واکاوی چالش‌های پیش روی تحقق‌پذیری شهر هوشمند مطالعه موردی: شهر مشهد

نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

2 استاد طراحی شهری دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

3 استادیار شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

چکیده

باوجود مزایای بسیار شهرهای هوشمند، تحقق آن امری دشوار است که با چالش‌های متعددی مواجه بوده است. بـه همـین دلیـل، بسـیاری از شهرها در پیاده‌سازی راهبردهای شهر هوشمند ناموفق بوده‌اند. ارزیابی عمیق و موشکافانه عوامل تأثیرگذار بر تحقق شهر هوشمند گامی اساسی در روشن شدن چالش‌های پیش‌روی این شهرها است. این پژوهش باهدف بررسی عوامل مؤثر در تحقق شهر هوشمند و تدوین متغیرهای تأثیرگذار بر عوامل تحقق‌پذیری شهر هوشمند بوده است. پژوهش حاضر با فرض معناداری مؤلفه‌های شش‌گانه شهر هوشمند (اقتصاد، محیط‌زیست، مردم، زندگی، حکمروایی، جابه‌جایی) بر تحقق‌پذیری شهر هوشمند در مشهد از روش تحقیق آمیخته ضمن بهره‌گیری از شیوه‌های یافته اندوزی کتابخانه‌ای، مشاهده و تحلیل پرسشنامه بهره گرفته است. بدین منظور ابتدا مؤلفه‌ها و متغیرهای مؤثر بر تحقق‌پذیری شهر هوشمند را تبیین کرده و برای تحلیل داده‌ها شیوه مدل‌سازی معادلات ساختاری با استفاده نرم‌افزار Smart PLS 3 مورداستفاده قرارگرفته است. به‌علاوه جهت بررسی زمینه‌های تحقق‌پذیری شهر هوشمند مشهد از راهبرد پژوهش مورد کاوی بهره جسته است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که با برنامه‌ریزی هدفمند حل چالش‌ها درزمینه محیط‌زیست هوشمند، اقتصاد هوشمند و حکمروایی هوشمند به‌عنوان مؤلفه‌های زیرساختی شهر هوشمند و برنامه‌ریزی در جهت استفاده از فرصت‌های پیش رو در بعد مردم هوشمند بتوان تحقق‌پذیری شهر هوشمند در شهر مشهد را میسر کرد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. بیدخوری، علیرضا (۱۳۹۴). سناریوهای گذار کلان‌شهر مشهد به‌سوی شهر هوشمند با تأکید بر جابجایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، به راهنمایی امید علی خوارزمی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد.
  2. داوری، علی و رضازاده، آرش (1395). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS. چاپ سوم، تهران ‌‫: جهاد دانشگاهی، سازمان انتشارات‌.
  3. سیف‌الدینی، فرانک؛ پوراحمد، احمد؛ زیاری، کرامت الله و نادر دهقانی الوار، سید علی (1392). بررسی بسترها و موانع رشد شهر هوشمند در شهرهای میانی مطالعه موردی: شهر خرم‌آباد. آمایش سرزمین، دوره 5، شماره 2، صص. 260-241.
  4. هاشمی، سید علی؛ راه‌نجات، میترا؛ شریف‌زاده، فتاح و سعدی، محمدرضا (1399). نسبت سنجی حکمروایی خوب و شهر هوشمند (مطالعه موردی: شهر تهران). فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، سال 9، شماره 34، صص. 90-67.
  5. Alawadhi, Suha., Aldama-Nalda, Armando., Chourabi, Hafedh., Gil-Garcia, J. Ramon.,  Leung, Sofia., Mellouli, Sehl., Nam, Taewoo., Pardo, Theresa A., Scholl, Hans J., & Walker, Shawn. (2012). Building Understanding of Smart City Initiatives, Proceedings of nternational conference on electronic government. Springer: Berlin, Heidelberg.
  6. Albino, Vito., Umberto, Berardi., & Dangelico, Rosa Maria. (2015). Smart cities: Definitions, dimensions, performance, and initiatives. Journal of Urban Technology, Vol.22, No.1, pp. 3–21.
  7. Bidkhori, Alireza. (2015). Scenarios of transition from Mashhad metropolis to smart city with emphasis on relocation, Master Thesis, under the guidance of Omid Ali Kharazmi, Faculty of Literature and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad. [In Persian].
  8. Buscher, Volker., & Doody, Léan. (2013). Global innovators: international case studies on smart cities, BIS Research Report, edition1. Publisher Arup.
  9. Caragliu, Andrea., Del Bo, Chiara., & Nijkamp, Peter. (2011). Smart cities in Europe. Journal of Urban Technology, Vol.18, No.2, pp. 65–82.
  10. Chourabi, Hafedh., Nam, Taewoo., Walker, Shawn., Gil-Garcia, J. Ramon., Mellouli, Sehl., Nahon, Karine., Pardo, Theresa A., & Scholl, Hans Jochen. (2012). Understanding smart cities: An integrative framework. 45th Hawaii international conference on system sciences, pp. 2289–2297.
  11. Cosgrave, Ellie., Doody, Léan., & Walt, Nicola. (2014). Delivering the Smart CitySmart, edition1. Publisher Arup.
  12. Dameri, Renata Paola., & Rosenthal-Sabroux, Camille. (2014). Smart city and value creation, edition1. Publisher Springer, Cham, pp1-12.
  13. Davari, Ali., & Rezazadeh, Arash. (2015). Structural Equation Modeling with PLS Software, Third Edition, Tehran: University Jihad, Publishing Organization. [In Persian].
  14. De Santis, Roberta., Fasano, Alessandra., Mignolli, Nadia., & Villa, Anna. (2014). Smart city: fact and fiction, MPRA Paper 54536, University Library of Munich, Germany, pp. 1-20.
  15. Gil-Garcia, J. R., Pardo, T. A., & Nam, T. (Eds.). (2015). Smarter as the new urban agenda: A comprehensive view of the 21st century city, Springer, Vol.11, p‌p.1-19.
  16. Hall RE. (2000). The vision of a smart city. (Brookhaven National Laboratory, USA), 2nd International Life Extension Technology Workshop, Paris, 28 September, pp.1-20.
  17. Hashemi, Seyed Ali., Rahnejat, Mitra., & Sharifzadeh, Fattah., Saeidi, & Mohammad Reza. (2019). The Ratio of Good Governance and Smart City (Case Study: Tehran), Social-Cultural Strategy Quarterly, Vol. 9, No.34, pp. 67-90.
  18. Hollands, Robert G. (2008). Will the real smart city please stand up? Intelligent, progressive or entrepreneurial?. City, Vol.12, No.3, pp. 303-320. ‌
  19. Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling, edition1. Publisher NewYork: Guilford Press.
  20. Lytras, Miltiadis D., & Visvizi, Anna. (2018). Who uses smart city services and what to make of it: Toward interdisciplinary smart cities research. Journal of Sustainability, Vol.10, No.6, pp.1-16.
  21. Manville, C., Cochrane, G., Cave, J., Millard, J., Pederson, J.K., Thaarup, R.k., & Kotterink, B. (2014). Mapping smart cities in the EU. Directorate General for Internal Policies, Policy Department A: Economic and Scientific Policy, European Parliament’s Committee on Industry, Research and Energy, pp1-200.
  22. Marsa-Maestre, I., Lopez-Carmona, M., Velasco, J., & Navarro, A. (2008). Mobile Agents for Service Personalization. Journal of Networks, Vol.3, No.5, pp 30-41.
  23. Meijer, Albert., & Bolivar, Manuel Pedro Rodríguez., (2016). Governing the Smart City: A review of the literature on smart urban governance. Journal of International Review of Administrative Sciences, 82, No. 2, pp. 392-408.
  24. Monzon, Andres. (2015). Smart cities concept and challenges: Bases for the assessment of smart city projects, In international conference on smart cities and green ICT systems (SMARTGREENS), pp. 1-11, IEEE.
  25. Nam, Taewoo., & Pardo, Theresa A. (2011). Conceptualizing Smart City with Dimensions of Technology, People, and Institutions, 12th Annual International Conference on Digital Government Research,pp 282-291, Maryland.
  26. Reddick, Christopher G. (2005). Citizen interaction with e-government: From the streets to servers?. Government Information Quarterly, Vol. 22, No.1, pp.38–57.
  27. Seif al-Dini, Frank., Poorahmad, Ahmad., Ziari, Keramatollah., & Naderdeghani Alvar, Seyed Ali. (2013). Investigation of contexts and barriers to smart city growth in middle cities, Vol.5, No. 2, pp. 241-260. [In Persian].
  28. Tan, S., & Taeihagh, A. (2020). Smart City Governance in Developing Countries: A Systematic Literature Review. Sustainability, Vol.12, No.3, 1-29.
  29. United Nations (2019). World population prospects - Population division - United Nations.
مجله شهر پایدار
دوره 5، شماره 1
اردیبهشت 1401
صفحه 45-58

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار