2024-03-29T19:55:49Z
https://www.jscity.ir/?_action=export&rf=summon&issue=18052
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1400
4
1
تحلیل فضایی تابآوری شهری در برابر زلزله مطالعه موردی: منطقه یک شهر تهران
سید عباس
رجائی
حسین
منصوریان
مرضیه
سلطانی
ارتقای تابآوری شهری در برابر مخاطرات محیطی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، توجه محققان و تصمیم گیران را در رشتهها، بخشها و مقیاسهای مختلف به خود جلب کرده است. مناطق شمالی کلانشهر تهران به دلیل قرارگیری در پهنه خطر لرزهای بالا، ساختوساز در حریم گسلها و مناطق مستعد ناپایداری زمینشناختی، نبود برنامه و توانمندی عملیاتی لازم برای مدیریت سوانح در مرحله پاسخ و مقابله با تبعات وقوع سانحه و وجود بافتهای آسیبپذیر متعدد، در شرایط نامناسبی قرار دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر، تحلیل فضایی تابآوری شهری در برابر زلزله در سطح محلات منطقه یک شهر تهران میباشد. برای سنجش تابآوری شهری چهار بعد اجتماعی، اقتصادی، نهادی و زیرساختی با تلفیق شاخصهای عینی و ذهنی استفادهشده است. جامعه آماری این پژوهش، خانوارهای ساکن در محلات مختلف منطقه یک شهر تهران است. برای حصول به اهداف تحقیق از دو روش اسنادی و میدانی با تأکید بر تکمیل پرسشنامه نزد خانوارهای نمونه استفاده شد. با استفاده از فرمول کوکران 383 خانوار بهعنوان نمونه موردمطالعه انتخابشده و با استفاده از نمونهگیری فضایی، نمونههای موردمطالعه انتخاب شد. بهمنظور تجزیهوتحلیل دادهها از تکنیک آماری T تکنمونهای در محیط نرمافزار SPSS و تحلیلهای فضایی در نرمافزار Arc GIS استفاده شد. نتیجه مطالعه حاضر نشان داد منطقه یک شهرداری تهران در دو بعد اجتماعی و زیرساختی دارای تابآوری نسبتاً مناسب و در دو بعد نهادی و اقتصادی دارای تابآوری نامناسبی میباشد. علاوه بر این، نتایج تحلیل در سطح محلات نشان میدهد که محلات دربند، زعفرانیه، محمودیه، اراج، چیذر، رستمآباد، ازگل، شهرک گلها، شهرک شهید محلاتی، امامزاده قاسم و شهرک نفت در شرایط نامناسب در ابعاد ذهنی و عینی تابآوری میباشند.
تابآوری
نمونهگیری فضایی
تحلیل فضایی
منطقه یک
شهر تهران
2021
04
21
1
13
https://www.jscity.ir/article_130677_a2d3b19ca1a0dbde5d20c9a2ca216f88.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1400
4
1
تحلیل ظرفیت نهادی مدیریت محلی جهت حکمروایی خوب زمین شهری در ایران
ابوالفضل
مشکینی
سپیده
پذیرا
صفر
قائد رحمتی
دسترسی به زمین برای رفع نیازهای زیستی و سکونتی انسانها یکی از مهمترین دغدغههای جوامع امروزی محسوب میگردد. دسترسی که باید مطمئن، پایدار و متضمن حفظ منابع موجود برای نسلهای آینده باشد. چنین پایداری در مصرف اراضی کشورهای درحالتوسعه کمی کمرنگتر دیده میشود. سیستم مدیریت اراضی در ایران بهعنوان کشوری درحالتوسعه ناپایدار و متضرر از مدیریت متمرکز و تصمیمگیری غیر مشارکتی و فاقد ظرفیت نهادی در سطح محلی میباشد. این شرایط منجر به ضعف نهادی شوراها و شهرداریها بهعنوان نهادهای محلی مسئول در مدیریت اراضی شهری شده است. ایجاد و توسعه ظرفیتهای مناسب در سطح محلی، نهتنها نهادهای را به سمت پویایی بیشتر در مدیریت زمین شهری سوق میدهد، بلکه توانمندی آنها را برای تحقق حاکمیت خوب زمین در سطح محلی ارتقا میدهد. در این راستا، پژوهش حاضر بر آن است تا ظرفیتهای نهادی را پیشنهاد کند که شوراها و شهرداریها بتوانند به کمک آنها توانمندیهای خود را برای تحقق حکمروایی خوب زمین در سطح محلی افزایش دهند. این تحقیق ماهیتاً کاربردی و روش آن توصیفی-تحلیلی است، ابزار گرداوری دادههای پژوهش مصاحبه و پرسشنامه میباشد و برای سنجش آماری متغیرها از مدل اسپیرمن، رگرسیون خطی و مدل تحلیل مسیر استفاده گشت. نتایج بهدستآمده نشان میدهد که نهادهای محلی نیازمند ایجاد و توسعه ظرفیتهای نهادی و به تبع آن ارتقای تواناییهای خود در حوزههای مالیات، ثبتاسناد و املاک و بهروزرسانی بانکهای اطلاعاتی خود هستند.
ظرفیت
نهادهای محلی
حکمروایی خوب شهری
مدیریت زمین شهری
2021
04
21
15
31
https://www.jscity.ir/article_131385_3690a1edea6d96aa7542677747a4ba7f.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1400
4
1
ارزیابی کیفی مکان گزینی مراکز درمانی مطالعه موردی: درمانگاههای شهر بم
حمید رضا
رخشانی نسب
سید علی
حسینی
محمد
کوشائی
امروزه موضوع خدمات درمانی یک استراتژی ضروری و اساسی برای ارتقای سلامت همگانی و به شکل گسترده راهحلی جهانی بهمنظور بهبود کیفیت زندگی در جهان به شمار میرود. به نظر میرسد که مراکز درمانی شهر بم نیز ازنظر مکان گزینی در بسیاری از موارد دچار مشکل هستند که این امر میتواند ضررهای اقتصادی، مالی و حتی ضررهای جانی غیرقابل جبرانی را نیز در پی داشته باشد. لذا بررسی کیفی مکان گزینی این مراکز میتواند به بهبود و ارتقاء کار آیی این مراکز و کاهش مشکلات عدیده آنها منجر شود. هدف پژوهش حاضر ارزیابی کیفی مکان گزینی مراکز درمانی در شهر بم با توجه به شش مؤلفه دسترسی، همجواری، وابستگی، ظرفیت، ایمنی و آسایش و راحتی میباشد. مقاله حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش توصیفی - تحلیلی میباشد. شیوه جمعآوری اطلاعات در این تحقیق کتابخانهای-اسنادی و مطالعات میدانی است. برای ارزیابی کیفی مکان گزینی مراکز درمانی، اولویتبندی و تعیین میزان مطلوبیت هریک از واحدها از مدل ترکیبی ارزیابی تولید وزنی تجمعی (WASPAS) که در مسائل پیچیده تصمیمگیری کارایی بالایی داشته و نتایج حاصل از آن از دقت قابلتوجهی برخوردار است، بهره گرفتهشده است. یافتههای حاصل نشان داد که واحدهای درمانی موردمطالعه ازنظر مؤلفههای کیفی مکان گزینی دارای تفاوت هستند. بهطوریکه کلینیک بقیهالله و درمانگاه تخصصی امام حسین (ع) و کلینیک تخصصی امام رضا (ع) دارای شرایط مطلوب ازنظر شاخصهای مدنظر پژوهش، کلینیک سالک، درمانگاه سلامت و بهداشت دهان و دندان و درمانگاه امام خمینی (ره) دارای وضعیت نیمه مطلوب، درمانگاه زیدیه و درمانگاه فخرآباد در وضعیت نامطلوب قرار دارند. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش و مشخص شدن وضعیت مراکز درمانی شهر بم ازنظر بهینه بودن و مطلوبیت در 6 معیار اصلی موردبررسی، پیشنهاد میشود که بر اساس وضعیت هرکدام از مراکز به رفع تعارضها و بهبود شرایط کیفی مکانگزینی آنها بهجای ایجاد مراکز درمانی جدید و هزینهبر اقدام شود.
تحلیل کیفی
ساماندهی مکانی و فضایی فعالیتها
مکان گزینی مراکز درمانی
شهر بم
2021
04
21
33
49
https://www.jscity.ir/article_131388_67828e1b1fb65dc8b482ac50556dfe2a.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1400
4
1
ارزیابی شاخصهای تأثیرگذار بر دلبستگی به محلههای مسکونی معاصر مطالعه موردی: شهرک دانشگاه شهر یزد
علی
ریاحی دهکردی
مهدی
منتظرالحجه
مجتبی
شریف نژاد
تضعیف سطح دلبستگی به محل سکونت در محلات معاصر شهری بهواسطه استفاده از الگوها و سبکهای شهرسازی و معماری غیربومی طی دهههای اخیر آنهم به شکلی متمرکز بر مؤلفههای صرفاً کالبدی منجر به بروز سکونتگاهها و محیطهایی با کمترین میزان برخورداری از حضور پذیری در فضاهای جمعی، تعاملات و مراودات اجتماعی شده است. حالآنکه به نظر میرسد درگذشته یکی از اصلیترین ویژگیهای هر محله وجود ارتباط تنگاتنگی میان مؤلفههای سازنده محیط و حس دلبستگی به مکان بوده است. محله شهرک دانشگاه یزد یکی از محلات جدید در بافت معاصر این شهر است که به نظر میرسد در شکل دادن به ارتباط بین ساکنین و محیط مسکونی ناکام مانده و با مشکلاتی نظیر کاهش ارتباط ساکنین، شکل نگرفتن خاطرات جمعی و رویدادهای گروهی، کاهش حس تعلق و وابستگی و همچنین افول حس دلبستگی ساکنین به محیط سکونت خود درگیر است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی و ارزیابی شاخصهای مؤثر بر دلبستگی به محله مسکونی در شهرک دانشگاه یزد است. روش پژوهش از نوع پیمایشی و همبستگی بوده و از پرسشنامه جهت جمعآوری اطلاعات و همچنین از منابع کتابخانهای و مطالعات میدانی بهمنظور تکمیل دادههای موردنیاز بهره گرفتهشده است. از روش رگرسیون چند متغیره برای تجزیهوتحلیل دادهها و تبیین شدت تأثیر شاخصها بر دلبستگی به محله در نرمافزار SPSS استفادهشده است. یافتههای پژوهش حکایت از آن دارد که در بین متغیرهای مطالعه شده، 8 متغیر (ویژگیهای سکونتی، تعاملات اجتماعی، حضور پذیری، احساس فردی، احساس جمعی، کالبدی، معنایی و کارکردی) دارای رابطه مستقیم و معنیدار با ارتقای دلبستگی به محله از سوی ساکنین هستند. در میان این متغیر، ویژگیهای سکونتی (بتا 463/0)، تعاملات اجتماعی (بتا 431/0) و احساس جمعی (بتا 402/0) به ترتیب از بیشترین سطح معنیداری برخوردارند و تنها متغیر ویژگیهای شخصی (بتا 031/0) دارای رابطه معنیداری با ارتقای دلبستگی به محله از سوی ساکنین نمیباشد.
مکان
دلبستگی مکانی
محله معاصر
شهر یزد
2021
04
21
51
69
https://www.jscity.ir/article_123107_cc372b64087a3d292cc98a40cb1661d1.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1400
4
1
مدلسازی تأثیر زیست پذیری بر کیفیت زندگی مبتنی بر نظرسنجی عمومی مطالعه موردی: شهر دورود
هنگامه
دالوند
محسن
شاطریان
رسول
حیدری
انسان ذاتاً موجودی کمالگرا است، بدیهی است این خصوصیت در زمینه محیط زندگی شهری نیز صدق کند. بشر همیشه به دنبال بالا بردن کیفیت زندگی خود و زیست پذیر کردن آن میباشد. در چند دهه اخیر بروز بحرانهای مختلف در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، زیستمحیطی و کالبدی که ناشی از برنامهریزیهای نامناسب در سطح شهرها است منجر به تنزل کیفیت زندگی و پایین آمدن سطح زیست پذیری مخصوصاً در شهرهای کوچکشده است. بهبود کیفیت زندگی در جوامع شهری هدف غایی برنامههای شهری است اما در حال حاضر شرایط نامناسب زیست پذیری موجب نا برخورداری بخش عمدهای از هموطنان از کیفیت زندگی مطلوب شده است. هدف از پژوهش حاضر مدلسازی ساختاری تأثیر زیست پذیری بر کیفیت زندگی در شهر دورود است. در این پژوهش که ماهیتی کاربردی دارد با روش تحلیلی ـ توصیفی و با ابزار پرسشنامه محقق ساخته، تأثیر عوامل گوناگون از جمله اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی بر بهبود وضعیت زیست پذیری و تأثیر این شاخص بر کیفیت زندگی بررسی میشود. حجم نمونه پژوهش، با بهرهگیری از فرمول کوکران،320 پرسشنامه محاسبه شد و برای استنباطهای علمی مدلسازی معادلات ساختاری و آزمون T به کار گرفته شد. نتیجه پژوهش حاکی از آن است که عامل آموزشی، با ضریب رگرسیونی 72/0 بیشترین اثر را بر زیست پذیری و عامل زیستمحیطی با وزن عاملی 82/0 بیشترین اثر را بر کیفیت زندگی در شهر دورود داشتهاند. درنهایت زیست پذیری با ضریب رگرسیونی 98/0 تأثیر بسیار زیادی بر کیفیت زندگی در شهر دورود داشته است.
زیست پذیری
کیفیت زندگی
شهر دورود
مدلسازی ساختاری
2021
04
21
71
86
https://www.jscity.ir/article_131387_20bf7fe2377c5b110639149f245b7fe5.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1400
4
1
بررسی ظرفیتهای توسعه درونی اراضی ناکارآمد و فرسوده مطالعه موردی: مناطق 4 و 14 تهران
محبوبه السادات
میرشفیعی
زینب
کرکه آبادی
عباس
ارغان
بافتهای فرسوده که کمبود خدمات شهری و ناپایداری در آنها مشهود است، دارای ظرفیتهای فروانی برای حرکت به سمت توسعه درونی در چارچوب توسعه پایدار میباشند. تحقیق حاضر به شناسایی ظرفیتهای موجود اراضی ناکارآمد و فرسوده شهری در راستای توسعه درونی پرداخته است. محدوده موردمطالعه در این تحقیق، مناطق 4 و 14 شهر تهران است. تحقیق از نوع کاربردی است و با روش توصیفی ـ تحلیلی به تجزیهوتحلیل اطلاعات پرداخته است. جامعه نمونه شامل 30 نفر از کارشناسان که با روش گلوله برفی شناساییشدهاند. ارزیابی ظرفیتهای توسعه درونی در اراضی ناکارآمد و بافت فرسوده با استفاده از روش Fuzyy GIS انجامشده است. نتایج بهدستآمده از نقشههای ترکیب لایهها و شاخصهای تحقیق نشان میدهد که محدودههای با اولویت بالا و بسیار بالا در بافت فرسوده منطقه 14 تهران در راستای توسعه درونی حدود82/116 هکتار (6/60% از کل مساحت) را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که محدودههای با اولویت بالا و بسیار بالا در توسعه درونی در منطقه 4 شهر تهران حدود 05/25 هکتار از مساحت بافت فرسوده منطقه 4 تهران است که حدود 4/82 % مساحت از کل بافت فرسوده و زمینهای فاقد بنا در این منطقه از تهران را شامل میشود، اما به علت بالا بودن حجم اراضی ناکارآمد و فرسوده منطقه 14 شهر تهران حجم جمعیتپذیری این منطقه بیشتر از منطقه 4 است. مقایسه معیارهای مؤثر بر توسعه درونی در اراضی ناکارآمد و فرسوده منطقه 4 و 14 شهر تهران نشان میدهد، که در منطقه 14 معیار مساحت زمین با امتیاز 412/0 و در منطقه 4، شاخص کاربری زمین با امتیاز 346/0 بیشترین اهمیت را نسبت به سایر شاخصها دارا میباشد
توسعه درونی
اراضی ناکارآمد
بافت فرسوده
منطقه 4 و 14 تهران
2021
04
21
87
104
https://www.jscity.ir/article_129537_248132ae4729d3aa402f115808431b31.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1400
4
1
ارزیابی تابآوری و مؤلفههای آن در برابر مخاطرات طبیعی مطالعه موردی : شهر ایلام
اعظم
نصراللهی نیا
مهدی
مومنی
حمید
صابری
فرشته
احمدی
مخاطرات طبیعی بهصورت تکرارپذیر، جوامع بشری ازجمله شهرها را در معرض آسیبپذیری قرار میدهد. لذا تاب آور شدن با رویکرد تقویت جوامع و تحلیل آسیبپذیری مطرح میشود. در این راستا ارزیابی تابآوری و ابعاد آن در شهر ایلام مطابق با راهبردهای جهانی تابآوری و بررسی میزان کارآمدی سند جهانی تابآوری مطابق با واقعیات ساختار تابآوری شهر ایلام ضروری مینماید. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری شامل خبرگان حوزه مدیریت بحران و ساکنین محلات شهر ایلام است. شاخصها و مؤلفهها با تلفیق مدل CDRI و راهبردهای سند سندای عملیاتی شدهاند. برای تجزیهوتحلیل دادهها از روشهای آماری همچون آزمون تی (T) تک نمونهای و دو نمونه مستقل استفادهشده است. بر اساس نتایج پژوهش، وضعیت تابآوری شهر ایلام بر مبنای راهبردهای جهانی تابآوری با مقدار میانگین 42/2 درصد کمتر از حد مبنا (3) است که نشان میدهد وضعیت تابآوری شهر ایلام با وضعیت مطلوب فاصله داشته و نامطلوب ارزیابی میشود. ابعاد تابآوری اقتصادی، اجتماعی، نهادی، طبیعی و کالبدی با وضعیت مطلوب تابآوری فاصله داشته و به سمت آسیبپذیری گرایش دارد. تفاوت معنادار بین تابآوری بافتهای فرسوده و حاشیهنشین با نواحی شهری دارای بافت جدید بیانگر سطوح متفاوت آسیبپذیری در سطح مناطق و نواحی محدوده موردمطالعه است. نتایج آزمون تی (Test –T) پرسشنامه مبتنی بر نظر خبرگان حاکی از آن است که راهبردهای بینالمللی تابآوری در صورت اجرا در تقویت تابآوری جوامع محلی (ایلام) مؤثر میباشد که این امر استفاده از تجارب جهانی و لزوم بازنگری در راهبردهای کاربردی در حوزه تابآوری شهری را یادآور میشود.
مخاطرات طبیعی
آسیبپذیری
تابآوری
سند سندای
شهر ایلام
2021
04
21
105
123
https://www.jscity.ir/article_131386_8ce621355742c2a9a112628051394b91.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1400
4
1
عوامل مؤثر بر بروز رفتارهای مجرمانه در تفرجگاههای شهر گرگان مطالعه موردی: تفرجگاههای النگدره و ناهارخوران
ابراهیم
داودی دهاقانی
مهدی
درویش ملا
رخداد جرائم در مناطق تفریحی شهر گرگان، یکی از دغدغههای مدیران انتظامی و امنیتی است که جذب مسافر به مناطق تفریحی را تهدید میکند. هدف پژوهش، بررسی عوامل بروز رفتارهای مجرمانه در تفرجگاههای النگدره و ناهارخوران و شیوههای پیشگیری از آن است. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر ماهیت دادهها، کیفی و از نوع اکتشافی است. جامعه مربوط به شناخت عوامل بروز رفتارهای مجرمانه، 321 پروندهای بود که در تفرجگاههای شهر گرگان در سال 1396 در کلانتری مربوطه، اداره آگاهی و مواد مخدر تشکیل شده بود. همچنین، جامعه مشارکتکنندگان مربوط به شناسایی شیوههای پیشگیری از بروز رفتارهای مجرمانه، فرماندهان، مدیران، کارشناسان انتظامی و اساتید رشته جامعهشناسی دانشگاههای استان گلستان، بالغ بر 60 نفر بودند. روش انتخاب پروندهها، بهصورت تصادفی در دسترس بود. حجم نمونه براساس جدول مورگان 181 پرونده تعیین شد و درنهایت امکان دریافت 185 پرونده فراهم شد. برای انتخاب مشارکتکنندگان بخش مصاحبه از روش نمونهگیری هدفمند استفاده شد. برای تجزیهوتحلیل دادههای حاصل از مصاحبه نیمهساختاریافته، روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد تلخیصی استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان داد که بیشترین جرم تفرجگاههای شهر گرگان در سال 1396 (8/36 درصد از کل جرائم) سرقت است. در این بین ضربوجرح و مصرف مشروبات الکلی بعد از سرقت، بیشترین جرائمی بودند که رخ دادند. درباره علت جرم، بیشترین علت جرائم مربوط به نیاز مالی است که حدود 7/9 درصد (18 مورد) از کل جرائم بود. سپس اعتیاد، دوستان مجرم و دلایل روانشناختی، بیشترین درصد علت جرم را بهخود اختصاص داده است. درباره مهمترین علت بروز جرم در این پژوهش یعنی نیاز مالی، صاحبنظران به اشتغالزایی، اعطای وام و مهارتآموزی نوجوانان و جوانان اشاره کردند. درباره راهکارهای پیشگیری از بروز جرائم مربوط به اختلالات روانشناختی، بیشترین راهکارها به تخصیص بودجه توسط دولت بهمنظور کاهش هزینه درمان روانشناختی، فرهنگسازی درباره اهتمام به رواندرمانی و تحت پوشش بیمه قرار گرفتن خدمات مشاورهای بود.
جرم
عوامل جرم
پیشگیری ازجرم
تفرجگاه
شهر گرگان
2021
04
21
125
139
https://www.jscity.ir/article_131389_b619d95984f08f125548c68b103e2226.pdf