بررسی ابعاد و طبقه‌بندی شاخص‌های تاب‌آوری محلات شهری در برابر سیلاب (مطالعه ی موردی؛ محلات سیاحی و عین دو شهر اهواز)

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید چمران اهواز

3 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

10.22034/jsc.2024.388939.1689

چکیده

در دهه‌های اخیر افزایش جمعیت، گسترش شهرنشینی، تغییرات محیطی شهرها و مسائل ناشی از آن یکی از موضوعات مهم در برنامه‌ریزی صحیح به‌منظور مدیریت شهری می‌باشد. یکی از مسائل مطرح در مدیریت شهری، موضوع سیلاب و آب‌گرفتگی ناشی از بارندگی‌های شدید می‌باشد؛ پیش‌بینی رفتار هیدرولیکی آبراهه‌ها و رودخانه‌ها به‌ویژه مسیل‌های شهری در مقابل سیلاب‌های احتمالی جهت کنترل و کاهش خسارات به مزارع، شهرها، ابنیه و تأسیسات موجود و یا در حال ساخت در حریم آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. به همین منظور، پژوهش حاضر باهدف بررسی ابعاد و طبقه‌بندی شاخص‌های تاب‌آوری محلات سیاحی و عین دو شهر اهواز در برابر سیلاب تدوین شده است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی - نظری و ازلحاظ ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. جهت طبقه‌بندی شاخص‌ها از آزمون‌های تی تک نمونه‌ای، تی مستقل و آزمون فریدمن استفاده گردید است؛ که با روش نمونه‌گیری هدفمند 380 نفر از سرپرستان خانوار ساکن این محلات برگزیده توزیع گردید. برای بررسی وضعیت اثرات تاب‌آوری سیل در محلات موردمطالعه از ابزار رگرسیون و شاخص‌های (درمانی، بیمارستانی، راه شریانی، آتش‌نشانی، نوع ساخت‌وساز و نوع بافت محلات) استفاده و برای وزن دهی به شاخص‌های موردمطالعه و داده‌های فضایی از روش خودهمبستگی فضایی ابزار Weights Manager موجود در نرم‌افزار Geoda و محیط نرم‌افزار ArcGis استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که بین محلات موردمطالعه ازنظر شاخص‌های تاب‌آوری در برابر سیل، تفاوت وجود دارد. میانگین نمرات میزان تاب‌آوری نهادی ساکنان محله عین دو برابر با (49/79) و برای ساکنان محله سیاحی برابر با (22/84) به‌دست‌آمده است که نشان می‌دهد میزان تاب‌آوری نهادی ساکنان محله سیاحی بیشتر از ساکنان محله عین دو بوده است. همچنین با توجه به نتایج حاصل از آزمون T و بر اساس سطح معناداری (Sig) کمتر از 05/0، بین محلات سیاحی و عین دو ازنظر شاخص تاب‌آوری اقتصادی و نهادی تفاوت معناداری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

مجله شهر پایدار

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 24 بهمن 1402

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار