پهنه بندی و تحلیل فضایی فقر شهری (مورد مطالعه: شهر همدان)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه مازندران، بابلسر

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مازندران، بابلسر

10.22034/jsc.2021.240978.1281

چکیده

فقر شهری یکی از بزرگترین و مهمترین چالش‌های فرا روی جامعه مدرن است. این پدیده تبعات منفی کالبدی، اقتصادی، اجتماعی برای شهر و ساکنین آن به دنبال دارد. بنابراین شناسایی عوامل تشکیل دهنده و نحوه توزیع آن درسطح شهرکمک شایانی به مدیریت و برنامه‌ریزی شهری خواهد بود. هدف پژوهش تحلیل پراکنش فضایی شاخص‌ها و نماگرهای فقر در سطح بلوک‌های آماری شهر همدان است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی-تحلیلی می‌باشد. شاخص‌های فقر براساس داده‌های خام بلوک‌های آماری شهر همدان در سال 1395 استخراج شده است. برای شناسایی بهتر شاخص‌های موثر در فقر شهری و تشکیل ساختار جدید برای آن‌ از روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. نتیجه آن تقلیل 18 شاخص فقر به 4 عامل اصلی بوده که در مجموع 62/8 درصد از واریانس تجمعی را تبیین نموده اند. برای انجام تحلیل فضایی، از روش لکه های داغ در محیط نرم افزار ArcGISاستفاده شد،که طبق آن مهم ترین پهنه های فقر در قسمت های شمال شرقی، شرق و غرب همدان و پهنه مرفه در قسمت های مرکزی و جنوب غربی تمرکز یافته است. بر این اساس پهنه ی فقیر 36/ 27 درصد مساحت و 48/84 درصد جمعیت را به خود اختصاص داده پهنه رفاه 20/47 درصد از مساحت و 7/85 درصد جمعیت شهر را به خود اختصاص داده و باقیمانده فضای شهر، در پهنه متوسط جای گرفته است. همچنین با استفاده از نرم افزار Geoda، خود همبستگی فضایی فقر شهر در سطح محدوده مورد بررسی قرار گرفت وآماره موران با ضریب 0/677 نشان داد که الگوی فضایی فقر در شهر همدان از الگوی خوشه ای با تمرکز بالا برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار