مؤلفه‌های مؤثر بر پیشگیری از جرائم و تأمین امنیت شهری مطالعه موردی: منطقه 15 شهر تهران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار مدیریت پیشگیری از جرم، پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی، تهران ، ایران

10.22034/jsc.2021.286531.1472

چکیده

لازمه داشتن شهری پویا با ابعاد پایدار، تأمین امنیت شهری می‌باشد. این مسئله در کنار برآورد نیازهای اساسی از ارکان اصلی در توسعه شهرها قلمداد شده است. به همین منظور با توجه به در حاشیه بودن و بروز جرائم و آسیب‌های اجتماعی متعدد در منطقه 15 تهران، هدف از این مطالعه بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر تأمین امنیت شهری در راستای تحقق ابعاد شهر پایدار در این منطقه می‌باشد. مطالعه حاضر از نوع «کاربردی» و به روش «کمی - پیمایشی» با لحاظ رویکرد ساختارگرا انجام‌شده است. جامعه آماری تحقیق را ساکنان منطقه 15 تهران به تعداد 659468 نفر تشکیل و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر برآورد گردید. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بوده که به‌صورت تصادفی در بین نمونه آماری توزیع گردید. برای تعیین روایی پرسشنامه از سنجه KMO استفاده که روایی آن 76/0 و برای تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده که نتیجه حاکی از تأیید کلی آن با ضریب 79/0 بوده است. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS استفاده‌شده است. بر مبنای یافته‌های تحقیق همبستگی درونی مناسب در بین 3 مؤلفه بنیادی، دینامیکی و امنیتی ارزیابی امنیت در فضاهای شهری منطقه 15 تهران وجود داشته که دراین‌بین مؤلفه بنیادی از اولویت بالاتری برخوردار بوده است. نتایج نشان داد که شاخص‌هایی چون تأثیر نوع طراحی محیطی، میزان کیفیت زندگی افراد، فقدان یا فرسودگی زیرساخت‌های شهری و هم‌جواری محیط‌های مسکونی با محیط‌های ناامن دارای اهمیت بیشتری به‌منظور برنامه‌ریزی برای بهبود شرایط آن‌ها جهت بسترسازی مقوله امنیت در فضاهای شهری منطقه 15 شهر تهران می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. افراخته حسن و عبدلی اصغر (1388) جدایی گزینی فضایی و نابهنجاری‌های اجتماعی بافت فرسوده، مطالعه موردی: محله باباطاهر شهر خرم‌آباد، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی (علوم جغرافیایی)، دوره 10، شماره 13، صص. 81-53.
  2. اقبالی، سید رحمان؛ زینالی، راضیه؛ اسماعیلی، الناز (1394) ارزیابی مقایسه‌ای حس تعلق شهروندان به میدان ایالت ارومیه و میدان حسن‌آباد تهران با بررسی هویت مکانی، مجله هویت شهر، دوره 10، شماره 28، صص.40-29.
  3. بذرافشان، جواد؛ طولابی نژاد، مهرشاد؛ اسکتی، هانیه (1397) بررسی آثار حس تعلق مکانی بر باز ساخت فضایی کالبدی، سکونتگاه‌های روستایی مطالعه موردی: دهستان نِه، شهرستان نهبندان، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 50، شماره 4، صص.807-791.
  4. بیات، بهرام؛ شرافتی پور، جعفر؛ عبدی، نرگس (1387) پیشگیری از جرم با تکیه‌بر رویکرد اجتماع‌محور، تهران: معاونت اجتماعی ناجا.
  5. پروین، ستار و قاسمی اردهایی، علی (1393) تحلیل وضعیت جرائم در شهر تهران، فصلنامه علمی تخصصی دانش انتظامی پلیس پایتخت، شماره 21، صص.40-9.
  6. جلالیان، سید اسحاق و ویسیان، محمد (1397) بررسی امنیت پایدار در شهر مرزی سردشت از دیدگاه کارشناسان امنیتی، فصلنامه پژوهشنامه مطالعات مرزی، دوره 6، شماره1، صص.145-127.
  7. حاتمی خانقاهی، توحید؛ وزیری، وحید؛ سلمانیان، بهاره؛ تاج‌الدینی، نگین (1399) مقایسه عوامل مؤثر بر حس تعلق به مکان در محلات جدید و قدیم شهر اردبیل، مجله مطالعات شهری، دوره 9، شماره 33، صص.28-17.
  8. حیدری، سامان و آقایی، پرویز (1393) امنیت اجتماعی در شهر (متغیرها و عوامل مؤثر بر آن)، فصلنامه علمی دانش انتظامی پلیس پایتخت، سال 7، شماره 4، صص.49-33.
  9. ذبیحی، حسین؛ پورانی، حمیده؛ لاریمیان، تایماز (1392) ارائه مدل تحلیلی برای ارتقا امنیت شهری از طریق رویکرد امنیت طراحی (SBD) مطالعه موردی: منطقه 17 شهرداری تهران، مجله مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، دوره5، شماره 17، صص. 136-119.
  10. رضویان، محمدتقی و آقایی، پرویز (1393) بررسی و ارزیابی احساس امنیت اجتماعی در محله نمونه موردی: مطالعه تطبیقی محلات جماران و فاطمی، فصلنامه جغرافیایی چشم‌انداز زاگرس، سال 6، شماره 20، صص. 57-43.
  11. زینالی، حمزه (1381) پیشگیری از بزهکاری و مدیریت آن در پرتو قوانین و مقررات جاری ایران، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال 2، شماره 6، صص.83-76.
  12. شماعی، علی؛ قنبری، علی‌اصغر؛ عین شاهی میرزا، محمد (1392) تحلیل فضایی جرائم شهری در مناطق بیست‌ودو گانه کلان‌شهر تهران، پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی سال 2، شماره 6، صص.130-117.
  13. شماعی، علی؛ موحد؛ علی؛ ویسی، رضا (1393) بررسی و تحلیل فضایی جرائم مواد مخدر در کلان‌شهر تهران (موردمطالعه: منطقه 2 شهرداری تهران)، فصلنامه بررسی مسائل اجتماعی ایران، دوره 5، شماره 2، صص. 272-243.
  14. شماعی، علی؛ ویسیان، محمد؛ اصغری، آزاد؛ کمانگر، سارا (1395) تحلیل فضایی جرایم سرقت در سطح شهر قروه، پژوهش­های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال 5، شماره2 ، صص.104-89.
  15. شهرداری تهران، سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات (1398) گزارش تحولات جمعیتی شهر تهران.
  16. صادقی، نگین؛ ذبیحی، حسین؛ لاریمیان، تایماز (1394) پیش‌بینی پتانسیل جرم خیزی نقاط از طریق تحلیل کیفیات محیط شهری- نمونه موردی مناطق 14 گانه شهر اصفهان، فصلنامه مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال 1، شماره 24، صص.86-65.
  17. ضیابخش، ندا و پرتو، شیده (1392) بررسی نقش معماری و طراحی محیطی در پیشگیری از جرم با تأکید بر رویکرد CPTED، اولین همایش ملی جغرافیا، شهرسازی و توسعه پایدار، تهران.
  18. عزیزی، محمدمهدی و شعبان جولا، الهه (1393) ارزیابی کالبد محله‌های قدیمی شهری در پاسخ‌دهی به احساس امنیت (نمونه موردی: محله ملک‌آباد قزوین)، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 46، شماره 4، صص. 808-791.
  19. قرایی، فریبا؛ جهانبانی، نفیسه؛ رشیدپور، نازیلا (1389) بررسی و سنجش حس امنیت در مناطق مختلف شهری، نمونه موردی: مناطق 2 و 11 تهران، مجله آرمانشهر، دوره 3، شماره 4، صص.44-17.
  20. کارگر، بهمن و سرور، رحیم (1390) شهر، حاشیه و امنیت اجتماعی، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
  21. کلانتری محسن؛ قصری، محمد؛ جباری، محمدکاظم؛ قزلباش، سمیه (1392) بررسی جغرافیایی جرائم در بخش مرکزی شهرها موردمطالعه: بزه قاچاق و سوءمصرف مواد مخدر در بخش مرکزی شهر تهران، نشریه: تحقیقات جغرافیایی، دوره 28، شماره 2 ، صص.32-13.
  22. کلانتری؛ محسن؛ صالحی، رحمان؛ بیات رستمی، روح الله (1389) تحلیل فضایی الگوهای بزه سرقت در بخش مرکزی شهر زنجان با استفاده از سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی، فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی، شماره 24، صص.160-141.
  23. کمانگر، سارا؛ اصغری، مریم؛ ویسیان، محمد (1394) بررسی و سنجش احساس امنیت اجتماعی شهروندان شهر مرزی سرخس، فصلنامه علوم و فنون مرزی، دوره4، شماره 1، صص.170-147.
  24. محمدی حمیدی، سمیه؛ کلانتری، محسن؛ ویسیان، محمد (1394) تحلیل وضعیت نورپردازی و ارزیابی ایمنی فضاهای شهری با استفاده از راهبردهای CPTED و مدل ارزیابی Audit Safety مطالعه موردی: پارک ملت شهر زنجان، پژوهشهای جغرافیای برنامه­ریزی شهری، دورة 3 ، شمارة 3، صص.341-325.
  25. محمدی ده چشمه، مصطفی (1392) ایمنی و پدافند غیرعامل شهری، اهواز: انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز.
  26. محمدی ده چشمه، مصطفی و حیدری نیا، سعید (1394) مدل سازی مکانی هم جواری کاربری های ویژه از دیدگاه پدافند غیرعامل در کلان‌شهر اهواز، برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دوره 19، شماره 2، صص.236-211.
  27. مؤمنی، حسن و ایرانخواه، احمد (1398) جمعیت‌شناسی آسیب‌های اجتماعی (جرم‌زا) در مناطق 22 گانه شهر تهران، فصلنامه جمعیت، دوره ۲۶، شماره (۱۰۷ و ۱۰۸)، صص.۱۲۲-۱۰۳.
  28. نورایی، همایون؛ طیبیان، منوچهر؛ رضایی، ناصر (1392) تحلیل امنیت در سکونتگاه‌های غیررسمی با تأکید بر آسیب‌های اجتماعی (مطالعه موردی: محله خاک سفید تهران)، فصلنامه هویت شهر، سال 7، شماره 13، صص.23-11.
  29. نوروزی، بهرام؛ بارانی، محمد؛ سرکشکیان، سید محمدحسین (1392) پیشگیری از جرم (از نظریه تا عمل با تأکید بر نقش پلیس)، تهران: انتشارات معاونت تربیت و آموزش ناجا.
  30. نویدنیا، منیژه (1388) چندگانگی امنیت: امنیت ملی، عمومی و امنیت اجتماعی، فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی، دوره1، شماره 2 و 3 ، صص.58-35.
  31. Afrakhteh, Hassan. & Abdoli, Asghar. (2009) Spatial Separation and Social Abnormalities of Worn Texture, Case Study: Babataher neighborhood of Khorramabad, Journal of Applied Research in Geographical Sciences (Geographical Sciences), Vol.10, No.13, pp. 53-81. [In Persian].
  32. Azizi, Mohammad Mehdi. & Shaban Jola, Elaheh. (2014) Assessing the body of old urban neighborhoods in response to a sense of security (Case study: Malekabad neighborhood of Qazvin), Human Geography Research, Vol.46, No.4, pp.791-808. [In Persian].
  33. Bayat, Bahram. & Sharafatipour, Jafar. & Abdi, Narges. (2008) Crime Prevention Relying on a Community-Based Approach, Tehran: NAJA Social Affairs. [In Persian].
  34. Bazrafshan, Javad. & Tulabi Nejad, Mehrshad. & Sketi, Hanieh. (2018) Investigating the effects of spatial belonging on physical spatial reconstruction, rural settlements Case study: Neh village, Nehbandan city, Human Geography Research, Vol.50, No.4, pp.791 -807. [In Persian].
  35. Bonnete, C. & Sophie, B. & Pascal, G. (2007) Effects of Security Location on Socital Security in France, Population, Vol.61, No.1, pp.41–70.
  36. Cutler, D. & Glaeser, E. & Vigdor, J. (2010) The Rise and Decline of the American Ghetto National Bureau of Economic Research, Working Paper 5881, Cambridge, MA.
  37. Eghbali, Seyed Rahman. & Zeinali, Razia. & Ismaili, Elnaz. (2015) Comparative evaluation of citizens' sense of belonging to Urmia State Square and Hassanabad Square in Tehran by examining spatial identity, Journal of City Identity, Vol.10, No.28, pp.29-40. [In Persian].
  38. R, (1998) Social and Cultural Meaning of Student Revolt, Social Problems, Journal of Social Science, Vol.17, No.3, pp.340-357.
  39. Foster, S. & Knuiman, M. & Villanueva, K. & Wood, L. & Christian, H. & Giles-Corti, B. (2014) Does Walkable Neighbourhood Design Influence the Association between Objective Crime and Walking?, International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, Vol.11, No.100, pp.1-11.
  40. Giordano, L. M. (2008) Land Use, Street Networks, and Crime Patterns in the Mattapan Section of Boston, Massachusetts, Paper presented.
  41. Hatami Khaneghahi, Tohid. & Waziri, Vahid. & Salmanian, Bahareh. Taj Al-Dini, Negin. (2020) Comparison of factors affecting the sense of belonging in place in new and old neighborhoods of Ardabil, Journal of Urban Studies, Vol.9, No.33, pp. 17-28. [In Persian].
  42. Heidari, Saman. & Aghaei, Parviz. (2014) Social security in the city (variables and factors affecting it), Capital Police Disciplinary Science Quarterly, Vol.7, No.4, pp.39-49. [In Persian].
  43. Jalalian, Seyed Ishaq & Waysian, Mohammad (2015) A Study of Sustainable Security in the Border City of Sardasht from the Perspective of Security Experts, Journal of Border Studies, Vol.6, N.1, pp.127-145. [In Persian].
  44. Kalantri, Mohsen. & Qasri, Muhammad. & Jabbari, Mohammad Kazem. & Ghezelbash, Somayeh. (2013) Geographical study of crimes in the central part of the cities studied: The crime of drug trafficking and abuse in the central part of Tehran, Journal: Geographical Research, Vol.28, No.2, pp.13-32. [In Persian].
  45. Kalantri, Mohsen. & Salehi, Rahman. & Bayat Rostami, Ruhollah. (2010) Spatial analysis of theft crime patterns in the central part of Zanjan city using geographic information systems, Social Security Studies Quarterly, No.24, pp.141-160. [In Persian].
  46. Kamangar, Sarah. & Asghari, Maryam. & Waysian, Mohammad. (2015) Assessing the sense of social security of the citizens of the border city of Sarakhs, Journal of Border Science and Technology, Vol.4, No.1, pp.147-170. [In Persian].
  47. Kargar, Bahman. & Sarvar, Rahim. (2011) Shahr, Margin and Social Security, Tehran: Geographical Organization of the Armed Forces Publications. [In Persian].
  48. Lang, Jan. (2005) Urban Design, Vilz University, Australia, vile university press.
  49. Mohammadi Deh Cheshmeh, Mostafa. & Heidarinia, Saeed. (2015) Spatial modeling of the proximity of special uses from the perspective of passive defense in the metropolis of Ahvaz, space planning and planning, Vol.19, No.2, pp.211-236. [In Persian].
  50. Mohammadi Deh Cheshmeh, Mostafa. (2013) Passive Urban Safety and Defense, Ahvaz: Shahid Chamran University of Ahvaz Publications. [In Persian].
  51. Mohammadi Hamidi, Somayeh. & Kalantari, Mohsen. & Waysian, Mohammad. (2015) Analysis of Lighting Status and Safety Assessment of Urban Spaces Using CPTED Strategies and Audit Safety Assessment Model Case Study: Zanjan Nation Park, Urban Planning Geography Research, Vol.3, No.3, pp.325-341. [In Persian].
  52. Momeni, Hassan. & Irankhah, Ahmad. (2019) Demography of social harms (crime) in 22 districts of Tehran, Population Quarterly, Vol.26, No. (107 and 108), pp.103-122. [In Persian].
  53. Navidnia, Manijeh. (2009) Security Multiplicity: National Security, Public and Social Security, Quarterly Journal of Social Security Studies, Vol.1, No.2/3, pp.35-58. [In Persian].
  54. Nouraie, Homayoun. & Taybian, Manouchehr. & Rezaei, Nasser. (2013) Security Analysis in Informal Settlements with Emphasis on Social Injuries (Case Study: Khak-e-Sefid Neighborhood of Tehran), Identity City Quarterly, Vol.7, No.13, pp.11-23. [In Persian].
  55. Nowruz, Bahram. & Barani, Mohammad. & Head Kashkian, Seyed Mohammad Hossein. (2013) Crime Prevention (from theory to practice with emphasis on the role of the police), Tehran: NAJA Deputy for Education Publications. [In Persian].
  56. Parvin, Sattar. & Ghasemi Ardehaei, Ali. (2014) Analysis of the crime situation in Tehran, Capital Police Disciplinary Science Quarterly, No. 21, pp.40-9. [In Persian].
  57. Pelling, Mark. (2003) The Vulnerability of Cities: Natural Disasters and Social Resilience.
  58. Piers, Blaikie. & Terry, Cannon. & Ian, Davis. (2003) At Risk: natural hazards, people’s vulnerability and disasters,UnkwnonPeress.
  59. publishing company
  60. Qaraei, Fariba. & Jahanbani, Nafiseh. & Rashidpour, Nazila. (2010) Assessing the sense of security in different urban areas, case study: Zones 2 and 11 of Tehran, Armanshahr Journal, Vol.3, No.4, pp.17-44. [In Persian].
  61. Razavian, Mohammad Taghi. & Aghaei, Parviz. (2014) Study and evaluation of the feeling of social security in the neighborhood of a case study: a comparative study of Jamaran and Fatemi neighborhoods, Zagros landscape geographical quarterly, Vol.6, No.20, pp.43-57. [In Persian].
  62. Sadeghi, Negin. & Zabihi, Hussein. & Larimian, Timez. (2015) Predicting the crime potential of points through the analysis of urban environmental quality - a case study of 14 districts of Isfahan, Journal of Urban and Regional Studies and Research, Vol.1, No.24, pp.65-86. [In Persian].
  63. Schneider, R.H. & Kitchen, T. (2013) Putting Crime Prevention Through Environmental Design into Practice via Planning Systems: A Comparison of Experience in the US and UK, Built Environment, Vol.39, No.1, pp.9-30
  64. Shamaei, Ali. & Ghanbari, Ali Asghar. & Ain Shahi Mirza, Mohammad. (2013) Spatial analysis of urban crimes in the twenty-two districts of the metropolis of Tehran, Strategic Research on Security and Social Order, Vol.2, No.6, pp.117-130. [In Persian].
  65. Shamaei, Ali. & Movhed, Ali. Waysi, Reza. (2014) Spatial study and analysis of drug crimes in the metropolis of Tehran (Case study: District 2 of Tehran Municipality), Iranian Social Issues Review Quarterly, Vol.5, No.2, pp.243-272. [In Persian].
  66. Shamaei, Ali. & Waysian, Mohammad. & Asghari, Azad. & Kamangar, Sara. (2016) Spatial analysis of robbery crimes in Qorveh city, Strategic Research on Security and Social Order, Vol.5, No.2, pp.89-104. [In Persian].
  67. Stucky, T.D. & Ottensmann, J.R. (2009) Land Use and Violent Crime”, Criminology, Vol.47, No.4, pp.1223-1264.
  68. Tehran Municipality, Information and Communication Technology Organization (2019) Tehran Demographic Development Report. [In Persian].
  69. UN habitat, )2009( Strategic plan for safer cities 2008-2013, summary document.
  70. Van den Berg, Leo. )2013( Thesafe city: safetyand urban development in Europeancities, Ashgate
  71. Wolf, K. L. (2010) Crime and Fear-A Literature Review. Green Cities: Good Health. College of the Environment, University of Washington.
  72. Zabihi, Hussein. & Pourani, Hamideh. & Larimian, Timez. (2013) Presenting an Analytical Model for Promoting Urban Security through Design Security Approach (SBD) Case Study: District 17 of Tehran Municipality, Journal of Urban and Regional Studies and Research, Vol.5, No.17, pp.119-136. [In Persian].
  73. Zeinali, Hamzeh. (2002) Crime Prevention and Management in the Light of Current Iranian Laws and Regulations, Social Welfare Quarterly, Vol.2, No.6, pp.83-76. [In Persian].
  74. Ziabakhsh, Neda. & Parto, Shideh. (2013) Investigating the role of architecture and environmental design in crime prevention with emphasis on CPTED approach, the first national conference on geography, urban planning and sustainable development, Tehran. [In Persian].
  75. N. & Parto, S. (2015) Study the Role of Architecture and Environmental Design in Crime Prevention with Emphasis on CPTED Approach.
مجله شهر پایدار
دوره 4، شماره 3
آبان 1400
صفحه 19-37

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار