امکان‌سنجی مسیرهای دوچرخه‌سواری و تأثیر آن بر ایجاد شهر دوستدار دوچرخه (مورد مطالعه: جاده سلامت در شهر یزد)

نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

1 دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

2 دانشگاه یزد

10.22034/jsc.2022.328466.1595

چکیده

شهر یزد به‌عنوان یکی از شهرهای ایران بیشترین آسیب را از رشد پرشتاب و پراکنده متحمل شده است که با انسجام و فشردگی در مرحله پیدایش، رشد طبیعی آن امروز گرفتار ساختاری بیمارگونه است چراکه شهر یزد به منزلة یک شهر میانی، سریع‌تر از مراکز بزرگ به سمت رشد اسپرال پیش رفته است. بنابراین هدف از اجرای این پژوهش امکان‌سنجی مسیرهای دوچرخه‌سواری و تأثیر آن بر ایجاد شهر دوستدار دوچرخه شهر محدودة موردمطالعه است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی- توسعه‌ای و از نظر ماهیت و روش، توصیفی از نوع پیمایشی است. جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش به شیوه کتابخانه‌ای، اسنادی و پیمایشی بوده است. جامعة آماری پژوهش شهروندان شهر یزد است برای برآورد حجم نمونه از روش تخمین شخصی استفاده شده است که 120 نفر به‌عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شده است. در این پژوهش از روش‌های هدفمند (گلوله برفی و متواتر نظری) برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش‌های آماریAHP (تابع ترجیحی گاوسی)، پرومته و رگرسیون (آنوا) بهره گرفته ‌شده است. نتایج پژوهش حاکی از آزمون AHP (تابع ترجیحی گاوسی)، مشخص شد که شاخص‌های شیب مسیر حرکت و روشنایی و دید کافی در مسیر باید در اولویت اول قرار گیرند و همچنین شاخص‌ استفاده از شیوه سفر ترکیبی دوچرخه و حمل‌ونقل همگانی باید در اولویت آخر قرار گیرد. در ادامه با استفاده از روش پرومته، به اولویت‌بندی معیارها و شاخص‌های پژوهش پرداخته شد، مشخص شد که معیار امنیت با رتبه‌بندی نهایی 382/0 در رتبة اول و معیار پیوستگی با رتبه‌بندی نهایی 081/0 در رتبة آخر قرار دارد. درنهایت، با استفاده از آزمون رگرسیون (آنوا) مشخص شد که بین تقویت قابلیت مسیر دوچرخه‌سواری جاده سلامت با ایجاد شهر دوستدار دوچرخه شهر یزد همبستگی معناداری وجود دارد. بنابراین تقویت قابلیت مسیر دوچرخه‌سواری جاده سلامت می‌تواند به ایجاد شهر دوستدار دوچرخه شهر یزد منجر ‌شود.

کلیدواژه‌ها