تحلیل پایداری محله‌های شهری با تأکید بر شورای اجتماعی محلات، مطالعه موردی ناحیه دو منطقه یازده شهر مشهد

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 استادیار جامعه شناسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد، بروجرد، ایران

چکیده

امروزه شورای محلات نقش مهمی در توسعه شهرها ایفا می‌کنند و تشکیل شورا یکی از اقدامات اساسی در جهت نظم بخشیدن به مشارکت مردم در جریان توسعه شهرهاست. ازاین‌رو در پژوهش حاضر سعی شده است که تحلیل پایداری محله‌های شهری با تأکید بر شورای اجتماعی محلات در ناحیه دو منطقه یازده شهر مشهد بررسی شود. این تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی بوده و داده‌های موردبررسی از طریق پرسشنامه محقق ساخته جمع‌آوری‌شده است. جامعه آماری شامل ساکنین محل بوده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 250 نفر تعیین‌شده است. برای انتخاب نمونه‌ها از نمونه‌گیری تصادفی سامانمند استفاده‌شده است. در تحلیل داده‌ها جهت بررسی نرمال بودن توزیع میانگین نمرات از آزمون کلموگروف اسمیرنوف، برای ارزیابی عملکرد از آزمون پارامتریک T و برای سنجش وابستگی از آزمون اسپیرمن استفاده‌شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین عملکرد شورای اجتماعی محلات و پایداری اجتماعی با ضریب همبستگی 0.403 و سطح معنی‌داری 0.000 با توجه به مثبت بودن ضریب همبستگی رابطه مستقیم، بین عملکرد شورای اجتماعی محلات و پایداری اقتصادی با ضریب همبستگی 0.032 و در سطح معنی‌داری 0.615 عدم همبستگی، بین عملکرد شورای اجتماعی محلات با پایداری بوم‌شناختی با ضریب همبستگی 0.067- و سطح معنی‌داری 0.291 نیز عدم همبستگی و در رابطه با عملکرد شورای اجتماعی محلات و پایداری فرهنگی محله با ضریب همبستگی 0.216 و سطح معنی‌داری 0.001 و با توجه به مثبت بودن عدد ضریب همبستگی رابطه مستقیم وجود دارد. درمجموع، نتایج حاصل از تحلیل یافته‌های پژوهش، نشان از موفقیت نسبی شورای اجتماعی محلات در پایداری محلات محدوده موردمطالعه دارد.
 

کلیدواژه‌ها


1)      احمدی، حسن (1379) ضرورت مشارکت مردم در فرایند شهرسازی، خبرنامه داخلی جامعه مهندسین شهر ساز، شماره 7، صص.22-15.
2)      ازکیا، مصطفی و غفاری، غلام‌رضا (1383) توسعه روستایی با تأکید بر جامعه روستایی ایران، تهران: نشر نی.
3)      اصانلو، حسن (1390) مرمت شهری و باز زنده سازی کانون‌های اجتماعی و آسیب‌شناسی در بافت تاریخی محله جلفای اصفهان، نشریه هویت شهر، دوره5، شماره9، صص. 27-17.
4)      اقتصادی، نهال (1391) مشارکت شهروندان؛ کلید توسعه پایدار اجتماعی در محلات شهری (مطالعه موردی محله باغشهر شهر شیراز)، مجله هویت شهر، زمستان1391، سال 7، شماره 16، صص. 33-13.
5)      تقوایی، مسعود (1388) تحلیلی بر سنجش عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندان در مدیریت شهری، مطالعه موردی منطقه 4 شهرداری تبریز، فصلنامه مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، دوره1، شماره2، صص.36-19.
6)      توسلی، غلام عباس (1383) جامعه‌شناسی شهری، چاپ هفتم، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور
7)      حافظ نیا، محمدرضا (1387) مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران : انتشارات سمت.
8)      دبیرخانه شورای اجتماعی محلات شهر مشهد (1393) گزارش اساس‌نامه، آیین‌نامه و چشم‌انداز شورای اجتماعی محلات، مصوب 1393.
9)      رفیعیان، مجتبی و هودسنی، هانیه (1383) درآمدی بر توسعه محله‌ای پایدار: مفاهیم نظری و خواستگاه تاریخی، همایش توسعه محله‌ای، چشم‌انداز توسعه پایدار شهر تهران، شهرداری تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات اجتماعی فرهنگی.
10)   شریفیانی ثانی، مریم (1380) فرهنگ شهری: مشارکت شهروندی، حکمرانی شهری و مدیریت شهری، مجله مدیریت شهری، دوره2، شماره8، صص.55-42.
11)   صارمی، فرید (1387) توسعه محله‌ای در کلان‌شهر تهران؛ موردمطالعه: محله مسکونی بهار، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
12)   عزیری، محمدمهدی (1380) توسعه شهری پایدار برداشتی و تحلیلی از دیدگاه جهانی، نشریه صفه، دوره11، شماره 33، صص.27-14.
13)   قائمی باج‌گیران، مجید (1388) ارزیابی روند پایداری/ ناپایداری سکونتگاه‌های روستایی با تأکید بر فعالیت‌های اقتصادی، نمونه موردی دهستان فریمان، شهرستان فریمان، دانشگاه پیام نور گنبدکاووس.
14)   محسنی، منوچهر؛ عذرا جار اللهی (1382) مشارکت اجتماعی در ایران، تهران: انتشارات آرون
15)   مسعودی، حمید و نوغانی، محسن (1395) شورای اجتماعی محلات شهر مشهد، مشارکت شهروندی محله مبنا، فصلنامه مطالعات جامعه‌شناسی، سال 6، شماره 20، صص.98-69.
16)   مشهدی زاده دهاقانی، ناصر (1387) تحلیلی از ویژگی‌های برنامه‌ریزی شهری در ایران، چاپ سوم، تهران: انتشارات علم و صنعت،
17)   ملکی، لادن و حبیبی، میترا (1390) ارزیابی کیفیت محیط در محله‌های شهری (نمونه موردی: محله چیذر)، فصلنامه نامه معماری و شهرسازی، دوره4، شماره 7، صص.127-113.
 18)    Amado, M.P.  & Santon. C.V. & Moura, E.B. & Silva, V.G. (2009) Publicparticipation in sustainable Urban Planning “World Academy of Science, Engineering and Technology, No. 53, pp597- 603.
19)    Brower, Sandy. (1996) Good neighborhood, A study of in_town and suburban residential environment, pager Publisher.
20)    Cowan, R (2005) The dictionary of urbanism, London, and Street Wise Press
21)    Elkin, T., Mclaren, D., & Hillman, M. (1991). Reviving the City. London: friends of the Earth.
22)    Flint, Jim. (2009) Neigh borhoods and Community, International encyclopedia of human geography, pp.354 - 359.
23)    https://zone11.mashhad.ir download at: 1395/2/23 4pm.
24)    Mandeli, Khalid Nasraldin. (2008) The realities of integrating physical planning and Local management into urban development, A case study of Jeddah, Saudi Arabia. Habitat Intemational Joumal, Vol32, No 4,pp.235-248.
25)    Scott Brown, D. (2009) Urban Desing Since Fifty”, in Krieger & Saunders (eds) Urban Desing, pp. 61-87.
26)    Suders, peter. (2001) social the oryand the urban question, published : Routledge .