برنامه‌ریزی راهبردی توسعه پایدار شهر جدید اندیشه

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی تهران، تهران، ایران

چکیده

فضاهای شهری کامل­ترین قرارگاه­های انسان را تشکیل می دهند و  دربردارنده مراکز مهم اقتصادی، علمی، تفریحی، پزشکی می باشند و همچنین از جاذبه های فرهنگی، تاریخی و طبیعی برخوردارند. بهموازات افزایش تعداد افراد ساکن در شهرها، محیط‌زیستشهری نیز بیشتر به چالش کشیده می‌شود و پیامدهای منفی بسیاری به همراه خواهد داشت. ازاین‌رو توجه به ابعاد پایداری شهری، میتواند به ایجاد شهری پایدار و در تعامل و هماهنگی با محیطزیست کمک کند. هدف کلی پژوهش، ارائه راهبرد برتر پایداری در شهر جدید اندیشه و هدف جزئی آن تحلیل عوامل درونی و عوامل بیرونی مربوط به پایداری در محدوده مذکور است. الگوی حاکم بر پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش، هدفگرا است. شیوه گردآوری دادهها اسنادی- میدانی بوده و نوع دادهها، کمی- کیفی (پرسشنامهای) میباشد. تجزیه‌وتحلیل دادهها بهوسیله مدل سوات و برنامهریزی استراتژیک کمی انجام پذیرفت. یافتههای پژوهش نشان میدهد که عواملی با ماهیت کالبدی، خدماتی، اقتصادی، دسترسی و حمل‌ونقل به پایداری در شهر جدید اندیشه کمک نموده‌اند و مهم‌ترین عواملی که پایداری را در آن تحدید می‌کنند، ماهیت اجتماعی، زیست‌محیطی دارند و مهم‌ترین راهبرد برای تقویت پایداری در شهر جدید اندیشه عبارت است از توجه به رعایت عدالت در توزیع خدمات و امکانات به‌گونه‌ای که مانع از مهاجرت شهروندان به پایتخت شود.

کلیدواژه‌ها


1)      اکبرپور، داریوش؛ خراسانی، نعمت ا...؛ منوری، مسعود (1388) ارزیابی اثرات زیست‌محیطی توسعه شهری در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس، ماهنامه بین‌المللی راه و ساختمان، شماره 88، صص.41-32.
2)      اعرابی، حامد (1380) ممیزی زیست‌محیطی شهر جدید اندیشه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
3)      بهرام سلطانی، کامبیز (1387) مجموعه مباحث و روش‌های شهرسازی با تأکید بر محیط‌زیست، چاپ اول، جلد دوم، تهران : مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
4)      پوراحمد، احمد؛ کلانتری خلیل‌آباد، حسین؛ میره­ای، محمد (1387) بررسی تطبیقی مکان گزینی شهرهای جدید در حوزه کلان‌شهر تهران (موردمطالعه: اندیشه، پرند، هشتگرد)، دوره 6،شماره17- 16، صص. 65-45.
5)      پاگ، سدریک (1383) شهرهای پایدار در کشورهای درحال‌توسعه توسعه. ترجمه ناصر محرم نژاد، چاپ اول، تهران : مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
6)      جعفری، علی و حبیب پور، علی‌اصغر (1387) ارزیابی اثرات زیست‌محیطی توسعه شهرهای جدید بر محیط‌زیست موردمطالعه: شهر جدید پردیس، فصلنامه مدیریت شهری، دوره6، شماره21، صص. 58-45.
7)      جوان، جعفر (1390) جغرافیای جمعیت ایران، چاپ هفتم، مشهد : انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
8)      موسوی، میر نجف و حکمت نیا، حسن (1385) کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامه‌ریزی شهری و ناحیه‌ای، یزد: علم نوین.
9)      زیاری، کرامت ا... (1391) برنامه‌ریزی شهرهای جدید، چاپ سیزدهم، تهران: نشر سمت.
10)   ساسان پور، فرزانه (1390) مبانی پایداری توسعه کلان‌شهرها با تأکید بر کلان‌شهر تهران، تهران: مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.
11)   سلطانی، محمود (1380) ایجاد نوشهرها و ملاحظات زیست‌محیطی آن، تهران : انتشارات شرکت عمران شهرهای جدید.
12)   شکوئی، حسین (1392) دیدگاه‌های نو در جغرافیای شهری، چاپ شانزدهم، جلد اول، تهران :  انتشارات سمت.
13)   عظیمی، ناصر (1381) پویش شهرنشینی و مبانی نظام شهری،چاپ اول، مشهد : نشر نیکا.
14)   قنواتی، عزت ا...؛ برزگر، صادق؛ جان بابا نژاد، محمدحسین (1389) ارزیابی مکان‌یابی شهرهای جدید در ایران موردمطالعه: شهر جدید اندیشه، فصلنامه چشم‌انداز زاگرس، سال2، شماره 5، صص. 162-148.
15)   منوری، مسعود؛ کرباسی، عبدالرضا؛ امین شرعی، فرهام (1389) مدیریت بهینه جمع‌آوری و حمل‌ونقل پسماندها در شهر جدید اندیشه، علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، شماره 4، صص. 104-94.
16)   منوری، سید مسعود و طبیبیان، سحر (1385) تعیین عوامل زیست‌محیطی در مکان‌یابی شهرهای جدید در ایران، علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، دوره 8، شماره 3، صص. 9-1.
17)   وان دیک، ماین پیتر (1393) مدیریت شهری از نظریه تا عمل (اداره شهرها در کشورهای درحال‌توسعه)، مترجمان: غلامرضا کاظمیان و حامد رستگار، تهران : انتشارات تیسا.
18)   محرم نژاد، ناصر و ملوندی، محسن (1385) بررسی مشکلات زیست‌محیطی شهر جدید پردیس و ارائه راهکارهای مدیریتی، علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، دوره 9، شماره 1، صص. 127-121.
19)   مرصوصی، نفیسه و بهرامی، رحمت ا... (1390) توسعه پایدار شهری، تهران : انتشارات دانشگاه پیام نور.
20)   موحدی، محمدمهدی؛ ابویی مهریزی، محمدحسین؛ محمدحسینی، علی (1391) استفاده از Qspm در تجزیه‌وتحلیل Swot به‌عنوان ابزاری برای برنامه‌ریزی استراتژیک (مطالعه موردی: گروه خودروسازی سایپا)، فصلنامه مدیریت، سال 9، شماره 28، صص.10-1.
21)   وبر، ماکس (1375) شهر درگذر زمان، مترجم: شیوا (منصوره) کاویانی، چاپ سوم، تهران : شرکت سهامی انتشار.
 22)   C.T. Eyong & I.I. Foy. (2006) Towards Alternative Strategies For Sustainable Development In Africa. WIT Press.
23)  Desta, Mebratu. (1998) Sustainability & Sustainable Development: Historical & Vonceptual Review. (pp. 493-520). ENVIRON IMPACT ASSESREV.
24)  Donella, Meadows. & Jorgen, Randers. & Dennis, Meadows. (2004) Limits to growth the 30- year update. Chelsea Green Publishing Company,White River‍‍ Junction.
25)  European Commission- OECD. (2008)  Handbook on Constructing Composite Indicators Methodology and User guide.
26)  H, Gudmundsson. (2012)  Sustainable Development, Sustainable Transportation. (pp. 15-49). Springer Texts in Business and Economics.
27)  Science for Environment Policy, Indicators for Sustainable Cities. (2015) INTRASOFT International  and edited by the Science Communication Unit.
28)  University of the West of England (UWE). Bristol. Education. Madhavi Joshi. (2007). Sustainable Development: An Introduction, Centre for Environment.
29)  Jessica, Bartolini. (2010) Alcoal Brazil’s New Sustainability Model for Mining, SIPA Columbia.
30)  Jonathan, M, Harris. (2000) Basic Principles Of Sustainable Development, Development & Euvironment Institute, Vol.12, No.35, pp.35-52.