سنجش ابعاد استراتژی توسعه شهری با رویکرد توسعه پایدار مطالعه موردی: شهر کاشان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استایار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

2 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

چکیده

گسیختگی نظام شهرنشینی و مشکلات خاص زندگی شهری مدرن، ضرورت توجه همه‌جانبه به راهبردها و راه‌حل‌های سودمند برای بهینه‌سازی زندگی ساکنان شهرها را روشن ساخته است. در این میان داشتن شهری پایدار و آرمانی شاید مهم‌ترین نیاز بشر امروزی است. استراتژی توسعه شهری رویکردی نوین از طرف بانک جهانی و سازمان ائتلاف شهرها، به‌منظور توسعه پایدار شهری، کاهش فقر و تعالی جوامع انسانی متداول شد. این دیدگاه بر چهار شاخص حکمروایی خوب، بانکی بودن، رقابتی بودن و قابل زندگی بودن استوار است. مقاله حاضر می‌کوشد شاخص‌های فوق را در شهر کاشان ارزیابی و انطباق‌پذیری این شهر را با اصول CDS سنجش کند. پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و دارای ماهیتی کاربردی می‌باشد. حجم نمونه با استفاده از نرم‌افزار Sample Power، 160 پرسش‌نامه برآورد گردید. طبقه‌بندی و ارزش‌دهی شاخص‌ها با استفاده از طیف پنج گزینه‌ای لیکرت صورت گرفته است و قلمرو زمانی تهیه داده‌ها را می‌توان مربوط به سال 1398 دانست. تهیه نقشه‌های موردنیاز نیز با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS انجام‌شده است. برای تجزیه‌وتحلیل توصیفی و استنباطی داده‌ها از آزمون آماری T-Test در نرم‌افزار SPSS و جهت تبیین و مدل‌سازی اثرات نیز از مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار AMOS استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون T تک نمونه‌ای نشان داد که میانگین شاخص‌های حکمروایی خوب، رقابتی بودن، بانکی بودن، قابل زندگی بودن به ترتیب 26/2، 58/2، 91/2، 65/2، می‌باشند و با مقدار حد وسط فاصله‌دارند و ضعیف برآورد می‌شوند. تحلیل یافته‌های منتج از مدل‌سازی معادلات ساختاری بیانگر این است که مقدار وزن رگرسیونی شاخص RMSEA برابر با (059/) است که نشان‌دهنده برازش خوب مدل می‌باشد. همچنین تحلیل نتایج حاصل از مدل‌سازی نشان داد از میان ابعاد موردسنجش بُعد قابل زندگی بودن بیشترین بار عاملی را با وزن رگرسیونی (98/0) و مقدار خطای (000/0) P Value = به خود اختصاص داده است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. ابراهیم‌زاده، عیسی، ایستگلدی، مصطفی و حاجی‌زاده، فاضل. (1397). تحلیل و اولویت‌بندی شاخص‌های استراتژی توسعه شهری در محلات منطقه هشت شهر شیراز. فصلنامه جغرافیا و پایداری محیط، سال9، شماره 1، صص. 17-1.
  2. احد زاده روشتی، محسن و مرادی مفرد، سمیرا. (1392). نقش استراتژی توسعه شهری (CDS) در سیاست‌های تأمین مسکن گروه‌های کم‌درآمد شهری، موردمطالعه، ناحیه صفرآباد و بی‌سیم شهر زنجان. فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سال 3، شماره 12، صص. 48-35.
  3. اجزا شکوهی، محمد اجزا؛ اسکندری ثانی، محمد و محمدآبادی، جواد. (1394). بررسی رویکرد استراتژی توسعه شهری CDS در بیرجند با تأکید بر حکمروایی خوب شهری. هفتمین کنفرانس ملی برنامه‌ریزی و مدیریت شهری با تأکید بر راهبر توسعه شهری.20 و 21 آبان 1394، دانشگاه فردوسی مشهد، صص. 17-1.
  4. پوراحمد، احمد؛ فرهادی، ابراهیم؛ قربانی، رامین و درودی نیا، عباس. (1397). تأثیر چشم‌اندازهای شهری بر سلامت روان شهروندان مطالعه موردی: مناطق 2 و 9 شهر تهران. فصلنامه شهر پایدار، دوره 1، شماره 3، صص. 33-17.
  5. توکلی، هانیه و مؤمنی، مهدی. (1395). بررسی میزان تحقق‌پذیری شاخص‌های حکمروایی خوب شهری با تأکید بر توانمندسازی محلات شهری، مطالعه موردی، مناطق، 1، 7، 22، شهر تهران. فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، سال 8، شماره، 26، صص. 18-2.
  6. جهانی شکیب، فاطمه؛ آل محمد، سیده و صالحی، اسماعیل. (1393). انطباق‌پذیری راهبرد توسعه شهری در نظام برنامه‌ریزی ایران، نمونه موردمطالعه شهر شاهرود. فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، سال 3، شماره 9، صص 62-47.
  7. حاتمی نژاد، حسین؛ نخستین، مریم و باقر عطاران، مرضیه. (1393). ارزیابی شاخص‌های استراتژی توسعه شهری CDS در شهر قزوین. ششمین کنفرانس ملی برنامه‌ریزی و مدیریت شهری با تأکید بر مؤلفه‌های شهر اسلامی، 21 و 22 آبان ماه، مشهد مقدس.
  8. رهنما، محمدرحیم؛ غلام‌زاده خادر، مرتضی و جعفری سیدآباد، وحید. (1391). تحلیل جایگاه شاخص‌های راهبرد توسعه شهری (CDS) در شهر چناران. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال 12، شماره 26، صص 125-107.
  9. رهنما، محمدرحیم و ابراهیمی، لیلی. (1397). بررسی تأثیر نقش بازرگانی پیرانشهر بر شاخص‌های استراتژی توسعه شهری. فصلنامه هویت شهر، سال 13، شماره 4، صص 40-30.
  10. رضویان، محمدتقی؛ هاشمی، حسین و سجادی، ژیلا. (1396). نقش مدیریت شهری در رویکرد راهبرد توسعه شهری (CDS): مورد: شهر قزوین. فصلنامه جغرافیا، سال 15، شماره 54، صص. 144-130.
  11. راز دشت، عبدالله؛ یغفوری، حسین و ملکی، آفرین. (1391). مقایسه شاخص‌های پایداری شهر کوچک دهدشت با متوسط نظام شهری کشور با تأکید بر توسعه پایدار شهری. فصلنامه آمایش محیط، سال 4، شماره 18، صص. 144-125.
  12. زیاری، کرامت اله؛ قاسمی، سعید؛ مهدی، علی و بهمنیری، معصومه. (1396). تحلیلی بر وضعیت ساختاری کالبدی شهر مهاباد از منظر راهبرد توسعه شهری (CDS). فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، سال 49، شماره 3، صص. 504-485
  13. سید علی پور، سید خلیل و سلیمی، سروه. (1397). کاربست مدل استراتژی توسعه شهری مبتنی بر مدل توسعه پایدار، موردمطالعه، شهر مریوان. فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، سال 10، شماره 35، صص. 22-1.
  14. سلیمی سبحان، محمدرضا؛ ابراهیم‌زاده عیسی و منصوری، کامران. (1396). بررسی و تحلیل شاخص‌های راهبرد توسعه شهری (CDS)، مطالعه موردی، شهر کازرون، فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی – سکونتگاه‌های انسانی، سال 14، شماره 2، صص. 427-440.
  15. سیاحی، زهرا؛ رهنما، محمدرحیم و اجزا شکوهی، محمد. (1396). رویکرد استراتژی توسعه شهری (CDS) در احیای بافت فرسوده نمونه موردی، بخش مرکزی، شهر اهواز. فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سال 7، شماره 3، صص. 310-297.
  16. صرافی، مظفر. (1398). بازکاوی توسعه‌ای از نوع دیگر برای پایداری ایران. فصلنامه برنامه‌ریزی و آمایش فضا، سال 23، شماره 3، صص 29-18.
  17. صابری، حمید؛ ضرابی، اصغر و جمال محمدی. (1390). اولویت‌بندی استراتژی‌های توسعه شهر (CDS) با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP مطالعه موردی: کلان‌شهر اصفهان. فصلنامه فضای جغرافیایی، سال 12، شماره 39، صص. 75-59.
  18. علی‌اکبری، اسماعیل و کماسی، حسین. (1397). ارزیابی شاخص‌های استراتژی توسعه شهری (CDS) در کلان‌شهر کرمانشاه. مجله جغرافیا و توسعه فضای شهری، سال 5، شماره 1، صص. 210-193.
  19. عبداللهی، علی‌اصغر. (1394). اولویت‌بندی شاخص‌های مؤثر توسعه پایدار شهری در شهر کرمان، فصلنامه جغرافیا، سال 13، شماره 47، صص. 268-253.
  20. علوی، سید علی؛ توکلی، مصطفی و گروسی، علیرضا. (1394). چشم‌انداز سازی آینده شهر با رویکرد راهبرد توسعه شهری (CDS) نمونه موردی شهر قم. فصلنامه معماری شهر پایدار، سال 3، شماره 2، صص. 32-23.
  21. قنبری، ابوالفضل؛ احمدی، مظهر و مصطفوی صاحب، سوران. (1395). ارزیابی و تحلیل سطوح پایداری شهری در سکونتگاه‌های غیررسمی مهاباد. فصلنامه فضای جغرافیایی، سال 16، شماره 53، صص. 121-97.
  22. قمری، شیما و پور موسوی، سید موسی. (1396). بررسی تأثیرات هویت اجتماعی محلات در طرح‌های توسعه شهری. فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، سال 9، شماره، 31، صص 35-29.
  23. موسوی، میر سعید و کیخسروی، پریسا. (1398). امکان‌سنجی راهبرد توسعه شهر (CDS) با اولویت‌بندی استراتژی‌های توسعه به روش AHP نمونه موردی: شهر اسلام‌آباد. ماهنامه تخصصی شابک، سال 5، شماره، 6، صص 10-1.
  24. مشکینی، ابوالفضل و مؤذن، سهراب. (1393). تحلیل حکمروایی مطلوب شهری در پایداری شهرها مطالعه موردی: شهر عجب‌شیر. فصلنامه آمایش محیط، سال 8، شماره 29، صص 131-199.
  25. محسنین شهریار و اسفیدانی، محمدرحیم. (1396). معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی به کمک نرم‌افزار SMART-PLS (آموزشی و کاربردی) با CD. چاپ دوم، تهران: مهربان.
  26. محمدی سنگ‌لی، خشایار و قرشی، صدیقه. (1395). توسعه پایدار شهری؛ رویکردی جهانی با راهکارهای محلی، مطالعه موردی، بررسی معیارهای پایداری در معماری سنتی شهر یزد. فصلنامه مطالعات هنر و معماری، سال 2، شماره 12، صص. 99-87.
  27. ملک افضلی، علی‌اصغر؛ کلانتری، میترا و بهارستانی، شیوا. (1397). بررسی شاخصه‌های توسعه پایدار در محله‌های حاشیه‌نشین مطالعه موردی: محله قلعه کامکار قم. فصلنامه شهر پایدار، دوره 1، شماره 3، صص. 94-81.
  28. نیک پور، عامر؛ ملکشاهی، غلامرضا و رزقی رمی، فاطره. (1394). ارزیابی شاخص‌های توسعه پایدار شهری با تأکید بر عدالت در توزیع خدمات، موردمطالعه، شهر بابل. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال 6، شماره 22، صص. 138-125.
  29. نوروزی فرد، مهدی؛ نبئی، صباح و خلیلی، احمد. (1392). امکان‌سنجی استفاده از استراتژی توسعه شهری (CDS) در نظام شهرسازی ایران و ارائه چارچوبی جهت تحقق‌پذیری آن. فصلنامه مدیریت شهری، سال 13، شماره 34، صص. 258-238.
  30. Asian Development Bank. (2004). City Development Strategies to Reduce Poverty. Manila. Hall, Peter; Ulrich Pfeiffer, Urban Future 21. E&FN Spon, P12.
  31. Brener, G. (2014). Phanning and Development Estrategy, london and newyork Cities “Community-Led.
  32. Citice Alliance. (2008). City Development Strategies, Washington D. C. USA.
  33. Cities Alliance. (2006). Guide to City Development Strategies, Washington, DC. USA.
  34. CDS In China: A Manual., (2006). www.citiesallianc.org.
  35. Center for Urban Development Studies. (2001). Assessment of The Oradea City Development Strategy, Harvard University,
  36. Cities Alliance. (2001). City Development Strategies Discussion Paper Washington, DC. USA.
  37. Cities Alliance. (2006). City Development Strategy Guidelines: Driving Urban Performance, February, Washington D. C. USA.
  38. Cities Alliance. (2007). Annual Report, Washington D. C., USA.
  39. Egan, T. (2000). An Assessment of Toronto's Global Competitiveness, Toronto Economi Development, University c of Toronto.
  40. Kadman, Smith. (2013). Report of Locevl Service and Development Estrategy3 Isoca Congress.
  41. Kirschkamp, A. (2008). Contingency-Based View of Chief Executive Officers Early Warning Behavior. Gabler (GWV).
  42. Kamal-Chaoui, L., & Robert, A. (2009). Competitive cities and climate change. OECD Regional Development Working Papers, Vol.2, No.1, pp.1-17.
  43. Michelle, Gray more., Neilg, Snipe., & ropye, Rick Son. (2018). Regional Sustainability: How useful are current tools of Sustainability’s Assessment at the regional scales. ecological economics, Vol. 67, pp. 362-372.
  44. Pennathar, Anita, K. (2001). E-Risk Management for Banks in Age of the Internet. Journal of Banking & Finance, Vol.25, No. 11, pp. 2103-2123
  45. Parnell, S., & Jenny Rbbinson. (2005). Development and urban policy: Johannesburg city development strategy. urban studies, Vol 43, No. 2, pp.1-12.
  46. Papa, R., Gargiulo, C., Franco, S., & Russo, L. (2014). The Evolut ion of Urban Competitiveness in Italy. The 2nd internat ional virtual Scient i f ic
  47. Rasoolimanesh, S. M, Jaafar, M., Badarulzaman, N., & Ramayah, T. (2015). Investigating a framework to facilitate the implementation of city development strategy using balanced scorecard. Habitat International, Vol.46, pp. 156-165.
  48. Sinkiene, J. (2007). City Competitiveness: Concept, Factors, Model, University of Technology, Kaunas.
  49. Todes, A. (2012). Urban growth and strategic spatial planning in Johannesburg, South Africa. Cities, Vol.29, No. 3, pp.158-165.
  50. Wang, G., & J. Shen. (2002). Research on comprehensive competitiveness of theperpectual-level Chinese cities. Fudan Journal (Social Sciences), Vol.3, pp.69-78.
  51. World Bank. (2006) City Development Strategy, (CDS) Program in China, supported.
  52. Xu, J., & Yeh, A. G. (2005). City repositioning and competitiveness building in regional development: New development strategies in Guangzhou, China. International Journal of Urban and, Vol.29, No. 2, 283-308
  53. Yang, B., Xu, T., & Shi, L. (2017). Analysis on sustainable urban development levels and trends in China’s cities. Cleaner Production, Vol.141, pp. 868-880.
  54. Zamfir, Andreea., & Razvan-Andrei Corbos. (2015). Towards Sustainable Tourism Development in Urban Areas: Case Study on Bucharest as Tourist Destination. Sustainability, Vol.7, pp.12709-12722.
مجله شهر پایدار
دوره 5، شماره 1
اردیبهشت 1401
صفحه 133-147

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار