2024-03-28T15:06:45Z
https://www.jscity.ir/?_action=export&rf=summon&issue=16897
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1399
3
4
بررسی مقایسهای حس تعلق به مکان در محلات گلشن و قنات کوثر منطقه 4 شهرداری تهران
ندا
ضیابخش
حس تعلق شهروندان به مکان و محل زندگی خود یکی از ابعاد مهم در ارتقای کیفیت محیطهای شهری است. و عامل مهمی در شکلگیری پایههای ارتباطی شهروندان در محیط شهری میشود. تحقیق حاضر در پی بررسی و شناخت حس تعلق به مکان در میان شهروندان محلات قنات کوثر و گلشن واقع در منطقه 4 شهرداری تهران و عوامل تأثیرگذار بر آنکه زمینهساز طراحی برنامهها و سیاستها در جهت تقویت حس تعلق به مکان است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و روش آن توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه شهروندان بالای 18 سال محلات گلشن و قنات کوثر منطقه 4 کلانشهر تهران است. که جمعیت برحسب سرشماری سال 1395 برابر 58819 نفر میباشد. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 382 نفر تعیین شد. نحوه نمونهگیری بهصورت تصادفی ساده بوده است. تحلیل نتایج نشان میدهد که ساکنین محله قنات کوثر نسبت به ساکنین محله گلشن احساس راحتی بیشتری در محله خود نسبت به سایر محلات احساس میکنند. همچنین پیشرفت و ارتقا محله برای ساکنین هردو محله اهمیت بالایی دارد. در محله گلشن، ساکنین این منطقه به زندگی در این محله افتخار نمیکنند و برایشان ارزش محسوب نمیشود درصورتیکه ساکنین محله قنات کوثر به سکونت در این محله افتخار میکنند. ساکنین محله قنات کوثر تمایل بیشتری برای گذراندن زمان در محله خودشان دارند. همچنین مقایسه دو محله نشان میدهد که برای بخش زیادی از ساکنین محله قنات کوثر حضور در خیابانهای این محله رضایتبخش است درحالیکه این موضوع برای ساکنین محله گلشن کمتر صدق میکند.
حس تعلق مکان
محلات شهری
محیط شهری
منطقه 4 تهران
2021
01
20
1
14
https://www.jscity.ir/article_122920_e0d6c9f6c60d3c0296fdc0b38bc1d12b.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1399
3
4
تدوین مدل مفهومی «محله بیوفیلیک» بهمنظور کاربست در طراحی و برنامهریزی شهری
مریم
روستا
غزل
حسن شاهی
یکی از رویکردهایی که در سالهای اخیر در راستای پیوند با طبیعت در حوزه طراحی و برنامهریزی شهری موردتوجه بوده است، رویکرد «بایوفیلیا» است. این رویکرد حداکثری، تلفیق همهجانبه با ابعاد مختلف محیط طبیعی در شهرها را دنبال میکند اما در پژوهشهای داخلی، بهخصوص از خاستگاه دانش شهرسازی کمتر به آن پرداختهشده است. پژوهش حاضر به دنبال آن است که شاخصهای این رویکرد را در قالب یک مدل مفهومی، بهمنظور کاربست در طراحی و برنامهریزی در مقیاس محلههای شهری، بومی و کاربردی نماید. به این منظور، ابتدا به بررسی منابع نظری موجود به روش «مطالعات کتابخانهای» پرداخته شد. شاخصهای حاصل از این مرحله، پس از تحلیل محتوا و دستهبندی، مدل اولیه پژوهش را شکل داد. پسازآن بهمنظور تکمیل و تأیید مدل، به روش «دلفی» در سه مرحله، نظرات 11 تن از اساتید معماری و شهرسازی و صاحبنظر در این باب، به کمک پرسشنامه و مصاحبه جمعآوری گردید. شاخصهای طراحی محله بایوفیلیک و سپس اولویتبندی آنها به کمک مصاحبه و پرسشنامه جمعآوری شد. دادههای حاصل از مرحله اول به کمک تحلیل محتوا و دادههای حاصل از پرسشنامه با روشهای توصیفی آماری مورد تحلیل قرارگرفته است. تدوین مدل محله بایوفیلیک در شش بعد «منابع طبیعی»، «محیط مصنوع»، «منظر محله»، «فعالیتها»، «اجتماع محلی» و «مردم محله»، انجام پذیرفته است. یافتهها نشان میدهد، در بعد «منابع طبیعی»؛ حفاظت از منابع طبیعی، در بعد «محیط مصنوع»؛ تلفیق کالبد با طبیعت، در بعد «فعالیتها»؛ حملونقل سبز، در بعد «اجتماع محلی»؛ مشارکت مردم در حفاظت از طبیعت و در بعد «مردمی»؛ ارتباط عاطفی مردم با طبیعت، بیشترین توافق را در میان اعضای حلقه دلفی داشتهاند.
بایوفیلیک
طراحی شهری
برنامهریزی شهری
محله
شهر پایدار
2021
02
08
15
27
https://www.jscity.ir/article_123103_90067ccf01f66513417fe9af0ea6f06d.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1399
3
4
تولید فضاهای پیاده راهی و پایداری هویت و حس مکانی شهروندان مطالعه موردی: پیاده راه خیابان امام شهر زنجان
اسماعیل
دویران
حسین
احمدی
پیاده راههای شهری واقع در بافت مرکزی شهرها بهعنوان مرکز تنفس کالبدی و اجتماعی شهرها محسوب شده و اثرات هویتی –مکانی متعددی در توسعه پایدار شهر دارند. پژوهش حاضر به شیوه تبیینی- تحلیلی با ماهیت کاربردی به بررسی اثرات ایجاد پیاده راههای شهری در ارتقاء و حفظ هویت و حس مکانی شهروندان در بافت مرکزی شهر با نمونه موردی پیاده راه امام شهر زنجان پرداخته است. گردآوری دادهها بهصورت میدانی و کتابخانهای بوده است که دادههای گردآوریشده در نرمافزار SPSS پیاده شده و با استفاده از آزمون آماری تی تک نمونهای، همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره گامبهگام تجزیهوتحلیل دادهها صورت پذیرفت. شاخصهای سنجش هویت و حس تعلق مکانی رد غالب 5 شاخص اصلی تنوع فرهنگی، دلبستگی مکانی، ایمنی و امنیت، حس خاطرهانگیزی و سرزندگی فضا میباشد. نتایج حاصل نشان میدهد سطح شاخصهای ایجادکننده هویت و حس تعلق مکانی در پیاده راه شهر زنجان از حد استاندارد بالا بوده و نزدیک به حد مطلوب میباشد. همچنین شاخصهای هویت و حس تعلق مکانی باهمدیگر همبستگی با جهت مثبت و متوسط داشته و بهطور پیوسته باهمدیگر عملکرد یافتهاند. میزان اثر هرکدام از شاخصها در ضریب رگرسیونی استاندارد نشده مشابه ولی در ضریب تعیین استانداردشده (مستقیم و خالص) متفاوت از هم میباشند. اثر شاخصهای موردبررسی بر هویت و حس تعلق مکانی منجر به تعدد میزان و زمان حضور در فضای پیاده راه شده و مراودات اجتماعی را توسعه داده است.
پیاده راه
هویت
حس تعلق مکانی
شهر زنجان
2021
02
08
29
42
https://www.jscity.ir/article_123102_8de0f3b24fd090b096119c6067dc16cf.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1399
3
4
آسیبشناسی موانع تحقق حکمروایی خوب شهری در شهرهای میانی مطالعه موردی: شهر نیشابور
محمدعلی
طالبی
محمدتقی
رهنمایی
ریباز
قربانی نژاد
علیرغم گذشت بیش از پنج دهه از زمان مطرحشدن حکمروایی خوب شهری بهعنوان شیوه برتر اداره امور شهری، این الگو در شهرهای ایران بهخصوص در شهرهای میانی و کوچک، تحققنیافته است. از همین رو در پژوهش حاضر به آسیبشناسی حکمروایی خوب شهری از منظر نهادینهسازی آن در شهرهای میانی بامطالعه موردی شهر نیشابور پرداختهشده است. رویکرد روششناختی پژوهش از نوع کیفی مبتنی بر مصاحبه نیمه ساختیافته از خبرگان و متخصصان آشنا به موضوع در شهر نیشابور است که از طریق انجام 30 مصاحبه پیادهسازی شده است. روش تجزیهوتحلیل دادهها، بر مبنای تکنیکهای تحلیل محتوای کیفی ازجمله کدگذاری مرحلهای است که در پایان از طریق روش اسنادی و مطابقت و ارجاعدهی به پژوهشهای موجود، تکمیلشده است. بر اساس نتایج بهدستآمده، عوامل مؤثر بر عدم تحقق حکمروایی خوب شهری در شهر نیشابور شامل 87 مقوله اولیه، 11 کد تفسیری و 4 کد تبیینی است. کدهای تبیینی، در چهار حوزه عمده یعنی «موانع ساختاری»، «موانع فردی»، «موانع کنش ارتباطی» و «موانع زیرساختی» طبقهبندی شدند. درنهایت این نتیجه به دست آمد که تحقق حکمروایی خوب شهری ابتدا نیازمند الزاماتی است که این الزامات بیشتر در حوزه ساختاری قرار دارند تا با تأثیرگذاری بر روی ابعاد دیگر از ناکارآمدی مدیریت شهری، بتوانند الگوی حکمروایی خوب شهری را در شهرهای میانی نهادینه کنند.
حکمروایی خوب شهری
شهرهای میانی
مدیریت شهری
شهر نیشابور
2021
02
08
43
57
https://www.jscity.ir/article_125569_4a3a19a22d658078db31e467e2231403.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1399
3
4
تحلیل برهمکنشهای فناورانه کاربران در فضاهای باز عمومی دانشگاهی در راستای پیادهسازی سایبر پارکهای شهری مطالعه موردی: پردیس باغ ملی دانشگاه هنر
بهنود
برمایه ور
لیلا
کوکبی
ظهور دنیای مجازی منجر به خلق فضاها و ایجاد الگوهای رفتاری نوینی در زندگی انسان مدرن امروزی شده است. در همین راستا، سایبر پارک، از طریق هم آفرینی فضاهای باز عمومی و بهرهگیری از فناوریهای جدید اطلاعاتی و ارتباطاتی، فرصتهای فراوانی را برای ذیاثران در حوزه تعاملات دیجیتالی (تبادل اطلاعات، انتقال تجارب، به اشتراکگذاری دانش و...) فراهم کرده است. درواقع، سایبر پارک زیستبوم اجتماعی هوشمندی است که در جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، میتواند با استفاده از افزارهای فناورانه و در بستر طبیعت، نیازها و خواستههای افراد را بهویژه در زمینه آموزش و یادگیری برآورده کند. هدف اصلی این پژوهش، امکانسنجی پیادهسازی سایبر پارکها از طریق برهمکنشهای فناورانه کاربران در فضاهای باز عمومی دانشگاهی است و پردیس باغ ملی دانشگاه هنر بهعنوان نمونه موردمطالعه انتخابشده است. بدین منظور، دادهها بهصورت میدانی و از طریق پرسشنامه جمعآوریشده و سپس با بهرهگیری از روش تحلیل کمی و بهکارگیری نرمافزار آماری SPSS و نیز به کمک راهبرد پژوهشی مطالعه موردی، تحلیل دادهها انجامشده است. برای ارتقای اعتبار این پژوهش، مطالعه آزمایشی (30 عدد پرسشنامه) اجرا شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که موفقیت در استقرار سایبر پارک درون فضاهای باز عمومی دانشگاهی نیازمند توسعه و تقویت زیرساختهای فناورانه در این مکان و تأمین فضای مناسب (بهخصوص محیط طبیعی) برای فراهم شدن امکان حضور افراد برای استفاده از فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی و به اشتراکگذاری تجارب حاصل از آنها است. یافتهها به اشتیاق و تمایل بالای ذیاثران (دانشجویان یا کاربران اصلی) به مشارکت در امور مربوط به فضای باز عمومی آموزشی نیز اشاره دارند. همچنین، کیفیت فضای باز عمومی پردیس باغ ملی دانشگاه هنر بهشدت مرتبط با امکانات موجود در آن بوده و با زندگی اجتماعی دانشجویان (مرتبط با کاربرد فناوریهای اطلاعات و ارتباطات) همبستگی قوی دارد.
سایبر پارک
فضاهای باز عمومی دانشگاهی
فناوریهای اطلاعات و ارتباطات
ذیاثران
برهمکنشهای فناورانه
2021
02
08
59
73
https://www.jscity.ir/article_123104_df3e663e15a68c8e8bd97a1e25b08952.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1399
3
4
ارائه مدل توزیع عادلانه خدمات شهری مبتنی بر عدالت اجتماعی مطالعه موردی: منطقه 11 شهر تهران
سمانه
عزیزی دانالو
حسین
مجتبی زاده خانقاهی
یکی از چالشهای عمده شهرها، توزیع ناعادلانه خدمات شهری است و عدالت اجتماعی بهعنوان یکی از معیارهای اصلی توسعه در شهرها بر توزیع عادلانه خدمات تأکید دارد. در منطقه 11 تهران علیرغم وجود مراکز حیاتی کشور، توزیع خدمات شهری بهصورت عادلانه صورت نگرفته، که موجب ناهمگونیهایی در قسمتهای مختلف منطقه شده است. توزیع نابرابر خدمات در منطقه 11 شهر تهران به علت بیتوجهی به عدالت اجتماعی، در حال حاضر یکی از چالشهای مدیریت شهری در پاسخگویی به نیاز شهروندان اسـت. بنابراین بهمنظور کاهش بحرانهای ناشی از بیعدالتی و حرکت در راستای توسعه؛ تحقق عدالت اجتماعی شهری بهمنظور توزیع هر چه عادلانهتر خدمات امری ضروری است. در این پژوهش سعی شده است تا از طریق روش توصیفی-تحلیلی به گردآوری معیارهای استاندارد در دو حوزه عدالت اجتماعی و خدمات شهری پرداخته شود و بهوسیله مدلسازی در نرمافزار Smart PLS، مدل توزیع عادلانه خدمات شهری مبتنی بر عدالت اجتماعی ارائه شود. یافتههای پژوهش نشان میدهد که در حالت اجرای مدل در مرتبه اول، سه معیار تفاوت، آزادی و فرصت برابر به ترتیب با ضریب مسیر 886/0، 868/0 و 828/0 بیشترین تأثیر را در تحقق عدالت اجتماعی و بهطور غیرمستقیم تأثیر در توزیع عادلانه خدمات شهری دارا میباشند و بهطورکلی متغیر مستقل عدالت اجتماعی با ضریب مسیر 788/0 تأثیر مستقیم قابلملاحظهای در عملی شدن توزیع عادلانه خدمات شهری دارد. همچنین در حالت اجرای مدل در مرتبه دوم، معیارهای فرصت برابر، آزادی و تفاوت به ترتیب با ضرایب 516/0، 471/0 و 393/0 بیشترین تأثیر مستقیم را در توزیع عادلانه خدمات شهری دارند. بنابراین ضروری است در راستای تمرکز بر محرومان جامعه در بهرهگیری از منفعت، رعایت حقوق و آزادیهای فردی و دسترسی برابر و یکسان به فرصتها و امکانات گام اساسی برداشته شود.
خدمات شهری
عدالت اجتماعی
توزیع عادلانه
منطقه 11 تهران
Smart PLS
2021
02
08
75
90
https://www.jscity.ir/article_123106_a87208713ad12c703d66d32a51f67e25.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1399
3
4
نقش مشارکت اجتماعی در بهبود عملکرد مدیریت بحران فضای شهری مطالعه موردی: شهر رباطکریم
پریسا
همدانی
روح الله
رستمی
امروزه مدیریت بحران یک بخش اساسی از مسائل شهری است. قبل از تعقیب هرگونه اهداف بلند، نقش مشارکت اجتماعی برای تضمین ثبات و موفقیت مستمر مدیریت بحران ضروری است. مدیریت بحران مؤثر نیازمند یک رویکرد منظم و نظاممند مبتنی بر مشارکت اجتماعی، حساسیت مدیریتی و یک درک خوب از اهمیت مدیریت بحران از سوی ساکنین است. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش مشارکت اجتماعی در بهبود عملکرد مدیریت بحران شهری در شهر رباطکریم است. در این راستا پس از بررسی مباحث نظری در حوزه مشارکت اجتماعی و با تکیهبر مباحث مدیریت بحران شاخصهای تأثیرگذار بر مشارکت اجتماعی شناسایی شدند. روش تحقیق، پیمایشی و جامعه آماری شهروندان شهر رباطکریم میباشند که به شیوه نمونهگیری تصادفی 383 نفر با روش کوکران بهعنوان نمونه آماری انتخاب شدند. یافتههای تحقیق نشان داد که ضریب همبستگی مشارکت اجتماعی و مدیریت بحران با ضریب 783/0 معنادار میباشد و با استفاده از آزمون رگرسیون خطی نقش مشارکت اجتماعی با 765/0 درصد در بهبود عملکرد مدیریت بحران مثبت ارزیابیشده است. در واقع میتوان گفت با ارتقاء یک واحد از هر متغیر مستقل (مشارکت اجتماعی) به میزان ضریب نوشتهشده متغیر وابسته ارتقاء پیدا خواهد کرد. بنابراین در نظام مدیریت بحران شهر رباطکریم، اساسیترین مؤلفه، افزایش مشارکت اجتماعی است.
مشارکت اجتماعی
مدیریت بحران
شهر رباطکریم
2021
02
18
95
105
https://www.jscity.ir/article_123101_4a777985961d6c491637909bc8c614cf.pdf
مجله شهر پایدار
2476-6631
2476-6631
1399
3
4
ارزیابی اثرات پراکنده رویی در تغییر کاربری اراضی شهری مطالعه موردی: کلانشهر تهران
محمد حسین
ستاری
رحیم
سرور
مسعود
مهدوی
افزایش شتابان جمعیت، الگوهای مکانی نواحی شهری را به شیوهای پیچیده تغییر داده و منجر به گسترش در نواحی روستایی و پراکنده رویی شهری در مناطق اطراف و بهخصوص این مناطق شده است، در این میان شناخت چگونگی این رشد و توسعه کالبدی شهرها از ارزش بسیار فراوانی برخوردار است، تا در برنامهریزی گسترشهای آتی یا حتی درون بافتی استفاده مطلوب شود،. بنابراین هدف این پژوهش ارزیابی پراکنده رویی و تغییرات کاربری اراضی کلانشهر تهران در دورههای مختلف و تغییر کاربری نسبت به همدیگر میباشد. روش تحقیق از نوع توصیفی و تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات اسنادی، کتابخانهای و مراجعه به سازمانهای مربوطه و مراکز پژوهشی پیرامون موضوع موردمطالعه میباشد. برای به دست آوردن نقشه میزان تخریب اراضی پوشش گیاهی از مدلهای Fuzzy Artmap،Lcm، جدول متناوب و نرمافزارهای Idrisi Selva، ARC GIS 10.4 و Google Earth استفادهشده و جهت سنجش پیشبینی گسترش آتی شهر مدل CA- Markov بکار رفته است. نتایج حاصل از تجزیهوتحلیل اطلاعات نشان میدهد تغییر کاربری طبیعی به کاربریهای ساختهشده روند رو به گسترشی داشته، بهطوریکه این اراضی در سال 1353 از 9 درصد به 54 درصد در سال 1397 افزایشیافته است و با توجه پیشبینی در سال 1410، اراضی ساختهشده به 62 درصد از کل مساحت میرسد، که شدت بحران زیستمحیطی نشان را میدهد همچنین کاربری بایر با 71 درصد و پوشش گیاهی با 28 درصد بیشترین کاهش را به سمت کاربری ساختهشده داشتند و بیشترین درصد تغییرات را در زمینهای مفید شهر تهران (اراضی آبی و اراضی پوشش گیاهی) میباشد، و اراضی دیگر با رشد منفی کندتری نسبت به این دو کاربری شاهد تغییر هستند که نشان از شدت بحرانهای زیستمحیطی در آینده دارد.
گسترش کالبدی
پراکنده رویی
پوشش زمین
کاربری اراضی
کلانشهر تهران
2021
02
18
107
121
https://www.jscity.ir/article_123105_ee214f88ceba28c96a6267ccf2e3cb28.pdf