2024-03-29T09:34:42Z
https://www.jscity.ir/?_action=export&rf=summon&issue=12296
Sustainable city
2476-6631
2476-6631
1398
2
1
شناسایی بافتهای فرسوده شهری بر اساس شاخصهای کالبدی مطالعه موردی: منطقه یک شهر تبریز
هوشنگ
سرور
شهرها بهعنوان سیستمهای پویای اقتصادی- اجتماعی و زنده، بهناچار در طول حیات خود شاهد فرسودگیهای کالبدی در بافت خود میشوند که از این بافتها میتوان بهعنوان عضو بیمار شهرها نام برد. محدودیتهای فضایی موجود در حریم شهرها مانعی برای توسعه افقی شهرها محسوب میشود و از طرف دیگر توسعههای جدید در پیرامون شهرها هزینههای بالایی را در مقایسه با توسعه میان افزا طلب میکند. با این اوصاف توجه به بافتهای فرسوده و نوسازی و بهسازی آنها از اولویتهای مجموعه مدیریت شهری بهحساب میرود. پژوهش حاضر بر اساس شاخصهای کالبدی، درصدد شناسایی و تعیین میزان بافتهای فرسوده در منطقه 1 شهر تبریز هست. در این راستا ابتدا معیارها و شاخصهای مرتبط با بافتهای فرسوده در کالبد شهر شامل نفوذپذیری، پایداری وزیرشاخصهای آنها شامل؛ کیفیت ابنیه، عمر ابنیه، تعداد طبقات ساختمانی و نوع مصالح ساختمانی، و ریزدانگی) مشخص گردید و سپس با بهرهگیری از نظرات کارشناسان و با استفاده از مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی این معیارها و شاخصها وزن دهی شدند در مرحله بعد با استفاده از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی و نرمافزار ARC GIS نقشه فرسودگی منطقه موردمطالعه تولید و در نهایت هم با همپوشانی نقشههای معیارها مورداستفاده، نقشه نهایی بافت فرسوده منطقه موردمطالعه تولید و میزان مناطق بافت فرسوده مشخص گردید. است. نتایج حاصله نشان میدهد که 27% محدوده این منطقه شهری از فرسودگی متوسط به بالا برخوردار میباشد. در واحد تحلیل نواحی منطقه موردمطالعه نیز ناحیه 5، با دارا بودن 45.3% از بیشترین محدوده فرسودگی برخوردار هست. در مقابل ناحیه 1 (محدوده شهرک ولیعصر)، با 12%فرسودگی کمترین میزان فرسودگی را در میان نواحی به خود اختصاص داده است.
worn-out urban textures
physical indices
area 1 in Tabriz city
2019
04
21
1
14
https://www.jscity.ir/article_91206_2a1d4512e00a38ac37353619efb726c3.pdf
Sustainable city
2476-6631
2476-6631
1398
2
1
تحلیلی بر وضعیت فضای سبز با رویکرد توسعه پایدار شهری مطالعه موردی: مناطق شهر اصفهان
ملیحه
ایزدی
مهشید
گرجی
فضاهای سبز در محیط شهری بهعنوان یکی از معیارهای توسعه پایدار شهری جوامع مطرح بوده و درعینحال معیاری برای ارتقای کیفیت فضای زندگی محسوب میشوند. ازاینرو توزیع و پراکنش متعادل آن در سطح شهر اهمیتی بسیار دارد. در پژوهش حاضر با رویکرد «توصیفی-کمی و تحلیلی» تلاش شده است که ضمن ارزیابی وضعیت موجود، اولویتهای توسعه این فضاها در سطح مناطق شهر مشخص شود. نتیجه بررسیها نشان داد که طی یک دهه گذشته سرانه فضای سبز شهری شهر اصفهان از 5/15 مترمربع در سال 1382 به 4/27 مترمربع در سال 1390 افزایشیافته است. ولی همزمان با این افزایش سرانه، اختلاف سرانه بین نواحی برخوردار و محروم از فضای سبز نیز به نحو چشمگیری افزایشیافته و عدم تعادل موجود در توزیع فضایی پارکهای شهری، شدیدتر شده است. جامعه آماری پژوهش، مناطق چهارده گانة شهر اصفهان را شامل میشود که بر اساس 12 شاخص رتبهبندی شدهاند. ازاینجهت شاخصهای موردمطالعه با استفاده از مدل TOPSIS بهعنوان یک روش تصمیمگیری چند شاخصه مورداستفاده قرارگرفته و درنهایت با بهرهگیری از GIS نقشه سطوح توسعه مناطق در پنج سطح (بسیار توسعهیافته، توسعهیافته، نسبتاً توسعهیافته، محروم، بسیار محروم) ترسیم گردیده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که توزیع کاربری فضاهای سبز در مناطق شهری اصفهان متعادل نمیباشد.
Urban green space
Development of green space
Sustainable urban development
Isfahan city areas
2019
04
21
15
27
https://www.jscity.ir/article_91718_40b4a0a7e0b65f1efb148957c68251ac.pdf
Sustainable city
2476-6631
2476-6631
1398
2
1
ارزیابی شهر پایدار از منظر شهر دوستدار خانواده و بانوان باردار مطالعه موردی: منطقه 19 شهر تهران
زهره
فنی
امروزه موضوع ارتقای امنیت، سلامت و آرامش مردم در فضاهای شهری، به ضرورتی در برنامههای توسعه پایدار شهری تبدیلشده است و همواره انتظار میرود که این فضاها بتوانند سرزندگی اجتماعی و حضور و فعالیت گروههای مختلف را ممکن و تسهیل کنند. این پژوهش با تأکید بر موضوع و ضرورت حضور، فعالیت و رعایت حقوق زنان، بهویژه زنان باردار، شاخصهای شهر پایدار دوستدار خانواده، میزان آسایش و مطلوبیت فضاهای شهری برای حضور زنان باردار بررسی کرده است. این مطالعه اکتشافی باهدف ارزیابی تناسب فضاهای شهری با نیازهای جسمی و روانی بانوان باردار انجامشده و روش تحقیق آن، توصیفی – تحلیلی و روشهای گردآوری اطلاعات، کتابخانهای و میدانی بوده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که شرایط کالبدی و خدماتی منطقه، جوابگوی نیازهای جسمی و روانی (حقوق ویژه) زنان باردار نیست و آنها از شرایط تردد و خدمات شهری برای حضور و فعالیت در محیط بیرون خانه، ناراضی هستند. همچنین کالبد و مجموعه شرایط محله از لحاظ بهداشت جسمی و روانی بسیار ضعیف تا متوسط و نامناسب برای زندگی خانوادهها ارزیابی شده است. مدیریت شهری منطقه نوزده، در تأمین نیازهای اولیه خانوادهها بهویژه زنان باردار در فضاهای عمومی عملکرد مؤثری ندارد؛ درحالیکه با تأمین و تدارک حداقل شاخصهای زیست سالم انسانی میتواند سهم چشمگیری در افزایش کیفیت زندگی آنها داشته باشد.
sustainable city
family friendly city
Pregnant women
public spaces
Tehran 19 district
2019
04
21
29
44
https://www.jscity.ir/article_91717_c2d54ae2b59e47134c9626eca97cf8f7.pdf
Sustainable city
2476-6631
2476-6631
1398
2
1
تبیین مسائل حکمروایی شهری در سناریوهای آینده کلانشهر تهران مبتنی بر رویکرد تبدیل سناریوهای کیفی به کمی
طاها
ربانی
ابوالفضل
مشکینی
عبدالرضا
رکن الدین افتخاری
مجتبی
رفیعیان
پیچیدگیهای عملکردی، ساختاری و ذاتی شهرهای امروزی و انبوه عدم قطعیتهای ناشی از این پیچیدگیها در کنار رشد برقآسای شهرها در همه ابعاد، پرداختن به آیندههای بلندمدت آنها را بسیار دشوار کرده است. در این بستر است که سناریو نگاری در مدیریت شهری رواج پیداکرده و اخیراً با استقبال گستردهای از طرف مدیران، تصمیمگیران و تحلیلگران موضوعات شهری روبهرو شده است. باوجوداین، کاربردی ساختن سناریوها در برنامهریزی و مدیریت شهری یک دغدغه کلیدی است که در پاسخ به این دغدغه استفاده روشهای ترکیبی سناریو نگاری و تبدیل داستانهای سناریوها به مدلهای کمی و قابل ارزیابی موردتوجه قرارگرفته است. گرچه تمرکز بیشتر مطالعات صورت گرفته بر استفاده از روشهای ترکیبی برای ساخت سناریوهای محیطی (تغییر اقلیم، آب، تغییر کاربری اراضی و..) بوده است، اما از ظرفیت این رویکرد برای بهرهگیری در سناریوهای حکمروایی شهری نباید غافل بود. در این پژوهش سناریوهای کیفی حکمروایی شهری کلانشهر تهران با استفاده از روش نقشه شناختی فازی مدلسازی شده و میزان تأثیرگذاری هر سناریو بر مسائل کلیدی حکمروایی شهری بهصورت کمی ارزیابیشده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که بر اساس سه عدم قطعیت بحرانی: 1- مشارکت سمنها و نهادهای مدنی در مدیریت شهری، 2- تأثیر فرآیند جهانیشدن بر کلانشهر تهران و 3- میزان تغییر و اصلاحات در نظام اداره کشور، هشت سناریوی ممکن شکل خواهد گرفت، که دراینبین پنج سناریوی سازگار آیندههای متفاوتی برای حکمروایی کلانشهر تهران رقم خواهند زد. میزان تأثیرگذاری هرکدام بر هفت مسئله کلیدی حکمروایی شهری متفاوت است و بر اساس مدلسازی صورت گرفته، غیر از سناریوی اول که حکمروایی شهری تهران در وضعیت ایدهال قرار دارد، در همه سناریوهای باقیمانده مسائل حکمروایی تشدید خواهند شد.
Anticipatory governance
hybrid scenario
governance issues
Fuzzy cognitive map
Tehran Metropolis
2019
04
21
45
62
https://www.jscity.ir/article_92798_dede3253215fd099bbf0597d325fed84.pdf
Sustainable city
2476-6631
2476-6631
1398
2
1
بازآفرینی بافت فرسوده با رویکرد توسعه پایدار مطالعه موردی: شهر ایلام
مهدی
یعقوبی
مجید
شمس
تغییر و تحول بافتهای شهری امری اجتنابناپذیر و طبیعی است. یکی از این تحولات فرسودگی بافتهای شهری با گذشت زمان است که امروزه به یک معضل در اکثر شهرها تبدیلشده. در راستای کاهش مشکلات و معضلات بافتهای فرسوده شهری موضوع ساماندهی از طریق رویکردهای متفاوتی چون بازسازی، بازنده سازی، نوسازی، توسعه مجدد و درنهایت بازآفرینی مطرحشده است. ازاینرو با توجه به اهمیت موضوع پژوهش حاضر سعی دارد از طریق تدوین استراتژیهای به موضوع بازآفرینی شهری در بافت فرسوده شهر ایلام بپردازد. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی - تحلیلی و پیمایشی و از نوع کاربردی است. جامعهٔ آماری این تحقیق را خبرگان (اساتید دانشگاهی و مسئولین) آشنا با شهر ایلام تشکیل میدهند که از میان آنها 15 نفر به روش گلوله برفی بهعنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای تجزیهوتحلیل اطلاعات از مدلسازی تفسیری- ساختاری ISM بهره گرفتهشده است. نتایج نشان میدهد که عاملهای ایجاد بسترهای نهادی و قانونی مناسب بهمنظور مدیریت محدودههای محلههای هدف در ذیل مدیریت یکپارچه شهری، توانمندسازی و ظرفیتسازی در شهرداریها و شوراهای اسلامی شهر (از منظر بودجهریزی مالی، نیروی انسانی، ساختار تشکیلات و نهادسازی) از تأثیرگذارترین استراتژیهای بازآفرینی بافت فرسوده شهر ایلام بهحساب میآیند.
Recreation
Worn Texture
sustainable development
Ilam City
2019
04
21
63
77
https://www.jscity.ir/article_92132_31b95bec4875cdd6a87823e388e2242a.pdf
Sustainable city
2476-6631
2476-6631
1398
2
1
بررسی و تحلیل روند تحولات نظام شهری مطالعه موردی: استان کرمانشاه
بهرام
کرمی خواه
محمد
سلیمانی مهرنجانی
اسماعیل
علی اکبری
در کشور ایران بعد از اصلاحات اراضی و طرح های توسعه ای و سیاست های اتخاذ شده تحولات چشمگیری در نظام های شهری به وجود آمد که منجر به شکاف و فاصله فزاینده بین شهرهای بزرگ و مراکز استان ها شده است. وجود چنین شکافی موجب مسائل و مشکلات در سطح مناطق و شهرها شده است. این پژوهش با هدف بررسی تحولات نظام شهری مناطق جنگ زده غرب کشور به بررسی تحولات نظام شهری استان کرمانشاه پرداخته است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و با بهره گیری از داده های سرشماری سال های 55 تا 95 از مرکز آمار برای داده های کمی و بهره گیری از نظرات خبرگان برای داده های کیفی پژوهش بوده است. روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات مدل ها و تکنیک های برنامه ریزی شهری و روش سوارا می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد شهر کرمانشاه و اسلام آباد غرب به عنوان شهر اول و دوم در سلسله مراتب شهرهای استان در طی این سال های مورد بررسی بوده است. شهرهای قصرشیرین و سرپل ذهاب در سال های جنگ تحمیلی در رده های آخر قرار می گیرند. اما بعد از جنگ دوباره تقریبا به حال اولیه خود بر می گیرند. به طور کلی ساختار و و نظام شهری استان کرمانشاه همانند سایر استان های کشور و کشورهای در حال توسعه کاملا نامتعادل می باشد و با شرایط نخست شهری مواجه است. نتایج حاصل از روش سوارا نیز نشان داد که عامل اداری – سیاسی و جنگ تحمیلی از مهمترین عوامل موثر بر تحولات نظام شهری استان کرمانشاه در چند دهه اخیر بوده اند.
urban system
spatial distribution
prime urban
Kermanshah province
2019
04
21
79
92
https://www.jscity.ir/article_92275_b2750e51895f67db6c6e4cc865f0112a.pdf
Sustainable city
2476-6631
2476-6631
1398
2
1
ارزیابی کیفیت خدمات شهری در محلات اسکان غیررسمی با استفاده از مدل سروکوال مطالعه موردی: شهر زنجان
اسماعیل
دویران
امروزه ارزیابی کیفیت خدمات شهری، ازجمله گامهای اساسی در تدوین برنامههای ارتقاء کیفیت محسوب میشود. سنجش کیفیت در مقیاس شهری، بهویژه مقیاس محلات محروم، در تبیین فاصله و عدالت توزیع منابع در فضای جغرافیایی نقش تعیینکننده دارد. این مقاله باهدف بررسی میزان شکاف ادراکی و انتظاری کیفیت خدمات شهری در محلات اسکان غیررسمی زنجان با مدل سروکوال تدوینیافته است. روش تحقیق پژوهش از نوع تحلیلی- تطبیقی با ماهیت کاربردی بوده که با روش میدانی –کتابخانهای (اسنادی) گردآوری دادهها صورت پذیرفته است. دادههای جمعآوریشده در نرمافزار SPSS پیاده شده و با استفاده از مدل سروکوال و آزمونهای آماری اسپیرمن، تی زوجی و فریدمن تجزیهوتحلیل دادهها صورت پذیرفته است. نتایج حاصل از مطالعه نشان میدهد میزان شکاف ادراکی و انتظاری کیفیت خدمات شهری در محلات اسکان غیررسمی بالا میباشد و معیارهای مدل سروکوال عمدتاً بر یکدیگر اثرگذار و دارای ارتباط معنادار میباشند. همچنین در رتبهبندی معیارهای ادراکی و انتظاری، ضمن وجود تفاوت رتبهای بین معیارهای پنجگانه سروکوال، معیار اطمینان بخشی در اولویت اول کیفیت خدمات شهری در محلات موردمطالعه میباشد.
Urban Neighborhoods
SERVQUAL model
Utilities
Informal Settlement
Zanjan city
2019
04
21
93
108
https://www.jscity.ir/article_92852_53c920f03dc0b7acab4810b9bd8dbc39.pdf
Sustainable city
2476-6631
2476-6631
1398
2
1
بررسی تأثیر فرم شهر بر میزان مصرف انرژی در بخش مسکونی مطالعه موردی: شهر همدان
صدیقه
لطفی
عامر
نیک پور
محمد
سلیمانی
رشد شتابان و فزاینده شهرنشینی و در پی آن افزایش جمعیت شهرها، پیامدهای مختلفی را در زمینههای گوناگون به دنبال داشته است. یکی از این پیامدها، رشد صعودی حدود 20 درصدی میزان مصرف و تقاضای انرژی در شهرها در سه دهه اخیر بوده است. طبق آمار منتشرشده از سوی آژانس بینالمللی انرژی، ایران نهمین کشور تولیدکننده انرژی و دهمین کشور مصرفکننده انرژی در جهان است. به اینگونه که متوسط مصرف انرژی به ازای هر مترمربع در ایران 6/2 برابر متوسط مصرف در کشورهای صنعتی است که در بعضی از شهرهای کشور، این رقم به حدود 4 برابرمی رسد. با روند چنین شرایطی شاید باگذشت چند سال و اندی دیگر قادر به صادرات نفت نباشیم. پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر فرم و بافت شهر بر الگوی مصرف انرژی در شهر همدان صورت گرفته است. پژوهش ازنظر ماهیت توصیفی – تحلیلی و بنا بر هدف کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات نیز بهصورت اسنادی و پیمایشی میباشد. جامعه آماری پژوهش شهر همدان میباشد. تعداد نمونههای موردنظر جهت بررسی میزان مصرف انرژی، 388 واحد مسکونی موجود در محلات منتخب میباشد. جهت تعیین فرم محلات شهر از 5 متغیر و 3 شاخص اصلی تراکم، اتصال و اختلاط کاربری در محیط نرمافزار GIS استفاده شد. در ادامه به بررسی وجود ارتباط بین متغیرهای تحقیق (مشخصههای فرم شهری و ساختمانی بهعنوان متغیر مستقل و اطلاعات میزان مصرف گاز و برق خانوارها بهعنوان متغیر وابسته) با استفاده از نرمافزار SPSS اقدام شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بین فرم شهر و میزان مصرف انرژی رابطه معناداری وجود دارد. بهگونهای که فرمهای فشرده شهری با میانگین 66/13422298 کیلوژول مصرف انرژی، کارآمدترین فرم ازنظر مصرف انرژی هستند. در مقابل فرمهای پراکنده با میانگین 10/18289848 کیلوژول مصرف انرژی، ناکارآمدترین نوع فرم شهری هستند.
City form
Energy consumption pattern
Urban Neighborhoods
Hamadan city
2019
04
21
109
122
https://www.jscity.ir/article_92853_8cf33969cd32e21933f8121b528f3984.pdf