%0 Journal Article %T نقش نشانه‌های فضاهای شهری در ارتقاء حس تعلق به مکان مطالعه موردی: محلات شهر زنجان %J مجله شهر پایدار %I انجمن جغرافیا و برنامه ریزی شهری ایران %Z 2476-6631 %A کریمی, نرگس %A حبیب, فرح %A اعتصام, ایرج %D 2021 %\ 07/23/2021 %V 4 %N 2 %P 57-72 %! نقش نشانه‌های فضاهای شهری در ارتقاء حس تعلق به مکان مطالعه موردی: محلات شهر زنجان %K حس تعلق %K نشانه‌های فضاهای شهری %K محلات شهر زنجان %R 10.22034/jsc.2021.269967.1401 %X حس تعلق به مکان به‌عنوان عامل ارتقاء دهنده تعامل و ارتباط میان فرد با محیط، رفاه ذهنی فرد و یکی از عناصر کلیدی توسعه پایدار محلی در فضاهای شهری است؛ لذا شناخت حس تعلق و عوامل مؤثر بر آن و راه‌های ارتقای آن‌یکی از موضوعاتی است که می‌تواند به ارتقای شرایط زیستی و محیط کالبدی منجر شود. از میان عوامل متعددی که بر حس تعلق افراد مؤثر است، نقش انگیزی و میزان خوانایی محیطی از طریق نشانه‌های فضاهای شهری است. در این خصوص شکل‌گیری نقشه ذهنی ساکنین محلات برگرفته از نشانه‌ها و عناصر نمادین اهمیت ویژه‌ای دارد. در این مطالعه ضمن تحقیق در خصوص عوامل مؤثر بر شکل‌گیری نقشه‌های شناختی و افزایش نقش انگیزی نشانه‌های شهری بر نحوه اثر بر حس تعلق ساکنین پرداخته‌شده است. به این منظور شش محله از شهر زنجان (به نام‌های سبزه‌میدان، سعدی، کوچه مشکی، انصاریه، کارمندان و گل شهر) که در سه بافت تاریخی،‌ میانی و جدید هستند، برای مطالعه انتخاب‌شده‌اند. تعداد 300 پرسشنامه برای سنجش حس تعلق افراد استفاده‌شده و به دو روش میدانی و تحلیل نرم‌افزاری مطالعه صورت پذیرفته است. علاوه بر تهیه پرسشنامه، نقشه‌های ذهنی پرسش‌شوندگان نیز از طریق ترسیم و تحلیل آن‌ها استخراج‌شده است. نتایج حاصل از مطالعه نشان می‌دهد که میان حس تعلق ساکنین و نقشه شناختی شکل‌گرفته در ذهن ساکنین و تعداد نشانه‌های اشاره‌شده در هر یک از نقشه‌ها رابطه‌ای مستقیم و معنادار برقرار است. به‌عبارت‌دیگر با افزایش میزان حس تعلق در مکان نقشه‌های شناختی ساکنین نیز تقویت و ارجاعات ذهنی بیشتری به نشانه‌های محیط می‌گردد. همچنین مطالعات نشان داد ساکنین محلاتی که در بافت‌های تاریخی و میانی هستند به دلیل تعدد نشانه‌های نمادین و معنایی درگذر زمان نسبت به محلات جدید از حس تعلق بالاتری برخوردارند. همچنین نتایج حاصل از آزمون‌های استنباطی نشان داد که نشانه‌های شهری به میزان 623/0 بر حس تعلق افراد تأثیر مستقیم و معناداری دارد. %U https://www.jscity.ir/article_134254_b47b0645b2a4ae02950685ebafee926b.pdf