ارزیابی آسیب پذیری بافت کالبدی شهری در مقابل زلزله مطالعه موردی: شهر بجنورد

امروزه با توجه به گستردگی روند شهرنشینی و تراکم بالای جمعیتی اثرات و آسیب‌پذیری ناشی از مخاطرات طبیعی در شهرها در حال افزایش است، ابعاد این اثرات در زمینه‌های اقتصادی (متوقف شدن اقتصاد)، اجتماعی (مشکلات روحی و روانی و ...)، کالبدی (آسیب دیدن زیرساخت‌ها و فروریختن ساختمان‌ها و مسائل ناشی از آن) و ... نیز شدید و گسترده است. این امر در محلات و مناطق مختلف با توجه به ویژگی‌های کالبدی ممکن است به شدت های مختلفی عمل کند. بنابراین برای شناخت کامل یک شهر از وضعیت میزان آسیب پذیری مناطق و محلات مختلف آن نیاز است تا وضعیت آسیب پذیری کالبدی آن مورد ارزیابی قرار گیرد. از این رو پژوهش حاضر درصدد است تا میزان آسیب پذیری کالبدی شهر بجنورد را مورد ارزیابی قرار دهد. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی بوده که در ابتدا با جمع آوری اطلاعات و داده های لازم اقدام به تشکیل بانک اطلاعاتی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی گردید، سپس با استخراج و ترکیب نقشه های جدید، تحلیل نهائی انجام شده است. برای مشخص کردن میزان آسیب پذیری شهر بجنورد، به شاخص مراکز خطر زا، دانه بندی قطعات، تراکم ساختمانی، تراکم جمعیتی، کیفیت ابنیه، دسترسی به مراکز امدادی و زمین و اراضی عمومی و باز انتخاب شده و قطعه های ساختمانی آسیب پذیر در مقابل زلزله مشخص شده است. نقشه آسیب پذیری شهر نتایج نشان می دهد محدوده هایی که خیابان‌های آن عرض کافی داشته و از نظر دسترسی به مراکز امدادی در وضعیت بهتری قرار داشته و تراکم جمعیتی و ساختمانی و ... در آنها پایین است، از نظر آسیب‌پذیری در وضعیت بهتری قرار دارند. به‌عبارت دیگر این محدوده‌ها با توجه به تقسیم‌بندی نقشه آسیب پذیری به 5 قسمت، آسیب‌پذیری نسبتاً پایین، پایین، متوسط، بالا و آسیب‌پذیری بسیار بالا دسته‌بندی شده‌اند.