تحلیل بارعاملی نشان داد که زیرشاخصهای اقتصادی و همچنین زیرشاخص‌های اجتماعی-رفتاری بوده و در نتیجه، شاخصهای مربوط به محیط اقتصادی و محیط اجتماعی-رفتاری سهم بیشتری در تبیین میزان عوامل مؤثر بر حس تعلق به مکان با رویکرد شهر شاد در شهر ارومیه دارند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیونی مبین این نکته است که حس تعلق به مکان با رویکرد شهر شاد در شهر ارومیه با شاخص‌های مربوط به محیط اقتصادی-معیشتی، اجتماعی-رفتاری و کالبدی-فضایی بیشترین مقدار همبستگی را دارند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. اورکی، پریوش؛ رضایی، محمدرضا؛ مبارکی، محمد و اکبریان رونیزی، سعیدرضا. (1398). تحلیل فضایی عوامل مؤثر بر شهر شاد از نگاه شهروندان مطالعه موردی: شهر یزد. مجله شهر پایدار، 2(3)، 19-39.   doi:10.22034/jsc.2019.189162.1038
  2. عنبری، موسی. (1392). ستایش‌های شادمانه الگوی موثر شاد زیستی مردمی در ایران. مجله انسان‌شناسی، 11(18) 101-129. dor: 20.1001.1.17352096.1392.11.18.4.4
  3. رضاعلی، منصور؛ نظری، ولی اله؛ غلامی، محمد و صمدیان، مریم. (1400). بررسی عوامل اثرگذار در ایجاد شهر شاد. نمونه موردی: شهر همدان. مجله آمایش جغرافیایی فضا، 11(39)، 167-182. doi:10.30488/gps.2020.208509.3135
  4. طباطبائیان، مریم؛ تمنایی، مینا. (1392). نقش محیط‌های ساخته‌شده در سلامت روان. مجله معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، 6(11)، 101-109
  5. کشاورز، امیر و وفاییان، محبوبه. (1386). بررسی عوامل تأثیرگذار بر میزان شادکامی. مجله اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی (اندیشه و رفتار)، 2(5)، 51-62.
  6. محمدی دلبند، سئودا؛ ثقفی اصل، آرش؛ ستارزاده، داریوش؛ فرامرزی اصل، مهسا. (1399). ارزیابی مؤلفه‌های مؤثر بر میزان شادی شهروندان در فضاهای عمومی شهر تبریز. مجله شهر پایدار، 3(3)، 115-132. doi:10.22034/jsc.2020.235573.1260
  7. موسی زاده، علی و محمدی، مریم. (1397). بازشناسی عوامل مؤثر بر ارتقاء کیفیت شادمانی در فضای شهــری با بهره‌گیری از اصول رویکرد شهر شاد نمونه موردی: خیابان چهارباغ عباسیِ اصفهان. مجله برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 10(37)، 1-25. doi:10.22054/qjsd.2018.9895
  8. هزارجریبی، جعفر و سجاد، مرادی. (1396). درک شهروندان از معانی و تعاریف شادکامی (پژوهشی کیفـی در استان ایلام). برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 8(33)، 77-134. doi:10.22054/qjsd.2017.8705
  9. Allan, Mac. (2015). Happy City Workshop, Canada, Vancouver. Accessible at: https://thehappycity.com/project/happy-city-workshop-with-the-centre-for-civic-governance.
  10. Anbari, M., (2012). Happy praises of the effective model of people's happiness in Iran, Journal of Anthropology, 11(18), 101-129. dor: 20.1001.1.17352096.1392.11.18.4.4 [In Persian].
  11. Argyle, M., & Lu, L. (2001). The psychology of happiness. London:Rutledge.
  12. Becky P. Y. L. (2021). Walking towards a happy city. Journal of Transport Geography, 93, 256-271.
  13. Dimitris, B. (2013) What makes a ‘happy city’?. Cities, 32, S39-S50.
  14. Glatzer, W.(2000). Happiness: Classic theory in the light of current research. Journal of Happiness Studies, 1, 501-511.
  15. Hazarjaribi, J., & Moradi, S. (2016). Citizens' understanding of the meanings and definitions of happiness (qualitative research in Ilam province). Welfare Planning and Social Development,   8 (33), 134-77. doi:10.22054/qjsd.2017.8705 [In Persian].
  16. Keshavarz, A., & Vafaiyan, M. (2016). Investigating factors influencing the level of happiness in thought and behavior in clinical psychology (thought and behavior). Journal of Applied Psychology, 5, 51-62. [In Persian].
  17. Lyubomirsky, S., Sheldon, M.K. & Schkade, D. (2005). “pursuing happiness: The architecture of sustainable change”. Review of general psychology, 9(2), 11-131.
  18. Mohammadi Delband, S., Thaghafi Asl, A., Sattarzadeh, D., & Faramarezi Asal, M. (2021) evaluation of the factors affecting the level of happiness of citizens in the public spaces of Tabriz city. Journal of Sustainable city, 3 (3),115-132.  doi:10.22034/jsc.2020.235573.1260 [In Persian].
  19. Montogomery, Ch. (2013). happy city: transforming our lives through urban design. Farrar, Straus and Giroux; Reprint edition, 368 p.
  20. Mousazadeh, A., & Mohammadi, M. (2017). Recognizing the effective factors on improving the quality of happiness in the urban space by using the principles of the happy city approach, case example: Chaharbagh Abbasi Street, Isfahan. Social Development and Welfare Planning Quarterly, 37, 1-25. [In Persian].
  21. Oraki, P., Rezaei, M. R., Mobaraki, M., & Akbarian Runizi, S. (2020) Spatial analysis of factors affecting the city of Shad from the perspective of citizens, a case study: Yazd city. Journal of Sustainable city, 2 (3), 19-39. doi:10.22034/jsc.2019.189162.1038 [In Persian].
  22. Reza Ali, M., Nazari, W. E., Gholami, M., & Samadian, M. (2021). Investigating the effective factors in creating a happy city. Case example: Hamadan city. Geographical planning of space quarterly journal, 11 (39), 167-182. doi:10.30488/gps.2020.208509.3135 [In Persian].
  23. Safarinia, M., Amari, H., & Beheshti Moghadam, E. (2012). Psychology of the city. first edition, Tehran: Avai Noor Publishing House. [In Persian].
  24. Tabatabaiyan, M., & Tamnai, M. (2012). The role of built environments in mental health. Armanshahr Architecture and Urbanism Journal, 11, 101-109. [In Persian].
  25. Veenhoven, R. (1988). The utility of happiness. Social Indicators Research, 20, 254-333.
  26. Zhu, H., Liyin, Sh., & Yitian, R. (2022). How can smart city shape a happier life? The mechanism for developing a Happiness Driven Smart City. Sustainable Cities and Society, 80, 136-151.
مجله شهر پایدار
دوره 6، شماره 2
مرداد 1402
صفحه 21-37

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار