ارزیابی موانع مشارکت بخش خصوصی در توسعه و عمران شهری مطالعه موردی: شهر شیراز

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری شهرسازی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران

2 استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد سلامی ، مرودشت، ایران

3 استاد شهرسازی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

10.22034/jsc.2020.210973.1162

چکیده

با توجه به عدم امکان تأمین سرمایه برای پروژه‌های شهری، در بسیاری از شهرهای دنیا برای توسعه زیرساخت‌ها نیاز اساسی به حضور سرمایه‌گذاری و مشارکت بخش خصوصی و استفاده از تسهیلات بانک‌ها و مؤسسات ایجاد می‌گردد. هدف از پژوهش حاضر که از نوع توصیفی تحلیلی است، سنجش موانع مشارکت بخش خصوصی در توسعه و عمران شهری در شهر شیراز هست. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی کارشناسان و مدیران مشغول به فعالیت در شرکت‌های بخش خصوصی فعال درزمینه توسعه و عمران شهر شیراز هستند، می‌باشد. 100 نفر از افراد مذکور به‌صورت تصادفی انتخاب و اطلاعات لازمه با استفاده از ابزار تحقیق جمع‌آوری شد. ابزار مورداستفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته‌ای است که دارای پنج بخش بود. روایی آن به‌صورت محتوایی (صوری) و سازه‌ای و پایایی آن با استفاده از پایایی ترکیبی مورد تأیید قرارگرفته است (آلفای کرونباخ = 869/0). تحلیل داده‌ها از طریق تحلیل همبستگی و الگو یابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و Smart PLS انجام‌شده است. مدل ارزیابی‌شده در پژوهش از شاخص‌های برازندگی قابل قبولی برخوردار بود. نتایج مطالعه نشان داد که به ترتیب متغیرهای موانع سیاست‌گذاری و تنظیم مقررات (4/0= γ، 33/5 = t)، تأمین مالی – حمایت مالی (364/0= γ، 68/3 = t)، مطالعه و آماده‌سازی (263/0= γ، 45/3 = t) و ظرفیت‌سازی و ارتقای دانش (145/0= γ، 14/2 = t) دارای بیشترین تأثیر بر عدم مشارکت بخش خصوصی در توسعه و عمران شهر شیراز می‌باشند. به‌صورت کلی، این عوامل تبیین‌کننده حدود 6/47 درصد از تغییرات مشارکت بخش خصوصی در توسعه و عمران در شهر شیراز هستند.

کلیدواژه‌ها


1)      پژویان، جمشید؛ محمدپورزرندی، حسین؛ دانش جعفری، داود (1390) اصلاح نظام درآمدی و مالی کلان‌شهرها، فصلنامه اقتصاد شهر، سال 3، شماره 9، صص.23-9.
2)      ترکان، اکبر و شهبازی، میثم (1389) بررسی چگونگی جلب مشارکت بخش خصوصی در توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل جاده‌ای؛ مسائل و راه‌کارها، فصلنامه راهبرد، سال 19، شماره 57، صص. 276-245.
3)      حافظ‌نیا، محمدرضا (1391) مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران: انتشارات سمت.
4)      جمشیدزاده، ابراهیم (1387) جایگاه عوارض نوسازی در تأمین مالی شهرداری‌ها، اولین همایش مالیه شهرداری‌ها، مشکلات و راهکارها، تهران، دانشگاه صنعتی شریف.
5)      رجایی، سید عباس و خراسانی، محمدامین (1394) شناخت و تحلیل موانع پیش روی سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در پروژه‌های عمرانی (مطالعه موردی: منطقه 10 شهرداری تهران)، پژوهش‌های جغرافیایی برنامه‌ریزی شهری، دوره 3، شماره 2، صص.210-191.
6)      رحمانی، فاطمه و مظهری، محمد (1390) بررسی مشکلات، تأثیرات و روش‌های خصوصی‌سازی در معاونت خدمات شهرداری مشهد، اولین همایش اقتصاد شهری، مشهد.
7)      سجادی آل هاشم، مسعود و عاقلی، علیرضا (۱۳۹۶) بررسی و ارائه راهکارهایی به‌منظور جذب بخش خصوصی برای مشارکت در سرمایه‌گذاری و اجرای پروژه‌های شهری، اولین کنفرانس ملی پژوهش‌های کاربردی در علوم و مهندسی، مشهد، موسسه آموزش عالی اقبال لاهوری در شهر مشهد.
8)      سروشان، غلامرضا (۱۳۹۶) مدیریت شهری و راهکارهای جذب سرمایه‌گذار جهت نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده شهری با رویکرد جذب بخش خصوصی (موردمطالعه: منطقه 20 شهر تهران)، کنفرانس بین‌المللی تازه‌های مدیریت شهری، عمران و فناوری در معماری مدرن، امارات- دبی، پژوهشکده هنر و رسانه پژوهشگاه فرهنگ و هنر.
9)      صادقی، سیدکمال و صبح‌خیز زنوزی، شلاله (1394) عوامل مؤثر بر مشارکت بخش خصوصی، به‌عنوان رهیافتی در تأمین منابع پایدار مالی پروژه‌های شهرداری، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، سال 3، شماره 11، صص. 167-153.
10)   صادقی، سیدکمال و صبح‌خیز زنوزی، شلاله (1394) عوامل مؤثر بر مشارکت بخش خصوصی، به‌عنوان رهیافتی در تأمین منابع پایدار مالی پروژه‌های شهرداری. فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، سال سوم، شماره 11، صص 167-153.
11)   صادقی، سیدکمال؛ محمدزاده، پرویز؛ صبح‌خیز زنوزی، شلاله (1393) عوامل مؤثر بر مشارکت خصوصی، به‌عنوان رهیافتی در تأمین منابع پایدار مالی پروژه‌های شهرداری. فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، سال 3، شماره 11، صص. 167-153.
12)   قلعه‌دار، حسام (1382) مقایسه منابع درآمدی شهرداری‌ها در کلان‌شهرهای ایران و بررسی تأثیرات کالبدی آن، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
13)   محمدی، کاوه؛ رضویان، محمدتقی؛ صرافی، مظفر؛ غلامحسینی، اسماعیل (1393) شراکت بخش‌های عمومی- خصوصی در نوسازی بافت‌های فرسوده منطقه 9 شهرداری تهران، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، دوره2، شماره 8، صص.127-109.
14)   میرباقری هیر، میرناصر و سلاح ورزی، میثم (1395) موانع جذب سرمایه‌گذاری در خوزه شهری (موردمطالعه: استان لرستان)، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، سال 5، شماره 1، صص. 114-101.
15)   مظفری، غلامحسین؛ پاپلی‌یزدی، محمدحسین؛ وثوقی، فاطمه؛ حاتمی‌نژاد، حسین (1395) ارائه الگوی پایدارسازی نظام درآمدی و تأمین منابع مالی شهرداری‌ها (مطالعه موردی: شهرداری تهران). فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 31، شماره 4، صص. 44-24.
16)    فیروزی، محمدعلی؛ سجادیان، ناهید؛ علیزاده، هادی (1395) اولویت‌سنجی کاربست معیارهای نظریه برنامه‌ریزی غیر اقلیدسی جان فریدمن در برنامه‌ریزی شهری ایران، فصلنامه فضای جغرافیایی، دوره16، شماره53، صص.21-1.
17)    هیبتی، فرشاد و احمدی، موسی (1388) مشارکت عمومی ـ خصوصی: نظام نوین تأمین مالی در واگذاری پروژه‌های زیرساختی دولت‌های مرکزی و محلی به بخش خصوصی. اولین کنفرانس بین‌المللی توسعه نظام تأمین مالی در ایران.
18)   هیبتی، فرشاد؛ رهنمای رودپشتی، فریدون؛ نیکومرام، هاشم؛ احمدی، موسی (1387) رابطه آزادی اقتصادی یا مشارکت‌های عمومی-خصوصی و ارائه الگو برای ایران، فصلنامه مدل‌سازی اقتصادی، سال 2، شماره 6، صص. 52-25.
19)   نادران، الیاس؛ امیری، هادی؛ نصیری، علی (1382) آثار اجزاء مخارج عمومی برارزش افزوده و سرمایه‌گذاری بخش صنعت در ایران، مجله تحقیقات اقتصادی، دوره38، شماره 2، صص 236-207.
20)   نثاری، رضا؛ منتظری، رسول؛ حسین‌زاده، نعمت (1394) راهبردهای تأمین مالی پایدار شهرداری تهران در برنامه پنج‌ساله، با تأکید بر سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی، مجله اقتصاد و مدیریت شهری، دوره 3، شماره 11، صص. 116-99.
21) Shafiul Azam, A.  & Syed Mansoor, A. (2006) People as Partner: Facilitating People Participation in Public-Private Partnership for Solid Wastes Management, Habitat International, Vol.30, No.4, pp.781-796.
22) Pistor, K. & Raiser, M. & Gelfer, S. (2004) Law and Finance in Transition Economies, The Economics of Transition, Vol.8, No.2, pp.325-368.
23) Levin, J. & Tadelis, S. (2010) Contracting for government services: Theory and evidence from U.S cities, Journal of industrial economics, Vol.58, No.3, pp.507-514.
24) Bel, G. & Fageda, X. & Warner, M. (2010) Is private production of public services cheaper than public production? A met regression analysis of solid waste and water services, Journal of policy analysis and management, Vol.29, No.3, pp.553-557.
25) Chin, W.W (1998) Issues and opinion on structural equation modeling, MIS Quarterly, Vol.22, No.1, pp.7-16.
26) Ghobadian, A. & Gallear, D. & Viney, H. (2004) Private Public Partnership Policy and Experience, Milan: Palgrave Mcmillan
27) Henseler, J. & Ringle, C.M. & Sinkovics, R.R. (2009) The use of partial least squares path modeling in international marketing,Advances in International Marketing, Vol.20, pp.277-320.
28) Ministry for the Environment. (2007) Urban Design Toolkit.
29) Norment, Rick. (2007) Fundamentals of Public-Private Partnerships (PPPs), National League of Cities.
30) Poggesi, S. (2007) Public Private Partnership for Urban Regeneration: the Case of the Urban Transformation Companies, The Eleventh International Research Symposium on Public Management (IRSPM), Germany: Potsdam.
31) Tsenkova, Sasha. (2002) Urban Regeneration: Learning form the British experience, Calgary: university of Calgary, Faculty of Environmental Design.
32) World Bank. (2012) Best Practices in Public private Partnership financing in Latin.