2024-03-29T09:54:08Z
https://www.jscity.ir/?_action=export&rf=summon&issue=18501
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1400
4
2
سنجش تغییرات هندسه بافت شهری بر شرایط آسایش حرارتی بیرونی مطالعه موردی: بافت مسکونی قدیمی و میانی شیراز
مهسا
شعله
علیرضا
صادقی
مریم
عبادی
تأمین آسایش حرارتی شهروندان در فضاهای باز بهعنوان اصلی مهم جهت حضور آنها در فضاهای بیرونی بافتهای مسکونی تلقی میشود. هدف پژوهش حاضر، سنجش تغییرات هندسه بافت شهری بر دمای محیط و آسایش حرارتی بیرونی در دو بافت مسکونی قدیمی و میانی شهر شیراز است تا با شناخت رابطه بین متغیرهای اقلیمی مؤثر بر آسایش حرارتی و خصوصیات هندسه بافتهای مذکور، امکان ارائه راهکارهای مناسب جهت افزایش کیفیت فضاهای بیرونی در دو بافت ارائه گردد. جهت انجام پژوهش از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی در بستری از مطالعات کتابخانهای و سنجش کمی با استفاده از دو نرمافزار ENVI-met و SPSS بهره برده شده است. در مرحله اول با استفاده از منابع کتابخانهای مؤلفههای هندسه شهری مؤثر بر آسایش حرارتی در فضاهای بیرونی شناسایی شد. سپس با بهرهگیری از نرمافزار انویمت به شبیهسازی نقاط منتخب در این دو بافت پرداخته و شاخص آسایش حرارتی «»PMV، برای نقاط مشخص در گرمترین ماه سال بر اساس اقلیم شیراز و دادههای آب هوایی سیساله استخراج گردید و توسط نرمافزار «»SPSS تحلیل شد. نتایج نشان میدهد که رابطه معناداری میان «ضریب دید به آسمان» بهعنوان یکی از مؤلفههای هندسه بافت مسکونی منتخب با میزان آسایش حرارتی در بافتهای قدیم و میانی وجود دارد و مقادیر عددی بهدستآمده شاخص «»PMV، با استناد به استاندارد 7 درجهای اشری نشان داد که میزان آسایش حرارتی در بافت قدیم بیشتر از بافت میانی است و این موضوع ناشی از جهتگیری معابر و میزان محصوریت آنهاست.
آسایش حرارتی بیرونی
هندسه شهری
بافت شهری
شاخص آسایش حرارتی
ENVI-met
2021
07
23
1
22
https://www.jscity.ir/article_134247_09237abf4c8c00d1db01bdca682f5a6e.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1400
4
2
نقش مؤلفههای کالبدی و ادراکی-روانشناختی فضاهای عمومی در ارتقای تعاملات اجتماعی مطالعه موردی: ساکنان مجتمعهای مسکونی منطقه 22 شهر تهران
زهرا
محمدی
فریبا
البرزی
جمال الدین
سهیلی
مناسبسازی مکانهای عمومی در مجتمعهای مسکونی علاوه بر ارتقاء سطح کیفیت محیط مسکونی میتواند تعاملات و روابط اجتماعی بین ساکنین را تا حد زیادی افزایش دهد. چنانچه این فضاها پاسخگوی نیازهای و خواستههای فردی و اجتماعی ساکنین باشند، میتوان بخشی از فعالیتهای زندگی را از فضای داخلی به فضای باز مجتمعها منتقل و کمبودهای زندگی در واحدهای مسکونی با مساحت کم را جبران نمایند. با درک این موضوع مسئله اصلی پژوهش حاضر نیز نقش مؤلفههای کالبدی و ادراکی –روانشناختی فضاهای عمومی در ارتقای تعاملات اجتماعی در مجتمعهای مسکونی منطقه 22 شهر تهران میباشد. پژوهش حاضر کمی-کیفی و دارای ماهیت کاربردی و روش انجام آن نیز توصیفی-تحلیلی میباشد. جامعه آماری پژوهش نیز ساکنین مجتمعهای مسکونی پارسیا، باران و عرفان در منطقه 22 کلانشهر تهران میباشد. حجم نمونه نیز بر اساس فرمول کوکران برابر 359 نفر محاسبه شد. شیوه گردآوری اطلاعات به روش کتابخانهای-میدانی (مشاهده و پرسشنامه محقق ساخته) است. در تجزیهوتحلیل اطلاعات از نرمافزارهای SPSS و مدلسازی معادلات ساختاری در محیط AMOS استفاده شد. یافتههای تحقیق نشان داد بین متغیرهای کالبدی و تعاملات اجتماعی با ضریب 315/0 رابطه معناداری برقرار است. همچنین بین دو متغیر ادراکی-روانشناختی با متغیر تعاملات اجتماعی نیز رابطه معنادار برابر 666/0 برقرار است. رابطه معناداری دو متغیر کالبدی و متغیر ادراکی-روانشناختی نیز برابر 0.590 محاسبه شد. بار عاملی ضریب رگرسیونی تأثیر مؤلفههای کالبدی، ادراکی روانشناختی بر تعاملات اجتماعی نیز به ترتیب برابر 567/0 و 736/0 میباشد. که تأثیر متغیرهای فوق بر تعاملات اجتماعی را در سطح بالایی تائید مینماید. با بررسی هر یک از این مؤلفهها و ر فضاهای عمومی مجتمعهای مسکونی، انتظار میرود که سطح تعاملات اجتماعی ساکنین به میزان قابلتوجهی افزایش یابد.
مجتمعهای مسکونی
مؤلفههای کالبدی
مؤلفههای ادراکی- روانشناختی
تعاملات اجتماعی
منطقه 22 تهران
2021
07
23
23
40
https://www.jscity.ir/article_134251_1d17c2d1a4181ba602b78d5e4d30c342.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1400
4
2
ارزیابی وضعیت مدیریت بافتهای اکولوژیک شهری مطالعه موردی: منطقه 9 شهر اصفهان
سمیه
حمصیان اتفاق
حسین
کلانتری خلیل ابادی
محمد
میره ای
در سالهای اخیر، کمتوجهی به پتانسیلهای گردشگری پهنههای اکولوژیک شهری و عدم مدیریت درست در حفظ آنها در منطقه 9 شهر اصفهان باعث از بین رفتن برخی باغها و اراضی کشاورزی و عدم استفاده بهینه از جاذبههای این پهنهها گردیده است. بر همین مبنا، هدف پژوهش حاضر ارزیابی وضعیت مدیریت بافتهای اکولوژیک شهری در منطقه 9 شهر اصفهان میباشد. روش تحقیق توصیفی –تحلیلی بوده و تجزیهوتحلیل دادهها با روش STAR و آماره T انجامشده است. جامعه آماری شامل گروه خبرگان و حجم نمونه تعداد 15 نفر از مدیران و کارشناسان متخصص در زمینه بافتهای اکولوژی شهری در اصفهان است. یافتههای پژوهش نشاندهنده آن است که مدیریت بافتهای اکولوژیک شهری دارای سه بعد مشتمل بر مدیریت بافت (با چهار شاخص ازجمله قانونگذاری، برنامهریزی، مدیریت منابع و کنترل و نظارت)، بافت اکولوژیک (شامل دو شاخص حفاظت و توسعه و بهسازی) و اکوتوریسم (چهار شاخص اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی و فرهنگی) است. نتایج روش STAR، نشان میدهند که وضعیت فعلی مدیریت بافت اکولوژی منطقه 9 شهر اصفهان مطلوب نیست و نتایج حاصل از آماره T، بیانگر آن است که میانگین بعد مدیریت بافت، بافت اکولوژیک و اکوتوریسم بهطور معناداری پایینتر از حد متوسط (3) برآورد شده است. همچنین مقدار آماره T برای این سه بعد به ترتیب برابر با 15/7-، 13/0- و 15/9- است. همچنین بر اساس نتایج حاصل، بهطور عمده شهرداری و جهاد کشاورزی در مدیریت بافت اکولوژی منطقه 9 شهرداری اصفهان، نقش دارند. بر اساس نتایج حاصل از انجام این پژوهش میتوان گفت، ضعف در قوانین، عدم برنامهریزی مناسب و توجه نکردن به کاربریهای اصولی، سبب شده که وضعیت اکولوژیکی منطقه در حال حاضر در شرایط مطلوب نباشد. در این راستا راهبردهایی نظیر ارتقاء کیفی ساختار و هماهنگی دستگاههای ذیربط؛ همراهی مردمی در طرح جامع گردشگری و حفظ منابع و تأمین امینت؛ بهرهبرداری از حقوق مالکانه و عواید اقتصادی آن؛ ارتقاء وضع کیفی فضاها و پهنههای طبیعی موجود و حفظ و توسعه پهنههای اکولوژیک در مدیریت اکوتوریسم بافتهای اکولوژیک شهری منطقه 9 شهر اصفهان مؤثر است.
مدیریت
بافت اکولوژی شهری
روش STAR
منطقه 9 اصفهان
2021
07
23
41
56
https://www.jscity.ir/article_134255_55fa63dffa59b34c3de96aaccb0c2eb1.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1400
4
2
نقش نشانههای فضاهای شهری در ارتقاء حس تعلق به مکان مطالعه موردی: محلات شهر زنجان
نرگس
کریمی
فرح
حبیب
ایرج
اعتصام
حس تعلق به مکان بهعنوان عامل ارتقاء دهنده تعامل و ارتباط میان فرد با محیط، رفاه ذهنی فرد و یکی از عناصر کلیدی توسعه پایدار محلی در فضاهای شهری است؛ لذا شناخت حس تعلق و عوامل مؤثر بر آن و راههای ارتقای آنیکی از موضوعاتی است که میتواند به ارتقای شرایط زیستی و محیط کالبدی منجر شود. از میان عوامل متعددی که بر حس تعلق افراد مؤثر است، نقش انگیزی و میزان خوانایی محیطی از طریق نشانههای فضاهای شهری است. در این خصوص شکلگیری نقشه ذهنی ساکنین محلات برگرفته از نشانهها و عناصر نمادین اهمیت ویژهای دارد. در این مطالعه ضمن تحقیق در خصوص عوامل مؤثر بر شکلگیری نقشههای شناختی و افزایش نقش انگیزی نشانههای شهری بر نحوه اثر بر حس تعلق ساکنین پرداختهشده است. به این منظور شش محله از شهر زنجان (به نامهای سبزهمیدان، سعدی، کوچه مشکی، انصاریه، کارمندان و گل شهر) که در سه بافت تاریخی، میانی و جدید هستند، برای مطالعه انتخابشدهاند. تعداد 300 پرسشنامه برای سنجش حس تعلق افراد استفادهشده و به دو روش میدانی و تحلیل نرمافزاری مطالعه صورت پذیرفته است. علاوه بر تهیه پرسشنامه، نقشههای ذهنی پرسششوندگان نیز از طریق ترسیم و تحلیل آنها استخراجشده است. نتایج حاصل از مطالعه نشان میدهد که میان حس تعلق ساکنین و نقشه شناختی شکلگرفته در ذهن ساکنین و تعداد نشانههای اشارهشده در هر یک از نقشهها رابطهای مستقیم و معنادار برقرار است. بهعبارتدیگر با افزایش میزان حس تعلق در مکان نقشههای شناختی ساکنین نیز تقویت و ارجاعات ذهنی بیشتری به نشانههای محیط میگردد. همچنین مطالعات نشان داد ساکنین محلاتی که در بافتهای تاریخی و میانی هستند به دلیل تعدد نشانههای نمادین و معنایی درگذر زمان نسبت به محلات جدید از حس تعلق بالاتری برخوردارند. همچنین نتایج حاصل از آزمونهای استنباطی نشان داد که نشانههای شهری به میزان 623/0 بر حس تعلق افراد تأثیر مستقیم و معناداری دارد.
حس تعلق
نشانههای فضاهای شهری
محلات شهر زنجان
2021
07
23
57
72
https://www.jscity.ir/article_134254_b47b0645b2a4ae02950685ebafee926b.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1400
4
2
تبیین مدل مفهومی توسعه شهری دانشبنیان مبتنی بر رویکرد مدلسازی ساختاری تفسیری مورد پژوهی: کلانشهر تهران
الناز
بهزادپور
محمدرضا
فرزاد بهتاش
زهرا سادات
سعیده زرآبادی
ظهور جامعه شبکهای و پدیده اقتصاد دانشبنیان، چشمانداز نوینی تحت عنوان «توسعه شهری دانشبنیان» را پیشروی برنامهریزی و توسعه شهری گشوده است. این گرایش جدید، کلانشهرهای کشور و بهویژه تهران را نیز ناگریز از گذار بهسوی اقتصاد دانشبنیان کرده است. در این راستا، هدف مقاله حاضر ارائه تبیین توسعه شهری دانشبنیان در کلانشهر تهران مبتنی است. پژوهش از نظر هدف توسعهای- کاربردی، گردآوری اطلاعات از نوع مطالعات اسنادی و مصاحبههای تخصصی با 20 نفر از خبرگان و بهصورت دلفی است. 11 عامل مؤثر بر وضعیت آینده توسعه شهری دانشبنیان کلانشهر تهران در 4 بعد اقتصادی، نهادی، اجتماعی- فرهنگی و کالبدی- محیطی احصاء شده که با متدولوژی تحلیلی نوین مدلسازی ساختاری- تفسیری (ISM) روابط تحلیلشده است. دستاورد اصلی پژوهش طراحی مدل مفهومی در چهار سطح و سه لایه است، یافتههای پژوهش حاکی از آن است که در لایه اول (سطح چهارم) عوامل پایهای شامل مؤلفههای سرمایه انسانی، مکان دانش و دانش انسانی به ترتیب با قدرت نفوذ 10 و 9 و 8 دارای بیشترین تأثیر و در واقع برانگیزاننده توسعه شهری دانشبنیان در کلانشهر تهران به شمار میروند. لایه دوم شامل عوامل ساختاری، یعنی مؤلفههای فناوری و ارتباطات، تعامل و تبادل دانش، سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی در سطح دوم به شمار میروند و مؤلفههای اقتصاد دانشمحور، مدیریت دانش و کیفیت محیط کالبدی و فعالیتی شهری در سطح سوم است که از بین آنها دو مؤلفه سرمایه اجتماعی و تعامل و تبادل دانش با میزان 9 دارای بیشترین وابستگی به سایر مؤلفهها هستند، لایه سوم غایت توسعه شهری دانشبنیان است که شامل مؤلفه سطح اول یعنی دستیابی به مکانی پایدار و با کیفیت برای زندگی و با میزان قدرت 1، کمترین نفوذ را دارا است، لذا در نهایت بایستی اولویتدهی به این پیش برندههای کلیدی در تدوین راهبرد اصلی آینده دانشبنیان تهران از طریق شالوده اسناد فرادست و محتوی طرحهای برنامهریزی فراهم آید.
توسعه شهری دانشبنیان (KBUD)
مدلسازی تفسیری- ساختاری
کلانشهر تهران
2021
07
23
73
90
https://www.jscity.ir/article_134323_e0f359d1a7c989ba41afbaddca5e02c8.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1400
4
2
ارزیابی محله پایدار شهری با ساختمانهای صفر انرژی در محله ولیعصر تبریز
علیرضا
اصغری
حسن
ابراهیمی اصل
آیدا
ملکی گاوگانی
حسن
ستاری ساربانقلی
بیش از 40 درصد از انرژی مصرفی جهان در بخش ساختمان به مصرف میرسد و بر مبنای گزارشهای اخیر دپارتمان انرژی آمریکا در سال 2015 میلادی این عدد روبه افزایش است. ازاینرو، تغییر رویکرد در طراحی ساختمان ضرورت یافته و طراحان ملزم به یافتن راهکارهای نوین بهمنظور حفاظت و بهرهوری انرژی هستند. تلاش برای تحقق ساختمان انرژی صفر ازجمله اقدامات اخیر طراحان و برنامه ریزان در مواجهه با بحران انرژی محسوب میشود که منجر به خلق مجموعه از راهکارها و استراتژیهای نوین و گهگاه برگرفته از معماری بومی مناطق شده است. با این رویکرد بررسی مصرف انرژی ساختمانهای شهری (بهویژه گرمایش، سرمایش و روشنایی)، میزان کاربرد استراتژیهای گرمایش/ سرمایش غیرفعال، آسایش حرارتی فضای داخلی/ خارجی پوسته و نمای ساختمانها و همچنین بهینهسازی عملکرد انرژی ساختمان شهری بسیار مهم و حیاتی است. هدف اصلی تحقیق حاضر ارزیابی محله پایدار شهری با بازیافت مصالح ساختمانی در ساختمانهای صفر انرژی در محله ولیعصر تبریز میباشد. تحقیق حاضر بهصورت توصیفی – تحلیلی و پیمایشی میباشد. جامعه آماری شامل جمعیت ولیعصر شهر تبریز 98522 نفر میباشد که حجم نمونه 382 نفر از طریق فرمول کوکران به دست آمد. برای پایایی سؤالات از آلفای کرونباخ استفاده شد که برابر 87/0 به دست آمد. و برای مقایسه شاخصها از روش وزن دهی آنتروپی استفاده شد. تجزیهوتحلیل اطلاعات و از نرمافزار SPSS استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد در بین شاخصهای مطرحشده به ترتیب شاخصهای، افزایش زیبایی محیط با میانگین 85/0، و کاهش ضایعات مصالح 80/0 بیشترین تقلیل هزینهها با میانگین 40/0، پایینترین رتبه را به خود اختصاص دادهاند. و در نهایت بین محله پایدار با ساختمانهای صفر انرژی که با مصالح بازیافتی ساختهشدهاند در محله ولیعصر شهر تبریز رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
پایداری
محله پایدار
ساختمان صفر انرژی
بازیافت
محله ولیعصر تبریز
2021
07
23
91
106
https://www.jscity.ir/article_134253_66093e679f79b58fc33a28c44a1156d2.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1400
4
2
تبیین عوامل مؤثر بر میزان زیست پذیری شهری مطالعه موردی: شهر ایلام
روح الله
رستمی
سید یعقوب
موسوی
بهرام
قدیمی
خلیل
میرزایی
زیست پذیری همان دستیابی به کیفیت برنامهریزی شهری خوب یـا مکان پایدار اسـت. اصطلاح زیست پذیری اشاره به درجه تأمین ملزومات یک جامعه بر مبنای نیازها و ظرفیت افراد آن جامعه دارد. هدف مقاله حاضر شناخت عوامل مؤثر بر زیست پذیری شهر ایلام میباشد. روش آلودگیهای زیستمحیطی با منشأ خارجی، قومیتگرایی، کاهش سرمایههای اجتماعی، کاهش حس تعلق به مکان، محصور بودن در میان کوهها، سوداگری و کمبود زمین زیست پذیری شهر ایلام را با چالش مواجه ساخته است. تحقیق مورداستفاده، روش توصیفی - تحلیلی، شیوه نمونهگیری، چندمرحلهای تصادفی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه همراه با مصاحبه بوده است. جامعه آماری تحقیق، کلیه شهروندان 18 سال و بالاتر ساکن در شهر ایلام تعریفشده است و بر اساس فرمول کوکران تعداد 383 نفر بهعنوان حجم نمونه انتخابشدهاند. نتایج و یافتههای تحقیق حاکی از این است که میانگین رضایت از زیست پذیری اقتصادی (10/49)، میانگین رضایت از زیست پذیری اجتماعی (00/55) و میانگین رضایت از زیست پذیری زیستمحیطی (66/32) بوده است. همچنین در یافتههای کاربرد روش تحلیل مسیر نتایج نشان میدهد که در بیشترین و قویترین اثرات بر زیست پذیری، میتوان به اثر مستقیم رویکرد به فضای فرهنگی بر زیست پذیری اجتماعی (342/0)، رویکرد به عملکرد مدیریت شهر بر زیست پذیری اقتصادی (356/0) و احساس امنیت شهری بر زیست پذیری زیستمحیطی (237/0) اشاره کرد.
زیست پذیری
زیست پذیری شهری
شهر ایلام
2021
07
23
107
124
https://www.jscity.ir/article_134250_1970b4ae2fb7a26483730a37caf92405.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1400
4
2
بررسی وضعیت اشتغال تعاونی محور زنان ساکن در بافت فرسوده شهر رشت با تأکید بر شهر خلاق خوراک
رقیه
عباسخواه
اسماعیل
آقائی زاده
مهدی
حسام
اشتغال زنان اثرات مختلفی در فرایند رشد و توسعه جوامع بهطور اعم و شهرها بهطور اخص دارد. بنابراین شناسایی فرصتهای اشتغالزایی با توجه به فرصتهای احتمالی ازجمله وظایف برنامه ریزان و پژوهشگران به شمار میرود. شهر رشت یکی از شهرهای بسیار با اهمیت در شمال کشور ازجمله شهرهایی است که بخش قابلتوجهی از آن را بافتهای فرسوده شهری به خود اختصاص داده است. از طرف دیگر این شهر بهعنوان شهر خلاق خوراکشناسی از طرف یونسکو انتخابشده است. ازاینرو به نظر میرسد فرصتی برای اشتغال زنان ساکن در بافتهای فرسوده شهر رشت در بخش خوراک ایجادشده است. بر این اساس در این پژوهش سعی شده است با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، موضوع اشتغال تعاونی محور زنان ساکن در بافت فرسوده شهر رشت با تأکید بر شهر خلاق خوراک مطالعه شود. جامعه آماری پژوهش، زنان ساکن در بافت فرسوده شهر رشت میباشد. جامعه نمونه با استفاده از روش کوکران، 384 نفر محاسبهشده است. جمعآوری اطلاعات به روش اسنادی و پیمایشی بوده و جهت تجزیهوتحلیل اطلاعات از آزمونهای آماری دوجملهای و فریدمن استفادهشده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که زنان ساکن در بافت فرسوده شهر رشت تمایل بالایی برای فعالیت در تعاونیهای خوراک دارند اما تنها 27 درصد آنها شرایط لازم اجتماعی و اقتصادی را برای این کار دارند. از بانوانی که این شرایط را دارند نیز 66 درصد معادل 67 نفر امکان فعالیت در تعاونی خوراک شهر رشت را دارند. این تحلیلها نشاندهنده تمایل بالای زنان برای فعالیت در بخش تعاونی خوراک و شکلگیری زمینههای اشتغال زنان در بافتهای فرسوده شهر رشت است که با رفع موانع اقتصادی و همچنین آموزش به زنان میتوان شاهد شکلگیری و توسعه تعاونیهای موردنظر و اثرات مثبت آنها بود.
اشتغال زنان
بافت فرسوده شهری
تعاونی
شهر خلاق خوراک
شهر رشت
2021
07
23
125
145
https://www.jscity.ir/article_134249_97152ea39d28f08d0a09fb4d72ba5e85.pdf