تأثیر فرم شهری در تولید سفرهای خودرو مبنا با تأکید بر توسعه شهر کم کربن مطالعه موردی: نواحی ترافیکی شهر زنجان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

10.22034/jsc.2020.198216.1102

چکیده

سفرهای خودرو مبنا از مهم‌ترین عوامل آلودگی هوای شهرهای ایران می‌باشد. در این راستا، سیاست‌های مختلفی برای کاهش آلودگی هوای شهرها اتخاذ گردیده که عمدتاً عاری از هرگونه برنامه‌ریزی فضایی می‌باشند. در نظریاتی همچون شهر کم کربن، کاهش آلودگی هوا از طریق برنامه‌ریزی‌های فضایی همچون تغییر در فرم شهری جهت کاهش سفرهای خودرو مبنا مدنظر می‌باشد. سفرهای خودرو مبنا در شهر زنجان، مسئله تولید گازهای گلخانه‌ای را به معضل بزرگی در این شهر تبدیل کرده است؛ معضلی که با برنامه‌ریزی فضایی و تأکید بر ساختارهای فرم شهری، قابل تعدیل می‌باشد بنابراین در این مقاله به بررسی تأثیر فرم شهری در تولید سفرهای خودرو مبنا، با استفاده از روش‌های آمار فضایی پرداخته‌شده است. جهت نیل به این هدف، چنین فرض شده است که عناصر فرم شهری همچون ترکیب کاربری‌ها، دارای بیشترین نقش در تولید سفرهای خودرو مبنا می‌باشند؛ نوع تحقق در این مقاله کاربردی بوده و روش بررسی آن توصیفی-تحلیلی و همبستگی می‌باشد. نتایج حاصل از به‌کارگیری روش موران نشان می‌دهد که معیارهای به‌کاررفته دارای خودهمبستگی مکانی می‌باشند و استفاده از روش رگرسیون وزنی جغرافیایی جهت تحلیل ارتباط مندی متغیرها بسیار مفید می‌باشد. نتایج حاصل از رگرسیون وزنی جغرافیایی نشان می‌دهد که معیار تراکم جمعیتی با ضریب اهمیت 0.31 دارای کمترین اهمیت در الگوی سفر شهری بوده و معیار ترکیب کاربری‌ها و تراکم خیابان‌ها به ترتیب با ضریب اهمیت 0.46 و 0.49 دارای بیشترین اهمیت در الگوی سفر شهری می‌باشند. بر این اساس می‌توان چنین نتیجه گرفت که معیارهای فرم شهری دارای تأثیر بیشتری در تولید سفرهای خودرو مبنا شهری می‌باشند و باید بیشتر موردتوجه مدیران و برنامه‌ریزان شهری قرار گیرد

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. آمار و اطلاعات ترافیکی شهر زنجان. (1389). اداره راهنمایی و رانندگی استان زنجان. مرکز آمار و اطلاعات.
  2. سالنامه آماری استان زنجان. (1394). مرکز آمار ایران.
  3. شریف زادگان، محمدحسین. (۱۳۹۳). برنامه‌ریزی راهبردی توسعه پایدار شهری با تأکید بر شهر کم کربن. کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی.
  4. عبادی نیا، فهیمه. (۱۳۹۶). بررسی تأثیر فرم شهر مشهد بر توسعه حمل‌ونقل کم کربن با رویکرد استراتژیک. رساله دکترای تخصصی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد..
  5. Albayati, D. M. F., Sipe, N. G., Alizadeh, T., & Tomerini, D. (2015). The impact of urban form on travel behaviour in three Baghdad neighbourhoods affected by terrorism. Urban, Planning and Transport Research, 3(1), 32-45. doi: 10.1080/21650020.2014.984080
  6. Allen, D. W. (2016). GIS Tutorial 2: Spatial Analysis Workbook: Esri Press.
  7. Batty, M. (2009). Defining Density. Environment and Planning B: Planning and Design, 36, (4), 571-572. doi:10.1068/b3604ed
  8. Boarnet, M. G. (2011). A broader context for land use and travel behavior, and a research agenda. Journal of the American Planning Association, 77(3), 197-213. doi: 10.1080/01944363.2011.593483
  9. Čampulová, M., Michálek, J., & Moučka, J. (2019). Generalised linear model-based algorithm for detection of outliers in environmental data and comparison with semi-parametric outlier detection methods. Atmospheric Pollution Research, 10(4), 1015-1023. doi: 10.1016/j.apr.2019.01.010
  10. Casper, J. K. (2010). Fossil fuels and pollution: the future of air quality. Infobase Publishing. doi: 10.1021/acs.est.9b04958
  11. Cervero, R., & Kockelman, K. (1997). Travel demand and the 3Ds: Density, diversity, and design. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 2(3), 199-219. doi: 10.1016/S1361-9209(97)00009-6
  12. Choi, K. (2018). The influence of the built environment on household vehicle travel by the urban typology in Calgary, Canada. Cities, 75(4), 101-110. doi: 10.1016/j.cities.2018.01.006
  13. Clifton, K., Ewing, R., Knaap, G. J., & Song, Y. (2008). Quantitative analysis of urban form: a multidisciplinary review. Journal of Urbanism, 1(1), 17-45. doi: 10.1080/17549170801903496
  14. Denant-Boèmont, L., Gaigné, C., & Gaté, R. (2018). Urban spatial structure, transport-related emissions and welfare. Journal of Environmental Economics and Management, 89(2), 29-45. doi: 10.1016/j.jeem.2018.01.006
  15. Donald, P. A., & Dobbs, G. R. (Eds.). (2013). Emerging Methods and Multidisciplinary Applications in Geospatial Research. Hershey, PA, USA: IGI Global.
  16. Duggimpudi, M.B., Abbady, S., Chen, J., & Raghavan, V.V. (2019). Spatio-temporal outlier detection algorithms based on computing behavioral outlierness factor. Data & Knowledge Engineering, 122(1), 1-24. doi: 10.1016/j.datak.2017.12.001
  17. Ebadinia, F. (2017). Assesing the influence of urban form of Mashhad city on low-carbon transportation with emphasized on strategic approach. Doctorain Thesis, Literature and Human Sciences collegue, Unversity of Ferdosi Mashhad. [In Persian].
  18. Ewing, R., & Cervero, R. (2010). Travel and the Built Environment. Journal of the American Planning Association, 76(3), 265-294. doi: 10.1080/01944361003766766
  19. Fang, C., Liu, H., Li, G., Sun, D., & Miao, Z. (2015). Estimating the Impact of Urbanization on Air Quality in China Using Spatial Regression Models. Sustainability, 7(11), 15570. doi: 10.3390/su71115570
  20. Guerra, E., Caudillo, C., Monkkonen, P., & Montejano, J. (2018). Urban form, transit supply, and travel behavior in Latin America: Evidence from Mexico's 100 largest urban areas. Transport Policy, 69(2), 98-105. doi: 10.1016/j.tranpol.2018.06.001
  21. Hao, Y., Peng, H., Temulun, T., Liu, L.-Q., Mao, J., Lu, Z.-N., & Chen, H. (2018). How harmful is air pollution to economic development? New evidence from PM2.5 concentrations of Chinese cities. Journal of Cleaner Production, 172(3, 743-757. doi: 10.1016/j.jclepro.2017.10.195
  22. Jerrett, M., Burnett, R. T., Pope III, C. A., Ito, K., Thurston, G., Krewski, D., Thun, M. (2009). Long-term ozone exposure and mortality. New England Journal of Medicine, 360(11), 1085-1095. doi: 10.1056/NEJMoa0803894
  23. Liu, Z., Ma, J., & Chai, Y. (2017). Neighborhood-scale urban form, travel behavior, and CO2 emissions in Beijing: implications for low-carbon urban planning. Urban Geography, 38 (3), 381-400. doi: 10.1080/02723638.2016.1191796
  24. Meade, S., & Stewart, K. (2018). Modelling Cycling Flow for the Estimation of Cycling Risk at a Meso Urban Spatial Level. Transportation Research Procedia, 34(1), 59-66. doi: 10.1016/j.trpro.2018.11.014
  25. Milakis, D., Efthymiou, D., & Antoniou, C. (2017). Built Environment, Travel Attitudes and Travel Behaviour: Quasi-Longitudinal Analysis of Links in the Case of Greeks Relocating from US to Greece. Sustainability, 9(10), 1774. doi: 10.3390/su9101774
  26. Moradi, A., Hejazi, S. R., & Farsi, J. Y. (2015). Sustainability in Iran’s road transport sector: evaluating strategies and policies. Sustainable operations management, 28(5), 203-222. doi: 10.1007/978-3-319-14002-5_10
  27. Mouratidis, K., Ettema, D., & Næss, P. (2019). Urban form, travel behavior, and travel satisfaction. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 129(4), 306-320. doi: 10.1016/j.tra.2019.09.002
  28. Munshi, T. G. (2013). built form, travel behaviour and low carbon development in ahmedabad, India. (Doctrain), University of Twente.
  29. Osorio, B., McCullen, N., Walker, I., & Coley, D. (2016). Understanding the relationship between energy consumption and urban form. Athens J. Sci, 4(6), 115-141. doi: 10.30958/ajs.4-2-3
  30. Pan, H., Shen, Q., & Zhang, M. (2009). Influence of Urban Form on Travel Behaviour in Four Neighbourhoods of Shanghai. Urban Studies, 46(12), 275-294. doi: 10.1177/00420980080993
  31. Rao, S., Klimont, Z., Smith, S. J., Van Dingenen, R., Dentener, F., Bouwman, L., Vuuren, D. P. (2017). Future air pollution in the Shared Socio-economic Pathways. Global Environmental Change, 42(7), 346-358. doi: 10.1016/j.gloenvcha.2016.05.012
  32. Renne, J. L. (2016). Transit oriented development: making it happen. Routledge.
  33. Rodier, C. (2009). Review of International Modeling Literature:Transit, Land Use, and Auto Pricing Strategies to Reduce Vehicle Miles Traveled and Greenhouse Gas Emissions. Transportation research record, 2132(1), 1-12. doi: 0.1016/j.datak.2017.12.001
  34. Sadahiro, Y. (2019). Statistical analysis of spatial segregation of points. Computers, Environment and Urban Systems, 76(5), 123-138. doi: 10.1002/ar.1092310413
  35. Sharifzadegan, M. H. (2014). Strategic planning in sustainable urban development with emphasising on low-carbon city. Master thesis in urban planning, urban planning and archticture collegue, University of Shahid Beheshti. [In Persian].
  36. Statistical Yearbook of Zanjan state. (2015). The static centers of Iran. [in Persian].
  37. Stojanovski, T. (2019). Urban Form and Mobility Choices: Informing about Sustainable Travel Alternatives, Carbon Emissions and Energy Use from Transportation in Swedish Neighbourhoods. Sustainability, 11(2), 548-555. doi: 10.3390/su11020548
  38. Tashayo, B., & Alimohammadi, A. (2016). Modeling urban air pollution with optimized hierarchical fuzzy inference system. Environmental Science and Pollution Research, 23(19), 19417-19431. doi: 10.1007/s11356-016-7059-5
  39. Thompson, E. S., Saveyn, P., Declercq, M., Meert, J., Guida, V., Eads, C. D., Britton, M. M. (2018). Characterisation of heterogeneity and spatial autocorrelation in phase separating mixtures using Moran’s I. Journal of Colloid and Interface Science, 513(6), 180-187. doi: 10.1016/j.jcis.2017.10.115
  40. Traffic statistics of Zanjan. (2010). Traffic department of Zanjan state. Statistics Center. [In Persian].
  41. Wang, Q., Ni, J., & Tenhunen, J. (2005). Application of a geographically-weighted regression analysis to estimate net primary production of Chinese forest ecosystems. Global Ecology and Biogeography, Vol.14, No.4, pp.379-393. doi: 10.1111/j.1466-822X.2005.00153.x
  42. Wentong, Z., & Yidong, H. (2010). Planning Strategy and Practice of Low-carbon City Construction. Development in Wuhan, China. Paper presented at the 46th ISOCARP Congress.
  43. WHO, W. H. O. (2016). Ambient air pollution: A global assessment of exposure and burden of disease Ambient air pollution: a global assessment of exposure and burden of disease.
  44. WHO, W. H. O. (2017). Air Pollution in Zanjan, Iran. from Numbeo https://www.numbeo.com/pollution/in/Zanjan-Iran.
  45. Williams, K. (2014). Urban form and infrastructure: a morphological review.
  46. Williams, K. (2017). Spatial planning, urban form and sustainable transport. Routledge.
  47. Yi, Y., Ma, S., Guan, W., & Li, K. (2017). An empirical study on the relationship between urban spatial form and CO2 in Chinese cities. Sustainability, 9(4), 672-685. doi: 10.3390/su9040672
  48. Yi-xin, D. (2009). The Necessity and Governance Model of Developing Low Carbon City in China [J]. China Population Resources and Environment, 3(6), 122-131.
  49. Yu, H., & Stuart, A. L. (2017). Impacts of compact growth and electric vehicles on future air quality and urban exposures may be mixed. Science of The Total Environment, 576(5), 148-158. doi: 10.1016/j.scitotenv.2016.10.079
  50. Zhang, J. J., & Day, D. (2015). Urban Air Pollution and Health in Developing Countries Air. Pollution and Health Effects, 51(5), 355-380. doi: 10.1007/978-1-4471-6669-6_13
  51. Zhang, S., Liu, X., Tang, J., Cheng, S., & Wang, Y. (2019). Urban spatial structure and travel patterns: Analysis of workday and holiday travel using inhomogeneous Poisson point process models. Computers, Environment and Urban Systems, 73(2), 68-84. doi: 10.1016/j.compenvurbsys.2018.08.005
  52. Zheng, B., Zhang, Q., Borken-Kleefeld, J., Huo, H., Guan, D., Klimont, Z., He, K. (2015). How will greenhouse gas emissions from motor vehicles be constrained in China around 2030?. Applied Energy, 156(2), 230-240. doi: 10.1016/j.apenergy.2015.07.018
  53. Zhu, X., Wang, F., & Chen, C. (2018). Personalized Control for Promoting Sustainable Travel Behaviors. IFAC-PapersOnLine, 51(9), 31-36. doi: 10.1016/j.trpro.2019.05.038
  54. Zhuo, Y., Zheng, H., Wu, C., Xu, Z., Li, G., & Yu, Z. (2019). Compatibility mix degree index: A novel measure to characterize urban land use mix pattern. Computers, Environment and Urban Systems, 75(3), 49-60. doi: 10.1016/j.compenvurbsys.2019.01.005
مجله شهر پایدار
دوره 6، شماره 3
آبان 1402
صفحه 41-59

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار