ارائه مدل حکمروائی یکپارچه روستایی- شهری مطالعه موردی: شهرستان‌های حوزه شمالی استان ایلام

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیا، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه پیام ‌نور، تهران، ایران

2 گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

مطالعه برنامه­ریزی­ها نشان می­دهد بسیاری از برنامه­های توسعه به خاطر داشتن تفکر تک بعدی و در نظر نگرفتن روابط شهر و روستا و عدم مدیریت یکپارچه با شکست مواجه شده اند. در نظر نگرفتن روابط شهر و روستا و عدم تعامل میان مدیران شهری و روستایی مانعی برای شکل گیری مدیریت یکپارچه بوده و پی آمد آن قطبی شدن توسعه، عدم تعادل منطقه ای، روستا گریزی، رشد سریع و بدون برنامه شهرها گردیده است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف ارائه الگو حکمروایی یکپارچه روستایی – شهری برای شهرهای حوزه شمالی استان ایلام انجام شده است. برای این منظور 9 شاخص انسجام و ترکیب نگری، انسجام فضایی، تعامل و پیوند میان مدیریت شهری و مدیریت روستایی، مشارکت جویی، اجماع گرایی، مسئولیت پذیری، پاسخگویی، عدالت و برابری و شفافیت با نماگرهای متناسب مورد ارزیابی قرار گرفت. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی می باشد. جامعه آماری مدیران شهری و شوراهای شهر و روستا می باشند که در این میان  322 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند. داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار pls مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. بررسی ضرایب مسیر نشان می­دهد که تعامل و پیوند میان مدیریت روستایی و شهری (هم افزایی) با ضریب 854/0 بیشترین امتیاز را کسب نموده و شاخص انسجام فضایی با ضریب 839/0 در رتبه دوم قرار دارد. شاخص انسجام ترکیب نگری با ضریب 791/0 درجه سوم میزان اثرگذاری بر شکل گیری حکمروایی یکپارچه روستایی-شهری را به خود اختصاص داده است و شاخص مشارکت جویی با 770/0، شاخص اجماع گرایی با 728/0، شاخص پاسخگویی با 696/0، شاخص مسئولیت پذیری با 678/0، شاخص شفافیت با 637/0 و شاخص عدالت و برابری با 604/0  به ترتیب در جایگاه چهارم تا نهم میزان تاثیرگذاری بر شگل گیری حکمروایی یکپارچه روستایی-شهری قرار گرفته­ اند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. ابدالی، افشار؛ ذبیحی، حسین و ماجدی، حمید. (1398). تبیین چارچوب مفهومی حکمروایی خوب شهری مبتنی بر مدیریت یکپارچه شهری (نمونه موردی: کلان شهر تهران). نگرش های نو در جغرافیای انسانی، 12 (1)، 309-293.
  2. احمدی، منیژه و چراغی، مهدی. (1396). ارزیابی عوامل موثر برتحقق حکمروایی خوب روستایی با تاکید بر عملکرد دهیاری­ها مطالعه موردی: دهستان چایپاره بالا، شهرستان زنجان. فصلنامه جغرافیا، 7 (4)، 44-33.
  3. افتخاری، عبدالرضا. (1397). چالش­های برنامه­ریزی روستایی در ایران. سومین همایش ملی توسعه روستایی ایران با تاکید بر الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
  4. افتخاری، عبدالرضا؛ عظیمی آملی، جلال؛ پورطاهری، مهدی و احمدی پور، زهرا. (1391). الگوی مناسب حکمروایی خوب روستایی در ایران. فصلنامه ژئوپلتیک، 8 (26)، 28-1.
  5. استعلاجی، علیرضا. (1381). بررسی و تحلیل رویکردها و راهبردهای توسعه روستایی – ناحیه­ای. جهاد، 250 – 251، 39-30.
  6. پاداش، حمید؛ جهانشاهی، بابک و صادقین، علی. (1386). مولفه­ها و شاخص­های حکمروایی شهری. فصلنامه جستارهای شهرسازی، 6 (19و 20)، 72-79.
  7. تقوایی، علی اکبر و تاجدار، رسول. (1388). درآمدی بر حکمروایی خوب شهری در رویکردی تحلیلی. مدیریت شهری، 23، 58-45.
  8. دربان آستانه، علیرضا. (1394). چالش­های استقرار مدیریت روستایی روستاه­های کوچک و پراکنده کشور. فصلنامه پژوهش­های روستایی، 6 (1)، 232- 209.
  9. دویران، اسماعیل؛ کاظمیان، غلامرضا؛ مشکینی، ابوالفضل؛ افتخاری، عبدالرضا و کلهرنیا ، بیژن. (1391) مدیریت یکپارچه در ساماندهی سکونتگاه­های غیررسمی شهرهای میانی ایران. فصلنامه مدیریت شهری، 10 (30)، 68-53.
  10. رحمانی فضلی، عبدالرضا؛ مظفر، صادقی و علیپوریان، جهانبخش. (1394). بنیان­های نظری حکمروایی خوب در فرآیند مدیریت روستایی نوین. فصلنامه مدیریت شهری، 14 (38)، 53-43.
  11. رضوانی، محمدرضا. (1388). مقدمه­ای بر برنامه ریزی توسعه روستایی در ایران. چاپ سوم، تهران: نشر قومس.
  12. سرور، رحیم؛ آشتیانی عراقی، مجید رضا و اکبری، مجید. (1396). واکاوی عوامل موثر بر تحقق­پذیری مدیریت یکپارچه شهری مطالعه موردی (کلانشهر تهران). فصلنامه بین المللی انجمن جغرافیای ایران، 15 (52)، 52-37.
  13. سیف الدینی، فرانک و پناهنده خواه، موسی. (1389). چالش­ها و موانع برنامه­ریزی توسعه منطقه­ای در ایران. پژوهش­های جغرافیای انسانی، 42 (73)، 98-83.
  14. شریف­زادگان، محمدحسین و شمس کوشکی، هانیه. (1392). برنامه­ریزی فضایی راهبردی برای حکمروایی یکپارچه منطقه­ای. فصلنامه مدیریت شهری، 13 (34)، 296-273.
  15. شریف­زاده اقدم، ابراهیم؛ شیخی، عبدالله و اجزاء شکوهی، محمد. (1397). ارزیابی حکمروایی خوب در پایداری محله های شهری پیران شهر. مجله شهر پایدار، 1 (3)، 128-109.
  16. شیخی، عبدالله. (1393). استراتژی­های توسعه شهر پیرانشهر با رویکرد CDS. پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، استاد راهنما: دکتر کرمت الله زیاری، دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران.
  17. صرافی، مظفر و نجاتی، ناصر. (1393). رویکرد منطقه گرایی در راستای ارتقای نظام مدیریت توسعه فضایی ایران. پژوهش­های جغرافیای انسانی، 46 (4)، 857-874.
  18. عظیمی آملی، جلال و رکن الدین افتخاری، عبدالرضا. (1393). حکمروایی روستایی (مدیریت توسعه پایدار). چاپ اول، تهران: انتشارات سمت.
  19. فیروزنیا، قدیر و قرنی آرانی، بهروز. (1394). به کارگیری تحلیل بازیگران در فرآیند ساماندهی نظام مدیریت و برنامه ریزی توسعه روستایی. فصلنامه پژوهش های روستایی، 6 (4)، 915-895.
  20. مشکینی، ابوالفضل و موذن، سهراب. (1393). تحلیل حکمروایی مطلوب شهری در پایداری شهرها مطالعه موردی: شهر عجبشیر. فصلنامه آمایش محیط، 8 (29)، 132-99.
  21. موسوی، سید عارف و دربان استانه، محمدرضا. (1392). مدیریت نوین روستایی؛ در جستجوی راهکاری مناسب برای توسعه دهیاری ها. چاپ اول، تهران، نشر قلمستان هنر.
  22. میرزائی قلعه، فرزاد؛ کلانتری، بهرنگ؛ مولایی، محمد و عزمی، آئیژ. (1392) تحلیل روابط متقابل شهر و روستا در میزان توسعه یافتگی روستاهای دهستان حومه شهرستان هرسین. مسکن و محیط روستا، 32 (143)، 100-89
  23. نوروزی، اصغر و ابراهیمی، الهه. (1397). تحقق پذیری شاخص های حکمروایی خوب در نواحی روستایی شهرستان لنجان. نشریه برنامه­ریزی توسعه کالبدی، 3 (2)، 109-93.
  24. الوانی، سید مهدی. (1388). کارآفرینی، هم افزایی فرد، فرهنگ و جامعه. نشریه گزیده مدیریت، 10 (92)، 37-31.
  25. Abdali, A., Zabihi, H., & Majedi, H. (2019). Explaining the Conceptual Framework of Good Urban Governance Based on Integrated Urban Management (Case Study: Tehran Metropolis). New Attitudes in Human Geography, 12 (1), 309-293. [in Persian].
  26. Ahmadi, M., & Cheraghi, M. (2018). Analysis of Effective Factors in Rural Good Governance with Focus on Rural manager (Dehyar), (Case study: Chaipare Bala County, Zanjan Township). Quarterly Geography (Regional Planning), 7 (4), 33-44. [in Persian].
  27. Alvani, S. M. (2009). Entrepreneurship, Synergy of Individual, Culture and Society. Selected Management Magazine, 92, 37-31. [in Persian].
  28. Azimi Amoli, J., & Rokanuddin Eftekhari, A. (2014). Rural Governance (Sustainable Development Management). First Edition, Tehran: Samat Publications. [in Persian].
  29. Darban astane, A. (2015). Challenges of establishment of rural municipality in Iranian small and scattered village. Journal of Rural Research, 6 (1), 209-232. [in Persian].
  30. Doyran, I., Kazemian, Gh., Meshkini, A., Eftekhari, A. R., & Kalhernia, B. (2012) Integrated management in organizing informal settlements in the middle cities of Iran. Journal of Urban Management, 10 (30), 68-53. [in Persian].
  31. Eftekhari, A. (2015). Rural Planning Challenges in Iran. the Third National Conference on Rural Development in Iran with Emphasis on the Islamic-Iranian Model of Progress, Tarbiat Modares University, Tehran. [in Persian].
  32. Estelaji, A. (2002) A Study and Analysis of Rural-Regional Development Approaches and Strategies. Jihad, 250 - 251, 39-30. [in Persian].
  33. Firooznia, G., & Garani Arani, B. (2016). Using Stakeholder Analysis in the Process of Management and Planning System of Rural Development. Journal of Rural Research, 9 (38), 895-915. [in Persian].
  34. Hendriks, F. (2014) Understanding Good Urban Governance: Essentials, Shifts and Values. Urban Affairs Review, 50 (4), 553- 576.
  35. Hudson, R. (2004) Addressing the Regional Problem: Changing Perspectives in Geography and on Regions. International Practices, Chapter 2, Foreword by Gerry Stoker. Springer VS.
  36. Jacka, T. (2016) Women's activism, overseas funded participatory development, and governance: A case study from China. Women's Studies International Forum, 33 (2), 99-112
  37. Jimmy, Ch. (2016). Rural and Urban Development. Sustainable Rural-Urban Linkages.
  38. Meshkini, A., & Moazzen, S. (2015). Good Urban Governance Analysis in Cities Sustainability Case Study: Ajabshir City. journal of Environmental Based Territorial planning, 8 (29), 99-132. [in Persian].
  39. Mirzaei Qaleh, F., Kalantari, B., Molaeei, M., & Azmi, A. (2013). Analysis of urban-rural relations in the rate of development of rural villages in the suburbs of Harsin city. Journal of housing and rural environment, 32 (143), 100-89. [in Persian].
  40. Mousavi, S. A., & Darban Astaneh, M. (2013). New Rural Management; In search of a suitable solution for the development of rural areas. First Edition, Tehran: Qalamestan Honar Publishing. [in Persian].
  41. Norouzi, A., & Ebrahimi, E. (2018). Investigating realization of good governance indicators in rural areas of Lenjan County. Journal of Physical Development Planning, 32 (143), 93-109. [in Persian].
  42. Padash, H., Jahanshahi, B., & Sadeghin, A. (2007). Components and Indices of Urban Governance. Journal of Urban Studies, 6 (19), 72-79. [in Persian].
  43. Pierre, J. (2015). Whose city is this anyway? Tensions in urban governance, good and otherwise. The Quest for Good Urban Governance, Theoretical Refl ections.
  44. Rahmani Fazli, A., Muzaffar, S., & Jahanbakhsh, A. (2015). Theoretical Foundations of Good Governance in the New Rural Management Process. Journal of Urban Management, 14 (38), 53-43. [in Persian].
  45. Rezvani, M. R. (2009). Introduction to Rural Development Planning in Iran. Third Edition Tehran: Qoms Publishing. [in Persian].
  46. Roknaldin Eftekhari, A., Azimi Amoli, J., Pourtaheri, M., & Ahmadypour, Z. (2012).  Presentation of an Appropriate Rural Good Governance Model in Iran Case study: Rural Areas of Mazandaran Provience in Iran. International Quarterly of Geopolitics, 8 (26), 1-28. [in Persian].
  47. Rotberg, R. (2014). Good Governance Means Performance and Results. Governance: An International Journal of Policy, Administration, and Institutions, 27, 511–518.
  48. Rumbach, A. (2016). Decentralization and small cities: Towards more effective urban disaster governance?. Journal of Habitat International, 52, 35-42.
  49. Sarafi, M., & Nejati, N. (2015). New Regionalism Approach for Improving the System of Spatial Development Management in Iran. Human Geography Research Quarterly, 13 (34), 857-874. [in Persian].
  50. Seifoldini, F., Panahandehkhah, M.., & Ghadami, M. (2010). Survey and Analysis of Limits & Challenges of Regional Development Planning in Iran. Human Geography Research Quarterly, 42(73), 83-98. [in Persian].
  51. Server, R., Ashtiani Iraqi, M.R., & Akbari, M. (2017). Analysis of Factors Affecting the Feasibility of Integrated Urban Management Case Study (Tehran Metropolis). Iranian Journal of the Geographical Association, 15(52), 52-37. [in Persian].
  52. Sharifzadegan, M. H., Kooshaki, H. (2013). Strategic Spatial Planning for Integrated Regional Governance. Journal of Urban Management, 13 (34), 296-273. [in Persian].
  53. Sharifzadeh, E., Sheikhi, A., & Ajza Shokouhi, M. (2018). Assessment of good governance in the stability of urban neighborhoods of Piranshahr. Journal of Sustainable City, 1 (3), 109-128. [in Persian].
  54. Sheikhi, A. (2014). Piranshahr city development strategies with CDS approach. Master Thesis in Geography and Urban Planning, Supervisor: Dr. Karamatollah Ziari, Faculty of Geography, University of Tehran. [in Persian].
  55. Taqvaei, A. A., Tajdar, R. (2009). An Introduction to Good Urban Governance in an Analytical Approach. Urban Management, 23, 58-45. [in Persian].
  56. Van den, D. (2015). The Quest for Good Urban Governance, Theoretical Reflections and International Practices. Foreword by Gerry Stoker, Springer VS.
  57. Woreda, H. (2017). Decentralized Good Governance in Rural Land Administration: The Case of. IJEDR, 5 (2), 131-142.
مجله شهر پایدار
دوره 5، شماره 4
بهمن 1401
صفحه 107-124

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار