ارزیابی نقش سرمایه‌ی اجتماعی در مدیریت مخاطرات طبیعی و انسانی با میانجیگری تاب‌آوری شهری (مطالعه‌ی موردی: شهر رشت)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه پیام نور گیلان

2 دانشجوی دکتری- دانشگاه زنجان- دانشکده علوم انسانی و اجتماعی

10.22034/jsc.2022.257176.1350

چکیده

سرمایه‌ی اجتماعی، تاب‌آوری جامعه را در برابر تغییرات محیطی افزایش میدهد. روابط منطقی بین کنشگران اجتماعی و هنجارهای موثر اجتماعی، به ساکنان محلی کمک می‌کند که منابع و اطلاعات را در زمان وقوع بحران‌های شهری به اشتراک بگذارند. مطالعات نشان داده است که سرمایه‌ی اجتماعی مناسب در جوامع، عاملی حیاتی برای توانمند‌سازی، سازگاری و کاهش اثرات مخرب در زمان وقوع مخاطرات محیطی است. در همین راستا،‌ هدف اصلی تحقیق، بررسی نقش سرمایه‌ی اجتماعی در تاب‌آوری مناطق شهری هنگام بروز بحران‌های طبیعی و انسانی است که با روش اسنادی، پیمایشی (زمینه‌یاب) انجام شده است. جامعه‌ی آماری شامل خانوارهای شهر رشت است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 384 نفر و روش نمونه‌گیری تحقیق، خوشه‌ای چندمرحله‌ای است. روایی ابزار تحقیق با تحلیل عاملی تأییدی و پانل متخصصان و پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ به میزان 802/0 بررسی شد. ابزار تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها، نرم‌افزارهای SPSS و Lisrel8.80 است. یافته‌های مدل اندازه‌گیری نشان داده است که بین عامل‌های مکنون و شاخص‌های متناظر آنها رابطه‌ی آماری معناداری وجود دارد و مقادیر بارهای عاملی بالاتر از 5/0 و مقادیر تی بیشتر از 96/1 به دست آمده است؛ بنابراین گویه‌های هر عامل به درستی و با دقت آنرا مورد سنجش قرار داده‌اند. همچنین یافته‌های مدل ساختاری در راستای بررسی سوالات و آزمون فرضیات نشان‌دهنده‌ی اثرگذاری سرمایه‌ی اجتماعی بر تاب‌آوری شهری(53/0=Beta؛ 39/7=T) و همچنین تأثیر سرمایه‌ی اجتماعی بر مدیریت پایدار مخاطرات شهری(64/0=Beta؛ 66/7=T) است. در این میان مشخص شد که تاب‌آوری شهری بر رابطه‌ی بین سرمایه‌ی اجتماعی و مدیریت پایدار مخاطرات شهری، نقش میانجی دارد؛ به طوری که نتایج آزمون سوبل با مقدار 6533/4 این یافته را تأیید کرده است.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار