TY - JOUR ID - 130677 TI - تحلیل فضایی تاب‌آوری شهری در برابر زلزله مطالعه موردی: منطقه یک شهر تهران JO - مجله شهر پایدار JA - JSC LA - fa SN - 2476-6631 AU - رجائی, سید عباس AU - منصوریان, حسین AU - سلطانی, مرضیه AD - استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران AD - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران، تهران، ایران AD - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 4 IS - 1 SP - 1 EP - 13 KW - تاب‌آوری KW - نمونه‌گیری فضایی KW - تحلیل فضایی KW - منطقه یک KW - شهر تهران DO - 10.22034/jsc.2020.225370.1221 N2 - ارتقای تاب‌آوری شهری در برابر مخاطرات محیطی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، توجه محققان و تصمیم گیران را در رشته‌ها، بخش‌ها و مقیاس‌های مختلف به خود جلب کرده است. مناطق شمالی کلان‌شهر تهران به دلیل قرارگیری در پهنه خطر لرزه‌ای بالا، ساخت‌وساز در حریم گسل‌ها و مناطق مستعد ناپایداری زمین‌شناختی، نبود برنامه و توانمندی عملیاتی لازم برای مدیریت سوانح در مرحله پاسخ و مقابله با تبعات وقوع سانحه و وجود بافت‌های آسیب‌پذیر متعدد، در شرایط نامناسبی قرار دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر، تحلیل فضایی تاب‌آوری شهری در برابر زلزله در سطح محلات منطقه یک شهر تهران می‌باشد. برای سنجش تاب‌آوری شهری چهار بعد اجتماعی، اقتصادی، نهادی و زیرساختی با تلفیق شاخص‌های عینی و ذهنی استفاده‌شده است. جامعه آماری این پژوهش، خانوارهای ساکن در محلات مختلف منطقه یک شهر تهران است. برای حصول به اهداف تحقیق از دو روش اسنادی و میدانی با تأکید بر تکمیل پرسش‌نامه نزد خانوارهای نمونه استفاده شد. با استفاده از فرمول کوکران 383 خانوار به‌عنوان نمونه موردمطالعه انتخاب‌شده و با استفاده از نمونه‌گیری فضایی، نمونه‌های موردمطالعه انتخاب شد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از تکنیک آماری T تک‌نمونه‌ای در محیط نرم‌افزار SPSS و تحلیل‌های فضایی در نرم‌افزار Arc GIS استفاده شد. نتیجه مطالعه حاضر نشان داد منطقه یک شهرداری تهران در دو بعد اجتماعی و زیرساختی دارای تاب‌آوری نسبتاً مناسب و در دو بعد نهادی و اقتصادی دارای تاب‌آوری نامناسبی می‌باشد. علاوه بر این، نتایج تحلیل در سطح محلات نشان می‌دهد که محلات دربند، زعفرانیه، محمودیه، اراج، چیذر، رستم‌آباد، ازگل، شهرک گل‌ها، شهرک شهید محلاتی، امامزاده قاسم و شهرک نفت در شرایط نامناسب در ابعاد ذهنی و عینی تاب‌آوری می‌باشند. UR - https://www.jscity.ir/article_130677.html L1 - https://www.jscity.ir/article_130677_a2d3b19ca1a0dbde5d20c9a2ca216f88.pdf ER -