سنجش ارتباط میان شاخص‌های فرهنگی تأثیرگذار بر منظر شهری پایدار ارومیه

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

گروه شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

منظر شهری، سطح تماس انسان و پدیده شهر است و ازاین‌رو بخش قابل‌توجهی از دانش و عواطف محیطی شهروندان تحت تأثیر آن شکل می‌گیرد. یکی از مواردی که تأثیر بسزایی در پایداری منظر شهری دارد، فرهنگ می‌باشد. فرهنگ شهری علاوه بر مؤلفه‌های عرصه عمومی و کالبد فرهنگی، بر مؤلفه عملکرد (تعاملات اجتماعی فرهنگی و ارتباط فرد با فضا) و مؤلفه معنا (جو حاکم به معنای ارزش‌ها و مفاهیم غالب نهفته در فضای فرهنگی شهر) تأکید دارد. بنابراین هدف این پژوهش سنجش ارتباط و تأثیرگذاری شاخص‌های فرهنگی بر منظر شهری ارومیه می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحقیق آن توصیفی ـ تحلیلی می‌باشد. جامعه آماری مورد استناد در این پژوهش شامل کارشناسان که با راهنمایی اساتید و محدوده موضوع پژوهش انتخاب و شامل بر 35 نفر، تمام شمار و قابل‌دسترس درزمینه پژوهش می‌باشد. جامعه آماری شهروندان با استناد به آمار سرشماری نفوس و مسکن 1395 شهر ارومیه که معادل 750805 نفر می‌باشد که با روش کوکران 384 نفر محاسبه گشته که به‌تناسب جمعیت هر 5 منطقه توزیع‌شده است. سپس داده‌های حاصل از طریق نرم‌افزار SPSS تجزیه‌وتحلیل شدند. نتایج نشان داد که شاخص‌های فرهنگی تأثیر متفاوتی بر منظر شهری ارومیه دارند. با استفاده از روش رگرسیون چندمتغیره و با توجه به میانگین وزنی هر کدام از شاخص‌های فرهنگی؛ در کل می‌توان گفت که به ترتیب مناطق 4، 1، 5، 2 و 3 به ترتیب با ارزش عددی «86/2 – 73/2 – 47/2 – 32/2 و 29/2» بیشترین تأثیر را بر منظر شهری ارومیه داشته‌اند. در کل می‌توان اذعان کرد که شاخص‌های فرهنگی تاریخی، اقتصادی و دینی – مذهبی بیشترین تأثیر را بر منظر شهری ارومیه داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. آتشین بار محمد. (1388). تداوم هویت در منظر شهری. باغ نظر، 6 (12)، 56-45.
  2. حبیبی، امین. (1395). رویکردهای نوین در پژوهش زیبایی‌شناسی منظر. مجله منظر، 4(35)، 50-55.
  3. حسینی، سید باقر و رزاقی‌اصل، سینا. (1387). حرکت و زمان در منظر شهری؛ انگاره‌ها و مفاهیم طراحی. نشریه بین‌المللی علوم مهندسی دانشگاه علم و صنعت ایران، ویژه‌نامه مهندسی معماری و شهرسازی، 19(6)، 83-88.
  4. حیدری، علی‌اکبر و امیرحاجلو، الهام. (1392). ارزیابی نقش منظر فضاهای جمعی در کیفیت شهری نمونه موردی: منطقه یک تهران. معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، 11(2)، 323-335.
  5. خاک زند، مهدی؛ محمدی، مریم؛ جم، فاطمه؛ آقابزرگی، کوروش. (1393). شناسایی عوامل موثر بر طراحی بدنه‌های شهری با تأکید بر ابعاد زیبایی‌شناسی و زیست‌محیطی (نمونه موردی: خیابان ولی‌عصر (عج)- شهر قشم). فصلنامه مطالعات شهری، 3(10)، 15-26.
  6. رجب‌زاده‌قطری، علی؛ صفری، رضا؛ معمارپور، مهدی. (1393). کاربرد آمار با نرم افزارهای Smart PLS, Lisrel, SPSS. چاپ اول. تهران: انتشارات نگاه دانش.
  7. صالحی میلانی، ساسان و محمدی، مریم. (1389). اهداف و شاخص‌های تحقق پایداری فرهنگی. نامه معماری و شهرسازی، 3(5)، 88-99.
  8. عباسیان، الناز؛ فیضی، محسن؛ محمد مرادی، اصغر. (1399). مؤلفه‌های معماری تأثیرگذار منظر شهری بر کاهش افسردگی بانوان از منظر متخصصین. باغ نظر، 17(89)، 71-86. Doi: 10.22034/BAGH.2020.209647.4370
  9. گلکار، کورش. (1387). محیط بصری شهر سیر تحول از رویکرد تزیینی تا رویکرد پایدار. علوم محیطی، 5(4)، 95-114.
  10. گوردن، کریستوفر و ماندی، سایمون. (1383). دیدگاه‌های اروپایی درباره سیاست فرهنگی. ترجمه هادی غبرائی، چاپ اول، تهران: نشر پژوهش‌های فرهنگی.
  11. مرکز آمار ایران. (1395). سرشماری نفوس و مسکن آذربایجان غربی، ارومیه.
  12. موریس، جیمز. (1394). تاریخ شکل شهر. ترجمه راضیه رضازاده، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.
  13. Abbasian, E., Faizi, M., & Mohammad Moradi, A. (2020). Landscape Architecture Factors for a Reduction of Depressive Symptoms in Women with an Interdisciplinary Point of View of Experts. Journal of Bagh-e Nazar, 17(89), 71-86. [In Persian].
  14. Alexander, Christopher W. (2006) the Nature of Order. Edition1, Publisher Routledge New York.
  15. Atashinbar, M. (2009) The Continuity of Identity in Urban Landscape. Journal of Bagh-e Nazar, 6 (12), 45-56. [In Persian].
  16. Barrett, C. (2015). History of Landscape Ecology in the United States. New York: Springer Science Business Media.
  17. Beer, R. (2000). Environmental planning for site developmen: a manual for sustainable local planning and design. London, Edition1, Publisher E & FN Spon.
  18. Berque, A. (1991). Introduction. Au-delà du paysage moderne. Le Débat, Edition1, Publisher Gallimard.
  19. Brown, C., & Cummins, K. (2015) the role of urban green space for human well-being. Ecological Economics, 10(2), 139-152. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2015.10.013
  20. Burdett, R., Sudjic, D., & Cavusoglu, O. (2011). Living in the Endless City. Edition2, Publisher Phaidon London.
  21. Cadieux, K. V. & Taylor, L. (2013). Landscape and the ideology of nature inexurbia: Green sprawl. Edition2, Publisher Routledge New York.
  22. Caquard, S., & Fiset, JP. (2014). how can we map stories? A cyber cartographic application for narrative cartography. Journal of Maps, 1(10), 18-25. https://doi.org/10.1080/17445647.2013.847387
  23. Carmona, M., Heath, T., Oc, T., & Tiesdell, S. (2006). Public Places – Urban Spaces: The Dimensions of Urban Design. Edition2, Publisher Elsevier New York.
  24. Chang, N., Zhang, Q., Wang, Q., Luo, L., Wang, X. C., Xiong, J., & Han, J. (2020). Current status and characteristics of urban landscape lakes in China. Science of the Total Environment, 12(3), 45-65. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2019.135669
  25. COE (Council of Europe). (2000). European Landscape Convention. Council of Europe Treaty Series, 176.
  26. Cutbert, Alexander R. (2011). Understanding Cities: Method in Urban Design. Edition1, Publisher Routledge New York.
  27. Dejeant-Pons, M. (2006). the European Landscape Convention. Landscape Research, 31(4), 363-384. https://doi.org/10.1080/01426390601004343
  28. Golkar, K. (2008). Conceptual Evolution of Urban Visual Environment; From Cosmetic Approach through to Sustainable Approach. Environmental Sciences, 5 (4), 95-114. [In Persian].
  29. Gordon, Ch., & Mandy, S. (2004). European Perspectives on Cultural Policy. translated by Hadi Ghobraei, First Edition, Tehran: Cultural Research Publishing. [In Persian].
  30. Habibi, A. (2016). New Approaches to the Landscape Aesthetics Research. Journal of Bagh-e Nazar, 14(49), 50-55. [In Persian].
  31. Haidari, A. A., & Amirhajlou, E. (2014). The Quality Assessment of Public Spaces in the Urban Landscape. Armanshahr Architecture & Urban Development, 6(11), 323-335. [In Persian].
  32. Hosseini, S. B., & Razzaqi-Asl, S. (2008). Motion and time in Townscape; Design Concepts. International Journal of Engineering Sciences, Iran University of Science and Technology. Special Issue on Architectural and Urban Engineering, 19 (6), 83 - 88. [In Persian].
  33. Hubbard, P. (2018). City. Edition 2, Publisher Routledge New York.
  34. Janniere, H. (2007). Paysage urbain: genèse, représentations, enjeux contemporains. Landscape and Urban Planning Journal, 8(44), 56-72.
  35. Khak Zand, M., Mohammadi, M., jem, F., & Aghabozrg, K. (2014). Identification of factors influencing urban facade's design with an emphasis on aesthetics and ecological dimensions Case study: Valiasr (a.s.) Street –Free Region of Qeshm. Motaleate Shahri, 3 (10), 15-26. [In Persian].
  36. Kong, L. (2000). Culture, Economy, Policy: Trends and Developments. Geoforum, Special issue on Cultural Industries and Cultural Policies, 31(4), 385-390 https://doi.org/10.1016/S0016-7185(00)00004-X
  37. Lang, J. (2020). International Urban Designs: Brands in Theory and Practice. Focus, 11(1),1-15. https://doi.org/10.1080/0042098042000256323
  38. Morris, J. (2015). History of the shape of the city. translated by Razieh Rezazadeh, first edition, Tehran: Iran University of Science and Technology Publicat. [In Persian].
  39. O'Donnell, P., & Turner, M. (2018). the Historic Urban Landscape Recommendation: A New UNESCO Tool for a Sustainable Future. Edition1, Publisher San Diego New York.
  40. Prescott, M. F., & Ninsalam, Y. (2015) The synthesis of environmental and socio-cultural information in the ecological design of urban riverine landscapes. Sustainable Cities and Society, 20(4), 222-236. https://doi.org/10.1016/j.scs.2015.09.014
  41. Rajabzadeh Qatari, A., Safari, R., & Memarpour, M. (2014). Application of statistics with Smart PLS software, Lisrel, SPSS. first edition, Tehran: Negah Danesh Publications. [In Persian].
  42. Richards, G., & Wilson, J. (2004). the Impact of Cultural Events on City Image: Rotterdam, Cultural-Capital of Europe. Urban Studies, 41(10), 1931-1951. https://doi.org/10.1108/13563281311294155
  43. Robert, T. C. (2003). Whither Scenic Beauty? Visual Landscape Quality Assessment in the 21st Century. Landscape and Urban Planning Journal, 12(54), 267-281. https://doi.org/10.1016/S0169-2046(01)00141-4
  44. Salehi Milani, S., & Mohammadi, M. (2011). The Objectives and Indicators towards Cultural Sustainability. Journal of Architecture and Urban Planning, 3(5), 81-99. [In Persian].
  45. Shamsuddin Sh., Bashri Sulaiman, A., & Che Amat, R. (2012). Urban Landscape Factors That Influenced the Character of George Town, Penang UNESCO World Heritage Site. Social and Behavioral Sciences, 50(3), 238-253. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.08.031
  46. SOUKUP, V. (2010). Culturology: A New Synthesis. Anthropologia Integra, 1(1), 29-37.
  47. Statistics Center of Iran. (2016). West Azerbaijan Population and Housing Census, Urmia. [In Persian].
  48. Steiner, F. (2011). Landscape Ecological Urbanism: Origins and Trajectories. Landscape and urban planning, 100 (10), 333-337. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2011.01.020
  49. Taylor, K., Archer, St. C., Nora, J., & Mitchell, S. (2015). Conserving Cultural Landscapes: Challenges and New Directions. Routledge studies in heritage. Edition1, Publisher Routledge New York.
  50. Waltert, F., Schulz, T., & Schläpfer, F. (2011) the role of landscape amenities inregional development: Evidence from Swiss municipality data. Land Use Policy, 28(4), 748-761. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2011.01.002
  51. Wang, S., & Gu, K. (2020). Pingyao: The historic urban landscape and planning for heritage-led urban changes. Cities, 97(3), 45-67. https://doi.org/10.1016/j.cities.2019.102489
  52. Wu, J. (2013). Landscape sustainability science: ecosystem services and human well-being in changing landscapes. Landscape Ecology, 2(28), 999-1023. https://doi.org/10.1007/s10980-013-9894-9
  53. WU, J., & HOBBS, R. (2002). Key issues and research priorities in landscape ecology: An idiosyncratic synthesis. Landscape Ecology, 17(31), 167-189. https://doi.org/10.1023/A:1020561630963
  54. Zhang, A., Li, W., Wu, J., Lin, J., Chu, J., & Xia, C. (2021). How can the urban landscape affect urban vitality at the street block level? A case study of 15 metropolises in China. Environment and Planning B: Urban Analytics and City Science, 48 (5), 1245-1262. https://doi.org/10.1177/23998083209244
  55. Ziter, C., & Turner, M. G. (2018). Current and historical land use influence soil‐based ecosystem services in an urban landscape. Ecological Applications, 28(3), 643-654. https://doi.org/10.1016/j.ufug.2016.06.008
مجله شهر پایدار
دوره 6، شماره 1
اردیبهشت 1402
صفحه 19-37

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار